Ministerialna matematyka
Redaktor: Krystian Lurka
Data: 07.03.2019
Źródło: Sławomir Gadomski i Piotr Magdziarz
| Tagi: | Piotr Magdziarz, Sławomir Gadomski |
Jest odpowiedź wiceministra Sławomira Gadomskiego na pytanie Piotra Magdziarza z Formedis Medical Management & Consulting dotyczące sposobu obliczania finansowania ochrony zdrowia. – Wielkość publicznych nakładów na ochronę zdrowia na 2019 r. jest liczona jako 4,86 proc. PKB, ale... nie z 2019 r., a z 2017 – podkreśla Magdziarz. – Czy byliśmy oszukiwani, czy przyjęty w ustawie algorytm obliczania nakładów to manipulacja? – pyta ekspert.
„Menedżer Zdrowia” prezentuje ministerialne pismo (dotyczące pytania w sprawie ustawy z 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw) i komentarz eksperta.
Sławomir Gadomski, wiceminister zdrowia:
Zgodnie z przepisami ujętymi w art. 131c ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1510 z późn. zm.) na finansowanie ochrony zdrowia przeznacza się corocznie środki finansowe w wysokości nie niższej niż 6 proc. PKB, z zastrzeżeniem że wysokość środków finansowych przeznaczonych na finansowanie ochrony zdrowia w latach 2018-2024 nie może być niższa niż: 4,78 proc. PKB w 2018 r., 4,86 proc. w 2019 r., 5,03 proc. w 2020 r., 5,30 proc. w 2021 r., 5,55 proc. w 2022 r., 5,80 proc. w 2023 r.
Wartość produktu krajowego brutto, który wykorzystywany jest do wyliczenia wysokości nakładów, zgodnie z przytoczonym wyżej przepisem, ustalana jest z wykorzystaniem dwóch wartości określonych w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wydawanym na podstawie art. 5 ustawy z 26 października 2000 r. o sposobie obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto, według stanu na 31 sierpnia.
Zgodnie z powyższym przepisem wartość PKB jest ustalana, na potrzeby planowania, na podstawie wartości określonej w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok ubiegły. Oznacza to, że podczas prac nad projektem ustawy budżetowej na dany rok budżetowy wykorzystywana jest ostatnia oficjalnie dostępna wartość produktu krajowego brutto wynikająca z obwieszczenia prezesa GUS. Zatem w przypadku planowania na rok 2019 przyjęta została wartość PKB z obwieszczenia prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 14 maja 2018 r. w sprawie pierwszego szacunku wartości produktu krajowego brutto w 2017 r.
Jednocześnie pragnę zaznaczyć, że opisany wyżej mechanizm znajduje się w ustawie od początku jego obowiązywania (osiągnięcie 6 proc. w 2025 r.) i nie był w części zasadniczej zmieniany podczas noweli przyspieszającej osiągnięcie 6 proc. PKB do roku 2024. I co istotne, podczas prac nad projektem nowelizacji nie były zgłaszane w tym zakresie żadne uwagi.
Warto również wskazać, że zapis o wykorzystaniu wartości określonej w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wydawanym na podstawie art. 5 ustawy z 26 października 2000 r. o sposobie obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto znalazł się w porozumieniu z 8 lutego 2018 r. pomiędzy ministrem zdrowia a Porozumieniem Rezydentów, które stanowiło podstawę do nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w tym zakresie. Niezależnie od powyższego, należy podkreślić bardzo istotny fakt, że od kilku lat odnotowywany jest stały nominalny wzrost nakładów na ochronę zdrowia zarówno po stronie budżetu państwa, jak i Narodowego Funduszu Zdrowia – w 2019 r. zabezpieczono o 7,5 mld zł więcej niż w roku 2018 i o prawie 13 mld zł więcej niż w roku 2017.
W ramach zwiększonych nakładów z budżetu państwa znaczna część środków przekazywana jest w formie dotacji do Narodowego Funduszu Zdrowia z przeznaczeniem na finansowanie świadczeń wysokospecjalistycznych, darmowych leków dla osób po 75. roku życia, leczenie osób nieubezpieczonych oraz zakup świadczeń zdrowotnych. Na przykład w 2018 r. zostały przekazane na fundusz zapasowy NFZ dodatkowe środki w wysokości 1,8 mld zł, które będą mogły zostać wykorzystane na świadczenia w roku bieżącym. Możliwość zwiększania nakładów w ciągu roku budżetowego wynika wprost z ustawy, gdyż określone tam wartości referencyjne nakładów stanowią jedynie minimalne limity środków, które w danym roku muszą być zaplanowane na cele ochrony zdrowia. Natomiast przepisy ustawy nie zakazują przeznaczenia na cele zdrowotne środków w kwocie przekraczającej przedmiotowe limity, w przypadku stwierdzenia możliwości wyasygnowania dodatkowych wydatków w ramach dostępnych środków budżetu państwa.
