%0 Journal Article %J Neuropsychiatria i Neuropsychologia/Neuropsychiatry and Neuropsychology %@ 1896-6764 %V 8 %N 1 %D 2013 %F Starowicz-Filip2013 %T Artykuł poglądowyRola móżdżku w regulacji funkcji poznawczych – ujęcie neuropsychologiczne %X Móżdżek do niedawna kojarzony był głównie z funkcjami motorycznymi człowieka: koordynacją wzrokowo-ruchową, równowagą, utrzymywaniem prawidłowej postawy ciała. W 1998 r. Schmahmann i Sherman opisali zespół zaburzeń neurobehawioralnych występujących po uszkodzeniu móżdżku, którego objawy wykraczają poza funkcje motoryczne człowieka. Na zespół ten składają się: zaburzenia funkcji wykonawczych, pamięci, języka, zaburzenia emocjonalno-osobowościowe, określone wspólną nazwą „poznawczo-emocjonalny zespół móżdżkowy” ( cerebellar cognitive affective syndrome – CCAS). Na podstawie przeglądu literatury i dostępnych badań z lat 1998–2012 w artykule przedstawiono szczegółową charakterystykę udziału móżdżku w regulacji wyższych funkcji psychicznych człowieka wchodzących w skład zespołu CCAS. Móżdżek uczestniczy m.in. w kontroli procesów językowych, a uszkodzenie jego prawej półkuli skutkuje zaburzeniami mowy w formie agramatyzmów, obniżenia fluencji słownej, afazji dynamicznej. Konsekwencją lezji lewej półkuli móżdżku są natomiast dysfunkcje wzrokowo-przestrzenne. Sprawność móżdżku ma ponadto decydujące znaczenie dla procesów pamięciowych, uczenia się proceduralnego i pamięci operacyjnej. Uszkodzenie móżdżku skutkuje także zaburzeniami funkcji wykonawczych: planowania, elastyczności myślenia, przerzutności uwagi. Lezje wybranych rejonów móżdżku dają obraz zaburzeń typowych dla dysfunkcji okolic asocjacyjnych kory (czołowych i ciemieniowych), co potwierdza funkcjonalne znaczenie pętli móżdżkowo-korowych dla sprawności poznawczej człowieka. Pacjenci z uszkodzeniami móżdżku powinni być objęci diagnostyką neuropsychologiczną zaburzeń poznawczych oraz rehabilitacją poznawczą stwierdzanych deficytów. %A Starowicz-Filip, Anna %A Milczarek, Olga %A Kwiatkowski, Stanisław %A Bętkowska-Korpała, Barbara %A Piątek, Paula %P 24-31 %9 journal article %U https://www.termedia.pl/Review-article-The-role-of-the-cerebellum-in-control-of-cognitive-functions-neuropsychological-perspective,46,20821,1,1.html