Struktura kości
Rozmowa z prof. Romanem S. Lorencem, kierownikiem Zakładu Biochemii i Medycyny Doświadczalnej w Instytucie Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka

Podobno ostatnie ustalenia gremiów naukowych spowodowały zmianę poglądów na rolę badań densytometrycznych w diagnozowaniu i leczeniu osteoporozy.

Do niedawna zarówno diagnostyka, jak i monitorowanie leczenia osteoporozy były oparte o badania densytometryczne. Uważano, że jeżeli w wyniku terapii lekami nastąpiło zwiększenie mineralizacji i wzmocnienie masy kostnej, to sposób leczenia jest efektywny. Okazało się jednak, że densytometry nie dają informacji dotyczących zmian w strukturze przestrzennej kości, która ma również duży wpływ na skłonność do złamań. Dlatego też zdecydowano o uzupełnieniu analiz densytometrycznych o informacje pokazujące związki zażywanych leków z obniżeniem liczby złamań. Nastąpiło więc w tej sprawie przesunięcie akcentów. Badania densytometryczne pozostały głównym i najczęściej stosowanym elementem diagnostyki i monitorowania leczenia, ale wymagane są coraz częściej informacje uzupełniające.

Jakie badania kliniczne, pokazujące te związki zostały przeprowadzone?

Ustalenia, o których wspomniano, stanowią przedmiot praktycznie wszystkich badań klinicznych, prowadzonych u pacjentów z osteoporozą, wyniki ich były analizowane przez międzynarodowe gremia, m.in. Międzynarodową Fundację Osteoporozy i Międzynarodowe Stowarzyszenie Badań Kostnych, których jestem także członkiem. Z kolei także nasze polskie ośrodki uczestniczyły w badaniach klinicznych leków. Jak stwierdzono, szereg leków powoduje obniżenie częstości występowania złamań. Przy czym znacząca ich grupa zmniejsza tę częstość aż w 50 procentach.

Na czym polega postęp w farmakologicznym leczeniu osteoporozy?

Przypomnijmy, że mechanizm działania tego rodzaju leków polega na oddziaływaniu na metabolizm kostny. Resorbcji podlegają elementy kości usieciowanej, głównie te, które zostały uszkodzone dzięki mikrourazom, towarzyszy temu równoczesna odbudowa masy kostnej. Zwykle do 40.–50. roku życia ludzie wypracowują szczytową masę kostną, a potem następuje przewaga mechanizmów resorbcji nad mechanizmami tworzenia. Stosowane dotychczas leki – mówiąc w uproszczeniu – potrafiły blokować mechanizm resorbcji, czyli kości ubywało wolniej niż przybywało. W dodatku, w związku z tym, że zmniejszało się tempo metabolizmu kostnego, kość miała czas na domineralizowanie się. Do tego celu od szeregu lat stosowane były – bardzo dobrze przebadane – bisfosfoniany. Pierwsze...


View full text...