Zalecenia zespołu ekspertów dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K u noworodków i niemowląt

Witamina K odgrywa istotną rolę w procesach syntezy białek, m.in. czynników krzepnięcia krwi. Niedostateczna podaż witaminy K może w konsekwencji prowadzić do wystąpienia krwawienia związanego z niedoborem witaminy K (vitamin K deficiency bleeding – VKDB), zwanego dawniej chorobą krwotoczną noworodka. Problem ten dotyczy noworodków i niemowląt poniżej 3 mies. życia.
W klasycznej postaci choroby (3.–5. doba życia) najbardziej typowe jest krwawienie z przewodu pokarmowego, pępka, błon śluzowych i skóry. W postaci późnej (2.–12. tydz. życia) dochodzi najczęściej do krwawienia śródczaszkowego, obarczonego wysoką śmiertelnością. Postać późna dotyczy przede wszystkim niemowląt karmionych pokarmem kobiecym oraz niemowląt z cholestazą i zaburzeniami wchłaniania. Objawy ostrzegawcze, które mogą nawet o kilka tygodni wyprzedzać wystąpienie ciężkiego, zagrażającego życiu krwawienia, to:
• niewielkie krwawienia (pępek, błony śluzowe, przewód pokarmowy),
• przedłużająca się żółtaczka,
• biegunka, wymioty,
• brak lub słabe przyrosty masy ciała.
Zapotrzebowanie na witaminę K w okresie niemowlęcym to 1 mcg/kg/dobę. Zawartość witaminy K w mleku kobiecym wynosi ok. 0,25 mcg/100 ml i jest niewystarczająca do pokrycia dobowego zapotrzebowania. Modyfikowane mieszanki mleczne dla niemowląt, a także preparaty mlekozastępcze zawierają 3–9 mcg witaminy K w 100 ml, dlatego zapewniają wystarczającą podaż witaminy K, nawet po uwzględnieniu wchłaniania witaminy K z przewodu pokarmowego, które u niemowląt wynosi ok. 30%.
Podaż witaminy K po urodzeniu w istotny sposób zmniejsza ryzyko wystąpienia krwawienia z niedoboru tej witaminy, jednakże jednorazowa dawka 1 mg witaminy K podana domięśniowo powoduje bardzo znaczny wzrost jej stężenia we krwi powyżej normy (nawet kilka tysięcy razy). Witamina K zaangażowana jest w proces syntezy wielu białek w ustroju, nie tylko w proces krzepnięcia krwi, uzasadnione jest więc, aby nie narażać dzieci (szczególnie zdrowych) na tak wysokie stężenia tej witaminy. Przedstawione poniżej zalecenia profilaktycznej podaży witaminy K u noworodków i niemowląt mają na celu zminimalizowanie ryzyka wystąpienia krwawienia z niedoboru witaminy K, a jednocześnie zapewnienie bardziej fizjologicznego stężenia tej witaminy we krwi.

Zalecenia
1. Wszystkie noworodki po urodzeniu powinny otrzymać witaminę K, przy czym:
• noworodki zdrowe, donoszone – 0,5 mg...


View full text...