Kwas acetylosalicylowy – stare i nowe wskazania do stosowania

Historia odkrycia kwasu acetylosalicylowego – zastosowania w przeszłości oraz ciągle otwarta lista nowych wskazań do stosowania tego leku – nie ma sobie równych. Każdego roku ukazuje się na świecie ok. 3 500 publikacji naukowych o kwasie acetylosalicylowym [1]. Zanim dokonano chemicznej syntezy tego kwasu, posługiwano się w celach leczniczych salicyną. Pierwsze wzmianki o stosowaniu salicyny – glikozydu zawartego w korze wierzby białej – znajdują się w zaleceniach Hipokratesa (460–377 r. p.n.e.), w dziele Corpus Hippocraticum. Wzmianki o przeciwgorączkowym działaniu wyciągu z kory wierzby białej odnaleziono również w egipskich papirusach. Dobroczynne działanie tego wyciągu opisał Discurides – lekarz wojskowy w starożytnym Rzymie oraz Pliniusz Starszy – autor wiekopomnej Historii naturalnej, pisarz i wysokiej rangi urzędnik. Działanie przeciwgorączkowe wyciągu z kory wierzby było znane szeroko na świecie od najdawniejszych czasów. Wyciąg stosowały zarówno pierwotne ludy zamieszkujące Amerykę Północną, jak i Hotentoci z Afryki Południowej. Doświadczenia medycyny starożytnej oraz ludowej związane z działaniem wyciągu z wierzby znalazły potwierdzenie w medycynie naukowej.


Pierwsze nowożytne doniesienie naukowe na temat działania wyciągu z wierzby białej zostało przedstawione przez Edwarda Stone’a 2 lipca 1763 r. na posiedzeniu naukowym Royal Society w Londynie. Autor omówił działanie przeciwgorączkowe wyciągu u 50 chorych i opublikował je pod tytułem Report on the successful treatment of intermittent fever using willow bark.
Współczesna historia salicylanów rozpoczyna się w roku 1828, kiedy to Johan Buchner, profesor farmacji na uniwersytecie w Monachium wyizolował niewielką ilość salicyny. Syntezę chemiczną kwasu acetylosalicylowego przeprowadził włoski chemik Rafaele Pira, pracujący na Sorbonie.
W roku 1899 chemik Feliks Hoffman, pracujący w koncernie Bayer, po raz pierwszy zastosował kwas acetylosalicylowy jako środek przeciwbólowy. Pacjentem był ojciec uczonego, cierpiący na bóle w następstwie zapalenia stawów. Ojciec F. Hoffmana otrzymywał salicylan sodowy, powszechnie w owych latach stosowany, jednakże źle go tolerował. Inspiracją do otrzymania chemicznie czystego kwasu salicylowego była chęć uzyskania leku lepiej tolerowanego.

Nazwa aspiryna powstała od słów Acetyl oraz SPIRic acid. Warto...


View full text...