TY - JOUR JO - Neuropsychiatria i Neuropsychologia/Neuropsychiatry and Neuropsychology SN - 1896-6764 VL - 5 IS - 2 PY - 2010 ID - Pałasz2010 TI - Artykuł poglądowyNisze komórek macierzystych i neurogeneza w mózgu dojrzałym AB - Odkrycie niezróżnicowanych, aktywnych proliferacyjnie nerwowych komórek macierzystych (neural stem cells – NSCs) w dojrzałym mózgu otworzyło nowy rozdział współczesnej neurobiologii. Neurogeneza dorosłych jest unikalnym zjawiskiem odgrywającym prawdopodobnie istotną rolę w procesach uczenia się, pamięci i plastyczności neuronalnej. Wysunięte niedawno hipotezy sugerują także udział dysfunkcji tego procesu w patogenezie zaburzeń psychicznych i neurologicznych, takich jak depresja, schizofrenia, choroba Alzheimera i Parkinsona. W mózgu dorosłych ssaków zidentyfikowano dwa obszary charakteryzujące się aktywnym i ciągłym procesem neurogenezy: strefę podziarnistą (subgranular zone – SGZ) w strukturze zakrętu zębatego formacji hipokampa oraz strefę podkomorową (subventricular zone – SVZ) występującą podwyściółkowo w pobliżu komór bocznych mózgowia. Komórki macierzyste SGZ są źródłem komórek ziarnistych zakrętu zębatego, natomiast komórki należące do obszaru SVZ skupione w dziobowy strumień migracyjny (rostral migratory stream – RMS) zmierzają w kierunku opuszki węchowej, gdzie różnicują się do interneuronów. Pluripotencjalny charakter komórek macierzystych dojrzałego mózgowia jest przestrzennie i czasowo ograniczony. Proces namnażania, różnicowania i migracji NSCs jest precyzyjnie i trwale regulowany przez liczne substancje pochodzące zarówno z komórek niszy otaczającej NSCs, np. czynniki wzrostowe i neurotroficzne, m.in. FGF, VEGF, EGF, IGF-1, CNTF, BDNF, LIF, jak i spoza tego obszaru – neuromediatory, neuromodulatory, hormony, a także leki. AU - Pałasz, Artur AU - Bogus, Katarzyna AU - Bryzek, Aleksandra AU - Kamiński, Marcin DA - 2010 UR - https://www.termedia.pl/Review-article-Stem-cell-niches-and-neurogenesis-in-the-adult-brain,46,15715,1,1.html ER -