facebook
eISSN: 2084-9893
ISSN: 0033-2526
Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny
Current issue Archive Manuscripts accepted About the journal Special Issues Editorial board Abstracting and indexing Subscription Contact Instructions for authors Ethical standards and procedures
Editorial System
Submit your Manuscript
SCImago Journal & Country Rank
1/2010
vol. 97
 
Share:
Share:
Original paper

Atypical dermatophytosis of glabrous skin caused by Paecilomyces lilacinus – case report

Leszek Kalbarczyk
,
Jan Ławrynowicz

Przegl Dermatol 2010, 97, 29–32
Online publish date: 2010/02/22
Article file
- Nietypowa grzybica.pdf  [0.13 MB]
Get citation
 
 

Wprowadzenie

Grzybica skóry gładkiej jest zwykle konsekwencją zakażenia dermatofitami z rodzaju: Trichophyton, Microsporum i Epidermophyton, których źródłami są ogniska chorobowe u ludzi lub zwierząt. Wykwity w postaci ognisk rumieniowo-złuszczających z tzw. aktywnym brzegiem (nasilony stan zapalny z obecnością grudek, krost i pęcherzyków na obwodzie) zazwyczaj umiejscawiają się w okolicach odsłoniętych (twarz, szyja, kark, przedramiona, ręce). Zmiany mają tendencję do nieregularnego szerzenia obwodowego i czasami ustępowania w części środkowej, co nadaje ogniskom kształt obrączkowaty. W rzadszych przypadkach zdarzają się infekcje grzybami geofilnymi, stale przebywającymi w glebie [1].

Cel pracy

Przedstawienie przypadku grzybicy skóry gładkiej wywołanej przez Paecilomyces lilacinus – grzyb pleśniowy bytujący w glebie i próchnie.

Opis przypadku

Kobieta, lat 59, zgłosiła się do przychodni dermatologicznej w grudniu 2008 roku z powodu pojedynczej zmiany rumieniowej, pokrytej uwarstwioną łuską, zlokalizowanej na przedramieniu, trwającej od około 6 miesięcy (ryc. 1.). Chora odczuwała okresowy świąd skóry. Nie zgłaszała urazu lub ska- leczenia tej okolicy. W wywiadzie nie stwierdzono obciążeń internistycznych. Pacjentka nie podróżowała w okresie poprzedzającym pojawienie się zmiany.
W wykonanym badaniu mikologicznym bezpośrednim nie zaobserwowano elementów grzyba. Zarówno badanie bakteriologiczne, jak i próba tuberkulinowa były ujemne.
Ze względu na nieustalone rozpoznanie, na początku 2009 roku kobietę hospitalizowano na Oddziale Dermatologicznym Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie z podejrzeniem bakteryjnego zakażenia skóry. Do leczenia włączono cefaleksynę i kwas fusydowy, nie uzyskując poprawy. W badaniu histopatologicznym obecny był niecharakterystyczny stan zapalny skóry, a w barwieniu swoistym nie stwierdzono elementów grzyba. W badaniu mikologicznym z hodowli uzyskano wzrost koloni Aspergillus fumigatus.
Ponieważ nie wykonywano badania bezpośredniego, a hodowlę przeprowadzono poza szpitalem i uzyskany wynik mógł być spowodowany kontaminacją, zdecydowano o powtórzeniu badania, które wykonano w kwietniu 2009 roku w ośrodku autorów. Wyniki badania bezpośredniego i posiew na podłożu Sabourauda były dodatnie, a w mikrohodowli uzyskano wzrost koloni P. lilacinus (ryc. 2., 3.).
Pacjentkę leczono terbinafiną w dawce 250 mg/ dobę przez 8 tygodni oraz miejscowo preparatami zawierającymi walerianian diflukortolonu i azotan izokonazolu (Travocort) oraz pigmentum Castellaniego przez 2 tygodnie. W wyniku zastosowanej terapii uzyskano poprawę zmian skórnych (ryc. 4.).