Piotr Magdziarz, partner zarządzający w Formedis Medical Management & Consulting:
Wiceminister Gadomski wyjaśnia, że wartość produktu krajowego brutto, który wykorzystywany jest do wyliczenia wysokości nakładów, zgodnie z przytoczonym wyżej przepisem, ustalana jest z wykorzystaniem wartości określonej w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wydawanym na podstawie art. 5 ustawy z 26 października 2000 r. o sposobie obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto, według stanu na 31 sierpnia.
Zgodnie z powyższym przepisem wartość PKB jest ustalana, na potrzeby planowania, na podstawie wartości określonej w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok ubiegły. Oznacza to, że podczas prac nad projektem ustawy budżetowej na dany rok budżetowy wykorzystywana jest ostatnia oficjalnie dostępna wartość produktu krajowego brutto wynikająca z obwieszczenia prezesa GUS. Zatem w przypadku planowania na rok 2019 przyjęta została wartość PKB z obwieszczenia prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 14 maja 2018 r. w sprawie pierwszego szacunku wartości produktu krajowego brutto w 2017 r.
I rzeczywiście - z prawnego i formalnego punktu widzenia – powyższa metodologia na potrzeby planowania jest prawidłowa, tylko konia z rzędem temu, kto słuchając wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia o wzroście nakładów na ochronę zdrowia do 6,0 proc. PKB w 2024 r., wiedział, że te 6,0 proc. będzie stanowiło faktycznie wartość PKB z 2022, a nie 2024 roku.
Tym bardziej że w dotychczasowych publikacjach o nakładach na ochronę zdrowia - nawet GUS - posługiwał się udziałem procentowym nakładów na ochronę zdrowia w danym roku do wartości PKB z danego roku (a nie sprzed dwóch lat).
Gdybyśmy w powyższym wypadku przyjęli metodologię analogiczną do opisywanej przez Ministerstwo Zdrowia, to w 2016 r. nakłady na ochronę zdrowia nie stanowiłyby podawanej przez GUS w „Narodowym Rachunku Zdrowia za 2016 r.” (ostatni dostępny) wartości 4,55 proc. PKB, a 4,92 proc. (84,6 mld zł nakładów na ochronę zdrowa w 2016 r. do 1.720,4 mld zł PKB z 2014 r.).
Czy byliśmy oszukiwani, czy przyjęty w ustawie algorytm obliczania nakładów to po prostu manipulacja?
Zastosowanie powyższego algorytmu oznacza, że w 2019 r. będziemy mieli niższy udział nakładów na ochronę zdrowia (4,86 proc. PKB przewidziane w ustawie) niż przy zastosowaniu tego algorytmu mieliśmy w 2016 r. (4,92 proc. PKB) oraz że jeżeli wartość PKB będzie rok do roku sukcesywnie rosła, to nigdy nakłady na ochronę zdrowia nie osiągną 6,0 proc. bieżącego PKB.
Przeczytaj także: „Magdziarz pyta Gadomskiego, ile pieniędzy będzie przeznaczonych na zdrowie”.
Sławomir Gadomski, wiceminister zdrowia:
Zgodnie z przepisami ujętymi w art. 131c ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1510 z późn. zm.) na finansowanie ochrony zdrowia przeznacza się corocznie środki finansowe w wysokości nie niższej niż 6 proc. PKB, z zastrzeżeniem że wysokość środków finansowych przeznaczonych na finansowanie ochrony zdrowia w latach 2018-2024 nie może być niższa niż: 4,78 proc. PKB w 2018 r., 4,86 proc. w 2019 r., 5,03 proc. w 2020 r., 5,30 proc. w 2021 r., 5,55 proc. w 2022 r., 5,80 proc. w 2023 r.
Wartość produktu krajowego brutto, który wykorzystywany jest do wyliczenia wysokości nakładów, zgodnie z przytoczonym wyżej przepisem, ustalana jest z wykorzystaniem dwóch wartości określonych w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wydawanym na podstawie art. 5 ustawy z 26 października 2000 r. o sposobie obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto, według stanu na 31 sierpnia.
Zgodnie z powyższym przepisem wartość PKB jest ustalana, na potrzeby planowania, na podstawie wartości określonej w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok ubiegły. Oznacza to, że podczas prac nad projektem ustawy budżetowej na dany rok budżetowy wykorzystywana jest ostatnia oficjalnie dostępna wartość produktu krajowego brutto wynikająca z obwieszczenia prezesa GUS. Zatem w przypadku planowania na rok 2019 przyjęta została wartość PKB z obwieszczenia prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 14 maja 2018 r. w sprawie pierwszego szacunku wartości produktu krajowego brutto w 2017 r.
Jednocześnie pragnę zaznaczyć, że opisany wyżej mechanizm znajduje się w ustawie od początku jego obowiązywania (osiągnięcie 6 proc. w 2025 r.) i nie był w części zasadniczej zmieniany podczas noweli przyspieszającej osiągnięcie 6 proc. PKB do roku 2024. I co istotne, podczas prac nad projektem nowelizacji nie były zgłaszane w tym zakresie żadne uwagi.
