TY - JOUR JO - Neuropsychiatria i Neuropsychologia/Neuropsychiatry and Neuropsychology SN - 1896-6764 VL - 11 IS - 1 PY - 2016 ID - Malewska2016 TI - Depresja poudarowa – rozpowszechnienie i czynniki ryzyka AB - Najczęstszym problemem psychiatrycznym u osób po udarze mózgu jest depresja poudarowa ( post-stroke depression – PSD). Intensywne badania nad PSD prowadzone są od drugiej połowy lat 70. XX wieku. W niniejszej pracy przedstawiono przegląd piśmiennictwa na temat rozpowszechnienia i czynników ryzyka PSD. Ostatnie metaanalizy wskazują, że depresja występuje średnio u 1/3 pacjentów, którzy doznali udaru mózgu. Czynniki ryzyka depresji poudarowej można podzielić na socjodemograficzne, genetyczne, związane ze stanem zdrowia poprzedzającym udar oraz związane z samym udarem. Wśród czynników socjodemograficznych wykazano częstsze występowanie PSD u płci żeńskiej, w starszym wieku, jak również w przypadku braku wsparcia społecznego. Genetycznym czynnikiem ryzyka PSD jest występowanie depresji w rodzinie pacjenta. Badania genetyczno-molekularne wykazały związek depresji poudarowej z genami układu serotoninergicznego (głównie transportera serotoniny) oraz genem czynnika neurotropowego pochodzenia mózgowego ( brain-derived neurotrophic factor – BDNF). Najważniejsze czynniki związane ze stanem zdrowia poprzedzającym udar i mogące determinować wystąpienie PSD to uprzednie występowanie depresji u danego pacjenta, cukrzyca i palenie tytoniu. Do czynników związanych z samym udarem mającym znaczenie dla występowania PSD należą ciężkość i nawrotowość udaru, jego lokalizacja, zmiany biochemiczne, nasilenie niepełnosprawności fizycznej oraz zaburzenia funkcji poznawczych. Większa wiedza na temat rozpowszechnienia i czynników ryzyka PSD może być pomocna zarówno w diagnostyce, jak i wdrożeniu odpowiedniego leczenia oraz rehabilitacji pacjentów po udarze mózgu. AU - Malewska, Magda Katarzyna AU - Jaracz, Jan AU - Rybakowski, Janusz SP - 6 EP - 11 DA - 2016 DO - 10.5114/nan.2016.59979 UR - http://dx.doi.org/10.5114/nan.2016.59979 ER -