Omówienie

Autorzy niniejszej publikacji przedstawiają rzadki przypadek grzybicy skóry gładkiej wywołanej przez P. lilacinus – grzyb geofilny, który został zidentyfikowany u pacjentki na podstawie charakterystycznego obrazu kolonii i badania mikroskopowego z mikrohodowli. Grzyb ten należy do typu Ascomycota, bytuje w glebie i próchnie oraz występuje w laboratoriach i zakładach produkujących żywność [2]. Opisywano również obecność grzybów z rodzaju Paecilomyces w procesach korozji metali i stopów (P. variotii), a także na zawilgoconych ścianach, sufitach i podłogach [3]. W prezentowanym przypadku nie wykryto źródła zakażenia.
Ten rodzaj grzyba (opisany przez Bainiera już w 1907 roku) zwykle nie jest patogenny, jednak czasami zakażenie prowadzi do zachorowania ludzi i zwierząt [2, 4]. Do aktywnego zakażenia, opisywanego jako Paecilomycosis, dochodzi istotnie statystycznie częściej w grupie pacjentów z obniżoną odpornością (infekcja oportunistyczna), zwłaszcza u biorców szpiku kostnego [4–6].
Grzyby z rodzaju Paecilomyces (P. lilacinus, P. marquandi i P. variotii), oprócz zakażeń skóry, mogą wywoływać: owrzodzenie rogówki (zwykle u pacjentów noszących szkła kontaktowe lub po zabiegach okulistycznych), zapalenie zatok, otrzewnej i innych narządów [7–9]. Na drodze reakcji alergicznej mogą również powodować np. alergiczne zapalenie oskrzelików [10].
W przypadku zajęcia skóry opisywano zmiany na twarzy i kończynach oraz rzadziej na tułowiu. Wykwity miały charakter polimorficzny – od zmian rumieniowo-złuszczających, rumieniowo-grudkowych, podobnych do mięczaka zakaźnego przez grudkowo-pęcherzykowe z nekrozą do wykwitów przypominających niesztowice. Charakterystyczne było występowanie jednego typu zmian u każdego pacjenta [11]. Obraz kliniczny u przedstawianej chorej wymagał różnicowania m.in. z niesztowicą, wąglikiem, odmianą brodawkującą gruźlicy toczniowej, sporotrychozą i leiszmaniozą. W opisanych przypadkach, podobnie jak u prezentowanej pacjentki, podstawę rozpoznania stanowiły wyniki hodowli [3, 4], choć u części chorych uzyskano potwierdzenie rozpoznania w badaniu histopatologicznym [6].
W przypadku Paecilomycosis nie ma ustalonego standardu leczenia [12]. W piśmiennictwie istnieje niewielka liczba doniesień o skuteczności in vitro terbinafiny i niektórych pochodnych triazolowych (worikonazol, posakonazol) [13, 14]. Ze względu na dostępność leku w przedstawionym przypadku wybrano terbinafinę oraz zastosowano miejscową terapię przeciwgrzybiczą, w wyniku której uzyskano stopniową poprawę stanu skóry.
Podsumowując, należy podkreślić, że w opisanym przypadku rozpoznanie paecilomikozy było możliwe dzięki zastosowaniu techniki mikrohodowli z materiału uzyskanego wcześniej drogą posiewu na podłożu Sabourauda. Autorzy uważają, że w przypadkach wątpliwych powinna być to metoda weryfikacji wyników standardowych hodowli.

Piśmiennictwo
1. Jabłońska S., Majewski S.: Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2005, 75-77.
2. Groll A.H., Walsh T.J.: Uncommon opportunistic fungi: new nosocomial threats. Clin Microbiol Infect 2001, 7 Suppl 2, 8-24.
3. Baran E. (red.).: Mikologia – co nowego? Wydawnictwo Cornetis, Wrocław, 2008, 165-166.
4. Braun-Falco O., Plewig G., Wolff H.H., Burgdorf W.H.C.: Dermatologia. Wydawnictwo Czelej, Lublin, 2002, 336.
5. Castro L.G., Salebian A., Sotto M.N.: Hyalohyphomycosis by Paecilomycosis in a renal transplant patient and a review of human Paecilomyces sp. infections. J Med Vet Mycol 1990, 28, 15-26.
6. Takayashu S., Akagi M., Shimizu Y.: Cutaneous mycosis caused by Paecilomycosis lilacinus. Arch Dermatol 1977, 113, 1687-1690.
7. Pettit T.H., Olson R.J., Foos R.Y., Martin W.J.: Fungal endophthalmitis following intraocular lens implantation. A surgical epidemic. Arch Ophtalmol 1980, 98, 1025-1039.
8. Gucalp R., Carlisle P., Gialanella P., Mitsudo S., McKitrick J., Dutcher J.: Paecilomycoces sinusitis in an immunocompromised adult patient: case report and review. Clin Infect Dis 1996, 23, 391-393.
9. Rinaldi S., Fiscarelli E., Rizzoni G.: Paecilomyces variotii peritonitis in an infant on automated peritoneal dialysis. Pediatr Nephrol 2000, 14, 365-366.
10. Akhunova A.M., Shustova V.I.: Paecillomycosis infection. Probl Tuberk 1989, 8, 38-42.
11. Orth B., Frei R., Itin P.H., Rinaldi M.G., Speck B., Gratwohl A. i inni: Outbreak of invasive mycoses caused by Paecilomyces lilacinus from a contaminated skin lotion. Ann Intern Med 1996, 125, 799-806.
12. Vartivarian S.E., Anaissie E.J., Bodey G.P.: Emerging fungal pathogens in immunocompromised patients: classification, diagnosis and management. Clin Inf Dis1993, 17 (Suppl 2), S487-491.
13. Espinel-Ingroff A.: In vitro fungicidal activities of voriconazole, itraconozole and amphotericin against opportunistic moniliaceous and dermatiaceous fungi. J Clin Microbiol 2001, 39, 954-958.
14. Venugopal P.V., Venugopal T.V.: Antifungal activity of allyamine derivatives. Indian J Med Res 1994, 99, 71-73.
Copyright: © 2010 Polish Dermatological Association. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.


Quick links
© 2024 Termedia Sp. z o.o.
Developed by Bentus.