Warto również wskazać, że zapis o wykorzystaniu wartości określonej w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wydawanym na podstawie art. 5 ustawy z 26 października 2000 r. o sposobie obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto znalazł się w porozumieniu z 8 lutego 2018 r. pomiędzy ministrem zdrowia a Porozumieniem Rezydentów, które stanowiło podstawę do nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w tym zakresie. Niezależnie od powyższego, należy podkreślić bardzo istotny fakt, że od kilku lat odnotowywany jest stały nominalny wzrost nakładów na ochronę zdrowia zarówno po stronie budżetu państwa, jak i Narodowego Funduszu Zdrowia – w 2019 r. zabezpieczono o 7,5 mld zł więcej niż w roku 2018 i o prawie 13 mld zł więcej niż w roku 2017.
W ramach zwiększonych nakładów z budżetu państwa znaczna część środków przekazywana jest w formie dotacji do Narodowego Funduszu Zdrowia z przeznaczeniem na finansowanie świadczeń wysokospecjalistycznych, darmowych leków dla osób po 75. roku życia, leczenie osób nieubezpieczonych oraz zakup świadczeń zdrowotnych. Na przykład w 2018 r. zostały przekazane na fundusz zapasowy NFZ dodatkowe środki w wysokości 1,8 mld zł, które będą mogły zostać wykorzystane na świadczenia w roku bieżącym. Możliwość zwiększania nakładów w ciągu roku budżetowego wynika wprost z ustawy, gdyż określone tam wartości referencyjne nakładów stanowią jedynie minimalne limity środków, które w danym roku muszą być zaplanowane na cele ochrony zdrowia. Natomiast przepisy ustawy nie zakazują przeznaczenia na cele zdrowotne środków w kwocie przekraczającej przedmiotowe limity, w przypadku stwierdzenia możliwości wyasygnowania dodatkowych wydatków w ramach dostępnych środków budżetu państwa.
Piotr Magdziarz, partner zarządzający w Formedis Medical Management & Consulting:
Wiceminister Gadomski wyjaśnia, że wartość produktu krajowego brutto, który wykorzystywany jest do wyliczenia wysokości nakładów, zgodnie z przytoczonym wyżej przepisem, ustalana jest z wykorzystaniem wartości określonej w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wydawanym na podstawie art. 5 ustawy z 26 października 2000 r. o sposobie obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto, według stanu na 31 sierpnia.
Zgodnie z powyższym przepisem wartość PKB jest ustalana, na potrzeby planowania, na podstawie wartości określonej w obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok ubiegły. Oznacza to, że podczas prac nad projektem ustawy budżetowej na dany rok budżetowy wykorzystywana jest ostatnia oficjalnie dostępna wartość produktu krajowego brutto wynikająca z obwieszczenia prezesa GUS. Zatem w przypadku planowania na rok 2019 przyjęta została wartość PKB z obwieszczenia prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 14 maja 2018 r. w sprawie pierwszego szacunku wartości produktu krajowego brutto w 2017 r.
I rzeczywiście - z prawnego i formalnego punktu widzenia – powyższa metodologia na potrzeby planowania jest prawidłowa, tylko konia z rzędem temu, kto słuchając wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia o wzroście nakładów na ochronę zdrowia do 6,0 proc. PKB w 2024 r., wiedział, że te 6,0 proc. będzie stanowiło faktycznie wartość PKB z 2022, a nie 2024 roku.
Tym bardziej że w dotychczasowych publikacjach o nakładach na ochronę zdrowia - nawet GUS - posługiwał się udziałem procentowym nakładów na ochronę zdrowia w danym roku do wartości PKB z danego roku (a nie sprzed dwóch lat).
Gdybyśmy w powyższym wypadku przyjęli metodologię analogiczną do opisywanej przez Ministerstwo Zdrowia, to w 2016 r. nakłady na ochronę zdrowia nie stanowiłyby podawanej przez GUS w „Narodowym Rachunku Zdrowia za 2016 r.” (ostatni dostępny) wartości 4,55 proc. PKB, a 4,92 proc. (84,6 mld zł nakładów na ochronę zdrowa w 2016 r. do 1.720,4 mld zł PKB z 2014 r.).
Czy byliśmy oszukiwani, czy przyjęty w ustawie algorytm obliczania nakładów to po prostu manipulacja?
Zastosowanie powyższego algorytmu oznacza, że w 2019 r. będziemy mieli niższy udział nakładów na ochronę zdrowia (4,86 proc. PKB przewidziane w ustawie) niż przy zastosowaniu tego algorytmu mieliśmy w 2016 r. (4,92 proc. PKB) oraz że jeżeli wartość PKB będzie rok do roku sukcesywnie rosła, to nigdy nakłady na ochronę zdrowia nie osiągną 6,0 proc. bieżącego PKB.
Przeczytaj także: „Magdziarz pyta Gadomskiego, ile pieniędzy będzie przeznaczonych na zdrowie”.
