Opieka lekarza rodzinnego nad osobami przewlekle chorymi psychicznie

Nowoczesna psychiatria to psychiatria środowiskowa, mająca na celu integrację chorego z jego naturalnym środowiskiem, wśród ludzi zdrowych. Prowadzi to do wzrostu liczby przewlekle psychicznie chorych wypisywanych ze szpitali psychiatrycznych i trafiających pod opiekę lekarzy rodzinnych. Znajomość specyfiki tego typu schorzeń, zwykła ludzka życzliwość i zainteresowanie losem chorego może im bardzo pomóc.




Większość zaburzeń psychicznych ma charakter przewlekły z różnymi okresami remisji i nawrotów. Można przyjąć, że przewlekłe, wieloletnie utrzymywanie się zaburzeń występuje u 30–35 proc. chorych na schizofrenię i 10–20 proc. chorych na depresję. Wprowadzenie leków antypsychotycznych zrewolucjonizowało leczenie większości chorób psychicznych. Szybko zorientowano się jednak, że leki redukują objawy psychotyczne, ale nie mają wpływu na społeczne przystosowanie pacjenta.

Główną przyczyną niepowodzeń terapeutycznych jest nieprzestrzeganie przez pacjentów zaleceń lekarza. W ogólnej populacji wskaźnik ten wynosi 30–32 proc., a w grupie osób z zaburzeniami psychicznymi jest znacznie wyższy. W grupie chorych na schizofrenię może dochodzić do 70–75 proc. Jest to poważny problem, gdyż jedynie systematyczne przyjmowanie leków znacznie zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.
W celu poprawy tego wskaźnika za podstawę prawidłowego leczenia uznaje się równoległe współdziałanie różnych form i rodzajów terapii. Z jednej strony optymalna farmakoterapia, dobrana indywidualnie w oparciu o analizę korzyści i ryzyka, z drugiej systematyczne oddziaływania psychospołeczne. W zaburzeniach schizofrenicznych podstawą tych oddziaływań jest ukierunkowana psychoterapia, zwłaszcza kognitywno-behawioralna, w depresjach kognitywna. Ważne są też oddziaływania psychoedukacyjne, stosowane zarówno wobec chorego, jak i jego rodziny.
Lekarz pierwszego kontaktu, zwłaszcza rodzinny, przychodząc do domu chorego psychicznie, często zastaje rodzinę w sytuacji stresującej: oprócz utraconych nadziei, zmęczenia, napięcia lub wręcz poczucia zagrożenia ze strony chorego, występują szczególnie dotkliwe kłopoty materialne przy stale rosnących kosztach utrzymania i leczenia. Przewlekle chorzy psychicznie od lat przyzwyczajeni są do negatywnych ocen ze strony otoczenia. Zwykle są mniej sprawni fizycznie, ociężali, apatyczni, omijają ich sukcesy zawodowe, towarzyskie itd. Doskonale wiedzą, co znaczy...


Pełna treść artykułu...