Freepik.com
Z motyką na słońce
Autor: Krystian Lurka
Data: 23.09.2019
Źródło: Robert Mołdach
| Tagi: | Robert Mołdach |
- Rozwiązanie problemów szpitali, ich finansów, dostosowania do potrzeb pacjentów struktury jest trudne i wymaga lat pracy, ale od rządzących oczekiwałbym, że rozwiązanie tego kłopotu będzie chociaż kierunkowo zarysowane w programie politycznym. Cyfryzacja opieki, wielopoziomowa koordynacja i porządkowanie onkologii to cenne działania, ale miejmy świadomość z jakimi przeciwnikami się tu mierzymy. Inaczej – bez urazy, bo o życie pacjentów tu chodzi – będzie to jak porwanie się z motyką na słońce - przyznaje Robert Mołdach z Instytutu Zdrowia i Demokracji.
Komentarz Roberta Mołdacha z Instytutu Zdrowia i Demokracji:
- Zacznijmy od tego, że w ciągu pięciu lat w programie PiS w obszarze ochrony zdrowia nastąpiła istotna zmiana narracji. W 2014 r. za podstawowe narzędzie organizowania działalności leczniczej program uznawał sieć szpitali publicznych. Rola podstawowej opieki zdrowotnej była na drugim planie. Obecny program potwierdza, że podstawowa opieka zdrowotna zajmuje fundamentalną pozycję w systemie ochrony zdrowia. O POZ mówi w kontekście koordynacji opieki, wczesnej diagnostyki, badań specjalistycznych. W połączeniu z deklaracją nielimitowanego finansowania dostępu w ramach AOS do wszystkich specjalistów oznacza to wyraźne przesunięcie akcentów – ruch wspierający odwrócenie piramidy świadczeń. Na tym tle problematykę szpitali program porusza niejako en passant, dyskutując efektywne modele opieki w kardiologii, onkologii, leczeniu bólu, czy psychiatrii. Elementy programu dedykowane stricte szpitalom dotyczą tylko funduszu ich modernizacji oraz klasyfikacji pacjentów na SOR.
Generalnie należy zauważyć, że program PiS w zakresie ochrony zdrowia stał się dojrzalszy. O ile pięć lat temu system opieki zdrowotnej miał być nowoczesny, sprawy, niezawodny i stojący na najwyższym poziomie europejskim, to dziś niezawodność i odwołanie do Europy zastępuje precyzyjnie opisana kwestia jego wysokiej jakości. Program in extenso przywołuje narzędzia oceny jakości opieki, leczenia, pomiaru wyników działań. Mówi o bezpieczeństwie, wykrywaniu zdarzeń niepożądanych, zmniejszaniu ryzyka ich wystąpienia w przyszłości oraz o premiowaniu standardów opieki. Mówi wreszcie o profilaktyce. Trudno nie dostrzec odwołania do nowej strategii NFZ, który nie ma być już likwidowany, tylko instytucjonalnie restrukturyzowany.
Szereg ważnych spraw zostało w programie zaakcentowanych. Kwestie personelu, bliskości opieki, problemy osób starszych, niesamodzielnych, opieki środowiskowej, leczenia bólu, opieki nad kobietą w ciąży, priorytetów kardiologii i onkologii, chorób rzadkich, polityki lekowej, cyfryzacji i badań klinicznych. Jednak za najważniejsze chcę uznać, że po latach bezskutecznej walki o zdrowie publiczne nareszcie rodzi się do niego dojrzały stosunek. Rewolucyjnie brzmią deklaracje o wprowadzeniu do szkół przedmiotu edukacji zdrowotnej. Szkoda tylko, że wdrażając reformę edukacji nie zrealizowano tego w mijającej kadencji. Mimo to zapowiedź kształtowania świadomości zdrowotnej, walki z otyłością, uzależnieniami, poszerzenia medycyny pracy wskazuje, że PiS w zakresie zdrowia publicznego odrobiło lekcję. Teraz pozostaje tylko zdać egzamin z podatku cukrowego, czy zakazu sprzedaży e-papierosów smakowych.
