Zespół metaboliczny

Już 50 lat temu Jakub Węgierko w Warszawie wprowadził pojęcie cukrzycy skojarzonej w zespole fenotypowym z innymi zaburzeniami, takimi jak otyłość, naciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca. W 1988 r. Reaven (USA) odkrył na nowo i wzbogacił to pojęcie o analizę patofizjologiczną, wprowadzając na początku określenie zespół x (x – tzn. ciągle jeszcze tajemniczy temat do badań). Skojarzone występowanie niżej wymienionych proaterogennych zaburzeń określane jest obecnie, wg zalecenia WHO, mianem zespołu metabolicznego.






Na zespół metaboliczny składają się następujące, wspólnie występujące czynniki zagrożenia miażdżycą:

- insulinooporność – genetycznie uwarunkowane lub nabyte zaburzenia w funkcji układu receptorowego lub poreceptorowego dla insuliny,

- hiperinsulinemia, hiperproinsulinemia,

- otyłość trzewna (brzuszna), hiperleptynemia,

- upośledzenie tolerancji glukozy, aż do poziomu zaburzenia odpowiadającego cukrzycy typu 2,

- obniżenie testosteronu w surowicy u mężczyzn,

- podwyższenie testosteronu w surowicy u kobiet,

- hipercholesterolemia (>5,2 mmol/l),

- hipertriglicerydemia (>2,3 mmol/l),

- hiperurykemia (>387 mmol/l),

- zwiększenie mechanizmów prozakrzepowych (zwiększenie stężenia fibrynogenu w surowicy), upośledzenie fibrynolizy (zwiększenie aktywności PAI-1),

- nadciśnienie tętnicze,

- choroba niedokrwienna serca.

W zespole metabolicznym obserwuje się także:

- stłuszczenie wątroby,

- kamicę pęcherzyka żółciowego i nerek,
spowodowane m.in. przez:

- zwiększenie spożycia etanolu,

- siedzący tryb życia,

- dojrzały wiek,

- często rodzinne występowanie.
Wzajemne korelacje między składowymi tego zespołu nie są jednakowe. BMI współzależy od wszystkich pozostałych składowych; iloraz obwodów w talii i biodrach (W/H) wpływa szczególnie na stężenie triglicerydów, insuliny i ciśnienie tętnicze.

Wpływ dystrybucji tkanki tłuszczowej na stan układu krążenia obserwowano w wielu badaniach epidemiologicznych. Wynika z nich, że tłuszcz nagromadzony w jamie brzusznej działa aterogennie i w sposób niezależny od otyłości ogólnej. Iloraz obwodów w talii i w biodrach jest lepszym predyktorem zawału serca, śmierci sercowej lub udaru...


Pełna treść artykułu...