Artykuł przeglądowy
Reumatologiczne objawy niepożądane stosowania retinoidów

Działania niepożądane leczenia retinoidami mogą wyrażać się w postaci zmian kostnych bądź objawów niektórych chorób reumatycznych. Opisano m.in. występowanie hiperostozy przypominającej idiopatyczną hiperostozę szkieletu, entezopatii, zapalenia stawów oraz zapalenia mięśni, a także zapaleń naczyń w postaci ziarniniaka Wegenera. W przypadku stosowania retinoidów zaleca się regularną ocenę radiologiczną w celu wykrycia zmian kostnych, zwłaszcza w sytuacjach towarzyszących dolegliwościom kostno-mięśniowym. Niekiedy dodatkowe procedury diagnostyczne, np. scyntygrafia, są pomocne w wyjaśnieniu obserwowanych objawów klinicznych. Konieczne jest również wykonywanie odpowiednich badań laboratoryjnych. Świadomość potencjalnych powikłań terapii retinoidami jest istotna, ponieważ przerwanie leczenia w wielu przypadkach powstrzymuje lub zmniejsza zmiany, co może skutkować całkowitym ustąpieniem dolegliwości. Do prawidłowego postępowania terapeutycznego potrzebna jest ścisła współpraca pomiędzy reumatologiem i lekarzami innych specjalności.

Retinoids are synthetic derivatives of vitamin A. Retinoid therapy has many side-effects. There are systemic manifestations as well as rheumatic symptoms. Hyperostosis, enthesopathy, vasculitis (Wegener’s granulomatosis) and myositis are the predominant rheumatic symptoms. During retinoid therapy often arthralgia, arthritis and osteoporosis have been observed. Some associated procedures should be performed to correctly diagnose those side-effects. It is important to possess knowledge about this kind of rheumatoid manifestations during therapy. Close cooperation between the rheumatologist and other doctors is necessary to apply proper therapy for patients who needs this kind of management.