Obraz kliniczny manii (zespołów maniakalnych)

Przy omawianiu problemów klinicznych i społecznych dotyczących nawracających zaburzeń afektywnych uwaga autorów artykułów i rozdziałów w podręcznikach koncentruje się głównie na epizodach depresyjnych, co jest w pełni zrozumiałe, gdy uwzględni się dużą częstość ich występowania oraz poważne problemy zdrowotne, które wiążą się z depresją (cierpienie jednostki, zaburzenia funkcjonowania w środowisku rodzinnym i zawodowym, wysokie ryzyko samobójstwa, duże straty ekonomiczne). Problemy związane z zespołami maniakalnymi, które występują w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (dawna nazwa psychoza maniakalno-depresyjna) są lekceważone lub pomijane, chociaż jak wynika z analizy linii życiowej chorych – mania często wiąże się z poważnymi niekorzystnymi, niekiedy tragicznymi następstwami zarówno dla osoby, która ją przebyła, jak też dla najbliższego otoczenia. Sądzę, że znajomość obrazu klinicznego tego przeciwstawnego do depresji zaburzenia oraz podstawowych zasad postępowania terapeutycznego jest równie ważna, jak wiedza o stanach depresyjnych i jest nieodzownym warunkiem efektywnej pomocy chorym z nawracającymi zaburzeniami nastroju.








Mania – zakres terminu, przyczyny


Mania, której synonimową nazwą jest zespół maniakalny ma obecnie w psychiatrii klinicznej ściśle określone znaczenie. Jednak w przeszłości treść tego terminu była mniej jednoznaczna, stosowany był dość dowolnie, zarówno w odniesieniu do wzmożonego samopoczucia jak również do nazwania różnych postaci obłędu. Tutaj ma prawdopodobnie swoje źródło niewłaściwe używanie słowa mania w języku codziennym, literaturze, środkach masowego przekazu. Ze zwrotami mania prześladowcza, mania samobójcza, mania wielkościowa spotykamy się niemal codziennie, zdarza się również, że lekarze stosują ten termin w sposób niewłaściwy.
Najczęstszą przyczyną zespołów maniakalnych są nawracające zaburzenia afektywne dwubiegunowe, w których mania występuje w formie typowej. Inne przyczyny stanów maniakalnych są nieporównywalnie rzadsze, są to niekiedy schorzenia organiczne ośrodkowego układu nerwowego, niektóre choroby somatyczne oraz leki i zatrucia (tab. 1. i 2.), mogą one również wyzwalać nawroty zespołów maniakalnych, występujących w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Stany maniakalne w tych zaburzeniach mogą pojawiać się po okresie pełnego zdrowia, zdarza się jednak, że mania występuje...


Pełna treść artykułu...