TY - JOUR JO - Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny SN - 0033-2526 VL - 101 IS - 2 PY - 2014 ID - Włodarkiewicz2014 TI - Rogowacenie słoneczne – aktualny stan wiedzy. Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego AB - W ostatnich latach obserwuje się dynamiczny wzrost liczby zachorowań na nowotwory skóry, u podłoża których leży ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (ang. ultraviolet radiation – UVR). Rogowacenie słoneczne ( actinic keratosis – AK) jest powszechną chorobą skóry charakteryzującą się występowaniem zmian hiperkeratotycznych na podłożu skóry uszkodzonej działaniem promieni ultrafioletowych (ang. photodamaged skin ) lub skóry starczej, najczęściej u ludzi rasy kaukaskiej. Do czynników ryzyka rozwoju AK zalicza się: starszy wiek, płeć męską, kumulacyjną dawkę promieniowania ultrafioletowego i niski fototyp skóry, zamieszkanie w strefach geograficznych okołorównikowych oraz przewlekłe stosowanie leków immunosupresyjnych. Obecnie nie zidentyfikowano jednoznacznie cech klinicznych wskazujących na ogniska AK predysponujące do rozwoju formy złośliwej, niemniej wytypowano niektóre objawy, do których należą m.in.: naciek lub zapalenie, średnica powyżej 1 cm, szybkie powiększanie się zmiany, krwawienie, rumień i owrzodzenie. W badaniach nad patogenezą AK jednoznacznie wykazano, że jest ono początkową formą i inicjuje pewną sekwencję zmian chorobowych powstających w obrębie skóry uszkodzonej przez promieniowanie słoneczne. Zmiany typu AK mogą ulec samoistnej regresji, pozostać w niezmienionej formie przez wiele lat albo ulec progresji do raka kolczystokomórkowego. Ta koncepcja AK spowodowała nowe podejście terapeutyczne, uwzględniające cały obszar zagrożenia nowotworowego, z zastosowaniem 5-fluorouracylu, imikwimodu, terapii fotodynamicznej oraz mebutynianu ingenolu. W artykule zostały omówione podstawowe informacje na temat patogenezy AK, możliwości terapeutyczne oraz zasady profilaktyki. AU - Włodarkiewicz, Adam AU - Narbutt, Joanna AU - Adamski, Zygmunt AU - Chodorowska, Grażyna AU - Kaszuba, Andrzej AU - Reich, Adam AU - Szepietowski, Jacek SP - 156 EP - 167 DA - 2014 DO - 10.5114/dr.2014.42831 UR - http://dx.doi.org/10.5114/dr.2014.42831 ER -