Metaanaliza skuteczności szczepionki przeciwko gruźlicy (BCG)

Szczepinonka BCG (bacille de Calmette et Guérin) zawiera hodowane na odpowiednim podłożu bakterie Mycobacterium bovis, które nie są chorobotwórcze u człowieka. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia szczepionka BCG powinna być podawana dzieciom regionach występowania gruźlicy w celu zapobieżenia gruźlicy prosówkowej i gruźliczemu zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Stosowanie szczepienia BCG różni się zależnie od kraju. W części krajów, np. w Singapurze i Republice Południowej Afryki, podobnie jak w Polsce szczepienie BCG podaje się zaraz po urodzeniu. We Francji było ono obowiązkowe do 2007 roku, a w Norwegii do 1995 r. W Wielkiej Brytanii szczepienie BCG podawano do 2005 r. Ponieważ jego celem było zapobieganie gruźlicy płucnej, było ono stosowane w wieku 13 lat w celu zapewnienia maksymalnej ochrony młodzieży i młodym dorosłym, najbardziej narażonym na zakażenie. W Wielkiej Brytanii szczepienie wycofano ze względu na brak efektywności względem poniesionych kosztów, co związane było ze spadkiem chorobowości. W Stanach Zjednoczonych oraz w Holandii szczepienie BCG nie było stosowane w całej populacji. W obu tych krajach uznano, że zachowanie diagnostycznej wartości testu Mantoux przynosi większą korzyść populacji niż szczepienie. Przeprowadzone do tej pory badania dały niejednorodne wyniki dotyczące skuteczności szczepionki BCG. Efektywność BCG była różna zależnie od kraju, celu zastosowania i zmniejszała się w różnym stopniu wraz z upływem czasu po szczepieniu. Roy i wsp. przeprowadzili metaanalizę skuteczności szczepienia BCG, w której uwzględnili dane dotyczące 3 855 szczepionych i nieszczepionych dzieci w wieku do 16 lat, które były eksponowane na Mycobacterium tuberculosis. Skuteczność ochrony wyniosła 19% – iloraz ryzyka zakażenia u szczepionych dzieci był równy 0,81 (95% przedział ufności 0,71-0,92). Skuteczność ochrony przed zakażeniem określona na podstawie tej części danych, w których prowadzono długoterminową obserwację, wyniosła 27%, a przed aktywną gruźlicą 71%. U 58% osób, które uległy zakażeniu, szczepienie było związane ze spowolnieniem progresji choroby. Roy i wsp. podsumowali zebrane dane stwierdzając, że szczepienie BCG chroni zarówno przed zakażeniem prątkiem gruźlicy, jak i przed postępem choroby.