Termedia.pl
 
 
ISSN: 1505-8409
Przewodnik Lekarza/Guide for GPs
Current issue Archive About the journal Supplements Contact Instructions for authors
4/2001
vol. 4
 
Share:
Share:
abstract:

Psychologiczne aspekty bólu

Krystyna de Walden-Gałuszko

Przew Lek 2001, 4, 4, 58-59
Online publish date: 2003/09/04
View full text Get citation
 


Ból to zjawisko złożone i w każdym okresie historycznym bardzo różnie interpretowane. Dawniej uważany był za fenomen czysto psychiczny: uczucie nie mające niemal związku z ciałem, później wraz z rozwojem neuroanatomii i neurofizjologii zaczęło przeważać stanowisko inne – równie skrajne. Ból postrzegano wówczas wyłącznie w kategoriach doznania zmysłowego, związanego jedynie z ciałem. W miarę pogłębiania wielodyscyplinarnych badań zmienił się sposób rozumienia bólu. Obecnie, zgodnie z definicją Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu określa się ból jako przykre zmysłowe i emocjonalne odczucie, towarzyszące istniejącemu lub zagrażającemu uszkodzeniu tkanki, lub odnoszone do takiego uszkodzenia [1].






Jest to zatem zjawisko psychosomatyczne, w którym oprócz wrażenia zmysłowego (element somatyczny) istnieje spostrzeżenie bólu (element poznawczy) oraz towarzyszące mu uczucie przykrości (element emocjonalny) [2].

Z praktycznego punktu widzenia ważna jest analiza reakcji człowieka cierpiącego na ból. Można w niej wyodrębnić składowe: somatyczną (mięśniową, wegetatywną, hormonalną), behawioralną (zachowania nastawione na usuwanie lub łagodzenie bólu) oraz psychiczną [3].

Reakcję psychiczną na ból dzieli się z kolei na:

- reakcję poziomu progu czucia bólu,

- na poziomie progu tolerancji bólu.

Przez próg czucia bólu rozumie się najmniejsze natężenie bodźca, które powoduje świadome odczuwanie bólu. Próg ten jest dość stabilny i stosunkowo mało indywidualnie zróżnicowany.

Z kolei próg tolerancji bólu oznacza największe natężenie bólu, które człowiek cierpiący określa jako jeszcze do zniesienia. Wartość tego progu jest bardzo zmienna i zależy od wielu czynników, w tym zwłaszcza od aktualnego stanu emocjonalnego [4, 5].
Reakcja emocjonalna na ból zależy zatem przede wszystkim od obróbki poznawczej. Składa się na nią z jednej strony wyobrażenie przyczyny bólu (znany mechanizm, np. kolka brzuszna wywołuje mniej negatywnych emocji niż ból serca grożący zawałem) – z drugiej strony reakcja na ból zależy także od ogólnej oceny wartościującej (ból gojącej się rany jest lepiej znoszony niż ból skojarzony z niszczeniem ciała przez nowotwór).

Reakcja emocjonalna na ból zależy także od stopnia skupiania na nim uwagi. Im bardziej człowiek jest skoncentrowany na bólu, tym wydaje się on...


View full text...
Quick links
© 2024 Termedia Sp. z o.o.
Developed by Bentus.