Czytając programy partii politycznych warto zwrócić uwagę na to, czego w nich brak lub co nie zostało wystarczająco sprecyzowane. Przyszłość szpitali w programie PiS jest niestety klasycznym przykładem takiego przemilczenia. Jedyny fragment, który porusza na poziomie systemowym rolę szpitali, ich strukturę świadczeń, rozlokowanie usług, można odnaleźć w zdaniu mówiącym o rozwoju opieki długoterminowej to "będziemy promować także rozszerzenie działalności o świadczenia tego typu w szpitalach bliskich lokalnej społeczności". Poza jeszcze wyizolowaną deklaracją dokończenia budowy Krajowej Sieci Onkologicznej to wszystko w tym temacie.
Niestety, PiS nie przedstawiło całościowej koncepcji reformy sieci szpitali wdrożonej – z czym chyba już nikt nie polemizuje – nie w oparciu potrzeby pacjenta, a z nadrzędnym zamiarem ograniczenia chaotycznego rozwoju ich usług. Niestety, włączeniu hamulca awaryjnego nie towarzyszyło skoordynowane działanie nakierowane na dostosowanie zamrożonej w ten sposób struktury świadczeń do potrzeb pacjentów. Program PiS z 2019 r. nie przynosi w tym zakresie rozwiązania.
Brakuje odpowiedzi na pytanie o koordynację świadczeń dużych publicznych ośrodków posiadających różne podmioty tworzące, konkurujących o środki publiczne i broniące status quo. Nie ma w programie słowa o tym, jak skoncentrować powielające się zakresy świadczeń w pobliskich szpitalach. Analogicznie nie ma odpowiedzi jak wygasić określone świadczenia w szpitalach, w których jedynym powodem ich kontynuacji jest korzystna wycena kompensująca straty w innych zakresach. Patrząc na to ogólniej, nie ma odpowiedzi na problem zadłużenia. Zwiększenie finansowania do 160 mld zł rocznie plus 2 mld z funduszu restrukturyzacji, czy nawet kolejne kilkanaście miliardów ze środków pomocowych UE nie stanowi rozwiązania.
Tu trzeba usunąć źródło problemu, którym jest wadliwa morfologia szpitalnej tkanki. Szpitale to nie tylko oddziały onkologiczne i kardiologiczne. Grozi nam, że wpompujemy potężne środki w szpitale nie uzyskując poprawy efektywności systemu jako całości.
Wiem, że rozwiązanie problemów szpitali, ich finansów, dostosowania do potrzeb pacjentów struktury i profilu świadczeń jest trudne i wymaga lat pracy. Zgadzam się z tym, że problem ten narastał od dwóch dekad. Ale od rządzącej partii oczekiwałbym, że rozwiązanie tego bodajże największego kłopotu restrukturyzacyjnego będzie chociaż kierunkowo zarysowane w jej programie politycznym. Cyfryzacja opieki, czy jej wielopoziomowa koordynacja, porządkowanie onkologii – to są oczywiście cenne działania. Ale miejmy świadomość z jakimi przeciwnikami się tu mierzymy. Inaczej – bez urazy, bo o zdrowie i życie pacjentów tu chodzi – będzie to jak porwanie się z motyką na słońce.
Przeczytaj także: "Oczekiwanie kontra zdrowotna rzeczywistość", "Program wyborczy PiS w sieci" i "Skąd KO weźmie pieniądze na finansowanie ochrony zdrowia? Kidawa-Błońska wyjaśniła".
Zachęcamy do polubienia profilu "Menedżera Zdrowia" na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
- Zacznijmy od tego, że w ciągu pięciu lat w programie PiS w obszarze ochrony zdrowia nastąpiła istotna zmiana narracji. W 2014 r. za podstawowe narzędzie organizowania działalności leczniczej program uznawał sieć szpitali publicznych. Rola podstawowej opieki zdrowotnej była na drugim planie. Obecny program potwierdza, że podstawowa opieka zdrowotna zajmuje fundamentalną pozycję w systemie ochrony zdrowia. O POZ mówi w kontekście koordynacji opieki, wczesnej diagnostyki, badań specjalistycznych. W połączeniu z deklaracją nielimitowanego finansowania dostępu w ramach AOS do wszystkich specjalistów oznacza to wyraźne przesunięcie akcentów – ruch wspierający odwrócenie piramidy świadczeń. Na tym tle problematykę szpitali program porusza niejako en passant, dyskutując efektywne modele opieki w kardiologii, onkologii, leczeniu bólu, czy psychiatrii. Elementy programu dedykowane stricte szpitalom dotyczą tylko funduszu ich modernizacji oraz klasyfikacji pacjentów na SOR.
