Zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu

Cechą charakterystyczną zakażeń ośrodkowego układu nerwowego (oun) jest ich różnorodność. Mogą występować jako schorzenia ostre, podostre albo przewlekłe, o przebiegu łagodnym albo śmiertelnym, pojawiać się z różną częstością, a także charakteryzować się różną wrażliwością na leczenie.
Infekcje oun mają również wspólne cechy, ponieważ (1) ograniczają się do określonej przestrzeni, (2) przebieg ich jest inny niż w pozostałych częściach ciała oraz (3) cechują się wysoką śmiertelnością [1, 2].
W przebiegu zakażeń oun różnorodnymi patogenami, procesem chorobowym mogą być objęte opony mózgowo-rdzeniowe, mózg lub rdzeń kręgowy. Schorzenie to jest najczęściej spowodowane przez bakterie (zwykle zapalenie ropne) i wirusy (tzw. zapalenie aseptyczne). W zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych proces patologiczny obejmuje głównie oponę miękką i pajęczynówkową. W przypadku zajęcia miąższu mózgu procesem patologicznym objawy określa się jako zapalenie mózgu.
Zakażenia oun stanowią istotny i trudny problem w praktyce lekarskiej. Składa się na to możliwość ciężkiego przebiegu choroby wraz z powikłaniami oraz zagrożeniem życia, częste problemy diagnostyczne i trudności terapeutyczne oraz możliwość pozostawienia trwałego uszkodzenia funkcji układu nerwowego.


Ostre zakażenia oun cechują się występowaniem bólów głowy z towarzyszącymi im nudnościami i wymiotami, światłowstrętem, nadwrażliwością na bodźce słuchowe lub przeczulicą skóry. Bardzo często występują zaburzenia świadomości, zarówno ilościowe, jak i jakościowe, które powodują zaburzenia myślenia i zachowania. W badaniu przedmiotowym występuje podwyższona ciepłota ciała, obecność objawów oponowych (sztywność karku, objaw Kerniga) lub objawów ogniskowych, świadczących o uszkodzeniu oun. Za podstawowe cechy zakażeń oun uważa się: (1) gorączkę, (2) bóle głowy, (3) zaburzenia świadomości i (4) objawy ogniskowego uszkodzenia mózgu [2].

W celu ułatwienia postępowania z pacjentem z podejrzeniem zakażenia oun należy dokonać rozpoznania odpowiedniego zespołu chorobowego [2]:
1) ostry zespół oponowy,
2) podostry lub przewlekły zespół oponowy,
3) ostre zapalenie mózgu,
4) podostre lub przewlekłe zapalenie mózgu,
5) zespół związany z toksycznym działaniem patogenu,
6) zespół poinfekcyjny,
7) zespół związany z wirusami powolnymi.

U każdej osoby z podejrzeniem zakażenia...


View full text...