Racjonalna antybiotykoterapia według Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków – wybrane zagadnienia

W przypadku pacjenta chorującego na szeroko pojęte zakażenie dróg oddechowych kluczowa jest decyzja, czy podjąć jedynie leczenie objawowe czy włączyć antybiotyk. W przypadku antybiotykoterapii nie mniej ważny jest właściwy dobór leku. Drogowskazem powinny być Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016 utworzone w ramach Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków. W niniejszym artykule skupiono się na wybranych zagadnieniach w nich poruszanych.

Zgodnie z Rekomendacjami 2016 w większości zakażeń dróg oddechowych antybiotykiem pierwszego rzutu pozostaje amoksycylina. Wobec narastającej częstości występowania w Polsce szczepów pneumokoków o zmniejszonej wrażliwości na penicylinę szalenie ważne jest, aby jej dawka była odpowiednio wysoka, tj. 90 mg/kg m.c./dobę u dzieci i 3–4 g/dobę u dorosłych. Dopiero w przypadku ogólnie pojętej nieskuteczności takiego leczenia pacjent może otrzymać amoksycylinę z kwasem klawulanowym, także w odpowiednio wysokiej dawce. Jako lek pierwszego rzutu może zaś być ona zalecana w leczeniu zaostrzenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.

Często stosowanym w naszym kraju antybiotykiem jest azytromycyna. Rekomendacje 2016 zalecają ją głównie w leczeniu pozaszpitalnego zapalenia płuc o etiologii atypowej lub skorygowanej antybiotykoterapii anginy paciorkowcowej. Również podczas tego typu leczenia, szczególnie w przypadku anginy, trzeba zadbać o wysoką dawkę leku, tj. 60 mg/kg m.c. (3 g u dorosłych) na kurację.

Facing the patient with respiratory tract infections, the key decision is whether to take only symptomatic treatment, or also initiate antibiotics. However no less important is to choose the right antimicrobial agent. Consideration should be given to the Polish official guidelines – Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego 2016 which were created as a part of the National Program for the Protection of Antibiotics. Our paper focuses on the chosen aspects of that document.

According to them, in most respiratory tract infections first line antibiotic is amoxicillin. As the frequency of pneumococcal strains with reduced susceptibility to penicillin is increasing, extremely important is sufficiently high dosage, ie. 90 mg/kg/day for children and 3-4 g/day for adults. In the case of ineffectiveness of such treatment amoxicillin with clavulanic acid may be initiated, also in high dose. This antibiotic is recommended as a first-line treatment of exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease.

In Poland one of the most commonly prescribed antibiotics is azithromycin. According to Rekomendacje 2016 it should be used primarily for the treatment of community acquired pneumonia caused by atypical pathogens or as adjusted antibiotic therapy of streptococcal pharyngitis. Once again, particularly in the case of pharyngitis, high dose of antibiotic is reccomended (60 mg/kg up to 3 grams per treatment).