RPO o danych zawartych na receptach

Prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie zwrócił się do Rzecznika Praw Obywatelskich w związku z wątpliwościami co do pozyskiwania przez Krajową Administrację Skarbową danych o wystawionych receptach w celu wyliczenia na ich podstawie liczby świadczeń udzielonych przez dany podmiot leczniczy. RPO reaguje. 

• Krajowa Administracja Skarbowa pozyskuje od izb lekarskich dane o wystawionych receptach w celu wyliczenia na ich podstawie liczby świadczeń udzielonych przez dany podmiot leczniczy. Budzi to wątpliwości RPO
• Skoro informacje z recept dotyczą szczególnie chronionych danych dotyczących zdrowia, to ich udostępnianie powinno odbywać się na wyjątkowych zasadach i w niezbędnym zakresie
• Marcin Wiącek wystąpił w sprawie do szefa Krajowej Administracji Skarbowej Marcina Łobody

Informacje zawarte na receptach to szczególnie chronione dane

W ocenie prezesa Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie działania KAS budzą wątpliwości ze względu na ryzyko naruszenia tajemnicy lekarskiej (art. 40 ust. 1 ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty). Ponadto ORL podkreśla, że przepisy wskazywane jako podstawa udostępniania danych, art. 46, art. 46a oraz art. 47 ust. 1 ustawy z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, są „regulacjami bardzo ogólnikowymi i nie mogą uzasadniać istnienia obowiązku przekazania organom KAS wszelkich żądanych przez nie danych, jeśli dane te nie są istotne dla weryfikacji wypełniania obowiązków podatkowych oraz – przede wszystkim – gdy żądane dane są objęte szczególną ochroną ustawową”. 

Zdaniem prezesa ORL „przepisy ustawy o PIT w żaden sposób nie uzależniają ani nie wiążą ze sobą liczby wystawionych recept od wysokości przychodów, które należy wykazać do opodatkowania. Co więcej, nie sposób twierdzić, że każde udzielone świadczenie medyczne wiązać się powinno z wystawieniem recepty, jak i nie każda wystawiona recepta musi zostać wystawiona w ramach odpłatnego świadczenia medycznego”. 

Prezes wskazuje też, „iż w sytuacji, gdy lekarze są obowiązani do stosowania kas rejestrujących (z nielicznymi wyjątkami), a najnowsze modele kas, to tzw. e-kasy przekazujące dane w czasie rzeczywistym do KAS, rodzi się pytanie o zasadność sięgania do danych powiązanych z receptami. Pytanie takie pozostaje zasadne w szczególności w kontekście możliwości pozyskania przez KAS danych pozwalających na zweryfikowanie wykazywania przez podmiot leczniczy całego swojego obrotu do opodatkowania z innych źródeł”. Informacje od ORL budzą wątpliwości rzecznika z punktu widzenia poszanowania prawa do prywatności i ochrony danych osobowych (art. 47 i 51 Konstytucji RP).

Informacje zawarte na receptach dotyczą bowiem szczególnie chronionych danych dotyczących zdrowia, a zatem ich udostępnianie powinno odbywać się na wyjątkowych zasadach, a także w niezbędnym zakresie. Istotną gwarancję zapewnienia ochrony tej kategorii danych stanowi tajemnica lekarska uregulowana w art. 40 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

RPO zwraca się do szefa KAS o szczegółowe odniesienie się do wątpliwości prezesa ORL

RPO prosi zwłaszcza o wskazanie, od jakich podmiotów i na jakiej podstawie prawnej pozyskiwane są dane osobowe zawarte w receptach, a także, jaki jest zakres pozyskiwanych danych. Pyta także, w jakich okolicznościach oraz jak często KAS żąda udostępnienia danych o receptach wystawionych przez lekarzy.