Szanowni Państwo!
Rak nerki to nadal wielkie wyzwanie dla lekarzy pierwszego kontaktu, to wyzwanie dla biologów molekularnych, urologów oraz onkologów klinicznych. Rak nerki to podstępnie rozwijająca się choroba nowotworowa, wzrastająca w obrębie jamy brzusznej i dająca skąpe objawy kliniczne, co powoduje, iż rozpoznawana jest zbyt późno, w stadium znacznego zaawansowania z wysokim, 50-procentowym ryzykiem wznowy lokalnej lub w stanie rozsianym. Rokrocznie w Polsce rejestruje się ponad 3 600 przypadków zachorowań, a zapadalność na tę chorobę, podobnie jak na świecie, stale rośnie. Przypomnę, za Marstonem Linehanem (Cancer. Principles and Practice of Oncology), iż w USA w latach 1975–1995 zaobserwowano wzrost zachorowalności z 2 do 4 proc. rocznie oraz ich 43-proc. przyrost od 1973 r.!
Z ciekawych statystyk, które obrazowo przedstawiają sytuację raka nerki w Polsce warto wspomnieć, jaka jest średnia wielkość guza w momencie jego rozpoznania. W USA wynosi ona obecnie ok. 4,5 cm, natomiast w Polsce przeciętnie ok. 10 cm. Można więc pośrednio ocenić efektywność diagnostyki wstępnej przeprowadzanej przez lekarzy pierwszego kontaktu, jak też powiedzieć, jakie szanse na długotrwałe przeżycie mają dzięki ich pracy pacjenci w USA oraz w Polsce. Szansą na poprawę tej sytuacji w naszym kraju jest odbudowanie nauczania onkologii w ośrodkach akademickich, w miejscach gdzie odbywa się proces kształtowania osobowości lekarza. Tworzona ustawa o Narodowym programie walki z rakiem jest szansą na zmianę tej sytuacji, o ile utworzone zostaną podstawy rozbudowy i doposażenia ośrodków akademickich. Odpowiedzialność osób tworzących ustawę jest ogromna, jeśli uwzględnić dziesiątki tysięcy niepotrzebnie umierających pacjentów, głównie z powodu złej organizacji nauczania onkologii oraz niedofinansowania lecznictwa onkologicznego.
Od poprzedniej konferencji, która odbyła się w Wierzbie, minęły 2 lata. Możemy dziś powiedzieć o przełomie, jaki się od tego czasu dokonał, zwłaszcza w terapii rozsianej formy tego nowotworu. W trakcie tegorocznego spotkania będziemy mieli szansę wysłuchać autorytetów z wiodących ośrodków badawczych prowadzących badania nad rakiem nerki – prof. Arthura Sytkowskiego z Beth Israel Deaconess Center przy Uniwersytecie Harvarda w Bostonie, Keitha Scubitza (badania ekspresji różnicowej genów) z University of Minnesota czy Anne Caignard z Centrum Onkologii (INSERM Institute Gustave Roussy) pod Paryżem.
Nasze oczekiwania związane z zaawansowanymi badaniami molekularnymi wydają się spełniać. Drobnocząsteczkowe inhibitory kinaz tyrozynowych, inhibitory cytokin decydujących o proliferacji komórek raka nerki, przeciwciała monoklonalne hamujące proces neoangiogenezy – Avastin, Sorafenib oraz Bay 43-0096, SU 11248, CCI 779, to nowe leki, o których będziemy mówić w trakcie drugiego dnia obrad. Przedstawione zostaną Państwu najświeższe wyniki badań klinicznych II i III fazy nad zastosowaniem tych najnowszych leków, tuż przed prezentacją wyników oficjalnych na kolejnym 41. Kongresie American Society of Clinical Oncology.
Warto będzie prześledzić prezentacje i dyskusje części chirurgicznej, w trakcie których przedstawione zostaną najnowsze techniki operacyjne, w tym techniki oszczędzania nerki zajętej przez nowotwór, problemy czopu nowotworowego w żyle głównej dolnej oraz – co niezwykle istotne – resekowanie zmian przerzutowych. Wieloletnie doświadczenie w operacyjnym leczeniu tego nowotworu wskazuje, że radykalne leczenie chirurgiczne nowotworu pierwotnego oraz agresywne podejście operacyjne do zmian przerzutowych decyduje obecnie o czasie przeżycia oraz jakości życia chorego z chorobą nowotworową.
Zespół Kliniki Onkologii Wojskowego Instytutu Medycznego z Warszawy przedstawi Państwu analizę bezpieczeństwa i skuteczności leczenia chorych z rozsianym rakiem nerki chemioimmunoterapią. Wyniki tych badań, choć retrospektywne, wskazują na istotną korzyść, jaką mogą odnieść chorzy z zaawansowanym rakiem nerki, leczeni tą metodą. Jednocześnie autorzy tych badań podkreślają istotną rolę umiejętnej kwalifikacji chorych do leczenia systemowego, zwracają uwagę na znane czynniki predykcyjne. Wskazują one, iż korzyści z tego leczenia mogą odnieść tylko ci chorzy, którzy spełniają kryteria rozszerzonej skali Motzera.
Mam nadzieję, iż tegoroczne spotkanie utwierdzi Państwa w przekonaniu o sensowności systematycznych spotkań w Wierzbie, pozwoli na dalsze zacieśnienie współpracy między licznymi ośrodkami chirurgii urologicznej oraz placówkami onkologicznymi. Czekamy na nowe inicjatywy badawcze, a organizatorzy, celem zachęty, zorganizują w tym roku po raz pierwszy warsztaty praktyczne z zakresu hodowli komórek i tkanek dla potrzeb badawczych nad rakiem nerki.
prof. dr hab. med. Cezary Szczylik
przewodniczący Komitetu Naukowego Konferencji
