@Article{Węsierska-Gądek2018, journal="Psychoonkologia", issn="1429-8538", year="2018", title="Czy można świadomym stylem życia zredukować indywidualne ryzyko zachorowania na raka? Fakty i mity o etiologii chorób nowotworowych", abstract="Analiza śmiertelności w różnych grupach wiekowych w USA i Austrii wykazała, że choroby układu krążenia oraz wypadki są najczęstszymi przyczynami zgonów w grupie wiekowej od roku do 59 lat, natomiast w grupie 60–80 lat najczęstszą przyczyną śmierci była choroba nowotworowa. Te dane wskazują jednoznacznie, że rak jest chorobą zaawansowanego wieku. Wydłużanie się życia osób starszych przy jednoczesnym spadku liczby urodzeń skutkuje wyraźną zmianą struktury społecznej. Starzenie się społeczeństw w krajach o wysokim stopniu rozwoju koreluje z podwyższonym ryzykiem zachorowania na raka. Z kolei znaczne międzyosobnicze różnice dotyczące związku między ryzykiem zachorowania na raka a starzeniem wskazują, że w inicjacji procesu nowotworzenia istotną rolę odgrywa raczej wiek fizjologiczny, a nie chronologiczny. Potwierdzają to dane epidemiologiczne, które ujawniają duże różnice w częstości zachorowań na nowotwory złośliwe w zależności od wieku, płci, pochodzenia etnicznego czy rasy, wskazując tym samym na udział czynników środowiskowych w zwiększaniu ryzyka zachorowania na nowotwory (niewłaściwe lub niezbilansowane odżywianie, palenie tytoniu, niska aktywność fizycz­na, długoterminowa otyłość, permanentny stres, nadmierne spożywanie alkoholu, ekspozycja na promieniowanie UV, długotrwałe przyjmowanie leków zawierających hormony, czynniki infekcyjne). Zgromadzone dane pokazują, że czynniki podwyższonego ryzyka rozwoju nowotworów związane ze stylem życia odgrywają istotną rolę nie tylko w profilaktyce pierwotnej, lecz także w rokowaniu pacjentów z rozpoznaną chorobą nowotworową.", author="Węsierska-Gądek, Józefa Antonina", pages="23--33", doi="10.5114/pson.2018.81690", url="http://dx.doi.org/10.5114/pson.2018.81690" }