TY - JOUR JO - Psychoonkologia SN - 1429-8538 PY - 2011 ID - Mariańczyk2011 TI - Oczekiwania oraz intencje zachowań zdrowotnych jako czynniki warunkujące wykonywanie profilaktycznej cytologii w grupie kobiet po 45. roku życia AB - Wstęp: Profilaktyka raka szyjki macicy to obszar, w który zbyt słabo angażują się, narażone na tę chorobę w największym stopniu, kobiety po 45. roku życia. Bazując na procesualnym modelu zachowań zdrowotnych Schwarzera, celem badań ustanowiono określenie uwarunkowań zachowania prozdrowotnego z obszaru profilaktyki raka szyjki macicy, tzn. wykonywania regularnych badań cytologicznych. Sprawdzano, czy kobiety o odmiennym stopniu zaangażowania w tę profilaktykę różnią się między sobą w zakresie oczekiwań dotyczących: własnej skuteczności, wyników działania, zagrożenia chorobą oraz w zakresie intencji podejmowania/kontynuowania profilaktycznych badań onkologicznych. Materiał i metody: W badaniu wzięły udział 244 kobiety w wieku powyżej 45 lat. Zastosowano metody kwestionariuszowe: 1) Skalę Uogólnionej Własnej Skutecz­ności (GSES) Schwarzera i Jerusalema, 2) skonstruowany na podstawie procesual­nego modelu zachowań zdrowotnych Schwarzera Kwestionariusz zachowań zdrowotnych Mariańczyk oraz 3) Arkusz personalny dla danych socjodemograficznych. Wyniki: Porównania związane z oczekiwaniami oraz intencją wykonywania profilaktycznych badań cytologicznych zostały dokonane pomiędzy kobietami o różnym stopniu zaangażowania w profilaktykę raka szyjki macicy: grupą C–, czyli kobietami, które nie wykonywały regularnie badań cytologicznych, oraz grupą C+, czyli kobietami wykonującymi regularnie badania cytologiczne. Istotne statystycznie różnice pomiędzy tymi grupami odnotowano w obszarze oczekiwań dotyczących wyników działania oraz własnej skuteczności, a także intencji wykonywania różnych badań profilaktyki onkologicznej. Treściowa analiza intencji pozwoliła dookreślić czynniki przyczyniające się do podjęcia (lub nie) takich działań. Wnioski: Uzyskane wyniki badań wskazują na istotne znaczenie zmiennych podmiotowych o charakterze oczekiwań oraz intencji dla zaangażowania kobiet powyżej 45. roku życia w profilaktykę raka szyjki macicy. Zasadne zatem staje się uwzględnianie tych czynników w budowaniu motywacji prozdrowotnej tych kobiet, w zachęcaniu ich do angażowania się w proces ochrony własnego zdrowia, m.in. poprzez profilaktykę raka szyjki macicy. AU - Mariańczyk, Katarzyna AU - Steuden, Stanisława SP - 55 EP - 64 DA - 2011 UR - https://www.termedia.pl/-Expectations-and-intentions-of-health-behaviours-as-factors-determinating-r-nperformance-of-preventive-Pap-smear-among-women-aged-over-45-,63,18697,1,1.html ER -