Zespoły mononukleozowe

Zespoły mononukleozowe to ostre choroby wirusowe, których przebieg i rokowanie są uzależnione od czynnika etiologicznego oraz stanu chorego. W wielu przypadkach rozpoznanie nie stwarza trudności. Zespół objawów: gorączka, zapalenie gardła, powiększenie węzłów chłonnych oraz atypowa limfocytoza w rozmazie krwi obwodowej, wymaga zawsze diagnostyki różnicowej w kierunku zakażenia EBV, CMV i HIV.








Wprowadzenie


Zespół mononukleozowy to choroba wywołana zakażeniem jednym z trzech czynników etiologicznych – wirusem Epsteina-Barr (EBV) i wirusem cytomegalii (CMV), należącymi do herpeswirusów oraz ludzkim wirusem nabytego upośledzenia odporności (HIV). Wspólną cechą zakażenia wymienionymi wirusami jest obecność we krwi obwodowej atypowych limfocytów – mononuklearów.



Etiologia i epidemiologia


Mononukleoza zakaźna wywołana jest wirusem Epsteina-Barr, należącym do rodziny Herpesviridae. W 2-niciowym DNA wirusa zakodowanych jest ponad 30 polipeptydów. Do najlepiej poznanych antygenów EBV należą: kompleks antygenu jądrowego Epsteina-Barr (EBNA), kompleks wczesnego antygenu (EA) oraz antygen otoczkowy (VCA). Różnice w budowie antygenów jądrowych pozwoliły na wyodrębnienie 2 typów wirusa. Typ A, uważany za klasyczny szczep EBV, jest szeroko rozpowszechniony i izolowany z popłuczyn gardła chorych oraz ozdrowieńców. Typ B uzyskiwany jest częściej od chorych z upośledzoną odpornością.

EBV jest bardzo rozpowszechniony. Źródłem zakażenia są chorzy, ozdrowieńcy lub nosiciele. Drogą zakażenia jest bliski bezpośredni kontakt (choroba pocałunków), za pośrednictwem przedmiotów (wspólne sztućce) lub drogą powietrzną (zakażenie kropelkowe). Wirus obecny jest w ślinie chorych oraz ozdrowieńców nawet do 18 mies. po ostrej fazie. Można go także wykryć w ślinie 20 proc. zdrowych seropozytywnych osób. Choroba rozpoznawana jest najczęściej w grupie nastolatków oraz osób młodych (15.–30. roku życia). Zachorowania u dzieci poniżej 4. roku życia oraz u dorosłych powyżej 30. roku życia są rzadkie. Częstość występowania mononukleozy zakaźnej nie jest znana; wiele zakażeń przebiega łagodnie i nie jest zgłaszana. Bezobjawowy lub łagodny przebieg jest częsty u małych dzieci.

Wirus cytomegalii należy do herpeswirusów o względnej chorobotwórczości i powolnym cyklu replikacyjnym. Jest zbudowany z...


View full text...