Generalnie należy zauważyć, że program PiS w zakresie ochrony zdrowia stał się dojrzalszy. O ile pięć lat temu system opieki zdrowotnej miał być nowoczesny, sprawy, niezawodny i stojący na najwyższym poziomie europejskim, to dziś niezawodność i odwołanie do Europy zastępuje precyzyjnie opisana kwestia jego wysokiej jakości. Program in extenso przywołuje narzędzia oceny jakości opieki, leczenia, pomiaru wyników działań. Mówi o bezpieczeństwie, wykrywaniu zdarzeń niepożądanych, zmniejszaniu ryzyka ich wystąpienia w przyszłości oraz o premiowaniu standardów opieki. Mówi wreszcie o profilaktyce. Trudno nie dostrzec odwołania do nowej strategii NFZ, który nie ma być już likwidowany, tylko instytucjonalnie restrukturyzowany.
Szereg ważnych spraw zostało w programie zaakcentowanych. Kwestie personelu, bliskości opieki, problemy osób starszych, niesamodzielnych, opieki środowiskowej, leczenia bólu, opieki nad kobietą w ciąży, priorytetów kardiologii i onkologii, chorób rzadkich, polityki lekowej, cyfryzacji i badań klinicznych. Jednak za najważniejsze chcę uznać, że po latach bezskutecznej walki o zdrowie publiczne nareszcie rodzi się do niego dojrzały stosunek. Rewolucyjnie brzmią deklaracje o wprowadzeniu do szkół przedmiotu edukacji zdrowotnej. Szkoda tylko, że wdrażając reformę edukacji nie zrealizowano tego w mijającej kadencji. Mimo to zapowiedź kształtowania świadomości zdrowotnej, walki z otyłością, uzależnieniami, poszerzenia medycyny pracy wskazuje, że PiS w zakresie zdrowia publicznego odrobiło lekcję. Teraz pozostaje tylko zdać egzamin z podatku cukrowego, czy zakazu sprzedaży e-papierosów smakowych.
Czytając programy partii politycznych warto zwrócić uwagę na to, czego w nich brak lub co nie zostało wystarczająco sprecyzowane. Przyszłość szpitali w programie PiS jest niestety klasycznym przykładem takiego przemilczenia. Jedyny fragment, który porusza na poziomie systemowym rolę szpitali, ich strukturę świadczeń, rozlokowanie usług, można odnaleźć w zdaniu mówiącym o rozwoju opieki długoterminowej to "będziemy promować także rozszerzenie działalności o świadczenia tego typu w szpitalach bliskich lokalnej społeczności". Poza jeszcze wyizolowaną deklaracją dokończenia budowy Krajowej Sieci Onkologicznej to wszystko w tym temacie.
Niestety, PiS nie przedstawiło całościowej koncepcji reformy sieci szpitali wdrożonej – z czym chyba już nikt nie polemizuje – nie w oparciu potrzeby pacjenta, a z nadrzędnym zamiarem ograniczenia chaotycznego rozwoju ich usług. Niestety, włączeniu hamulca awaryjnego nie towarzyszyło skoordynowane działanie nakierowane na dostosowanie zamrożonej w ten sposób struktury świadczeń do potrzeb pacjentów. Program PiS z 2019 r. nie przynosi w tym zakresie rozwiązania.
Brakuje odpowiedzi na pytanie o koordynację świadczeń dużych publicznych ośrodków posiadających różne podmioty tworzące, konkurujących o środki publiczne i broniące status quo. Nie ma w programie słowa o tym, jak skoncentrować powielające się zakresy świadczeń w pobliskich szpitalach. Analogicznie nie ma odpowiedzi jak wygasić określone świadczenia w szpitalach, w których jedynym powodem ich kontynuacji jest korzystna wycena kompensująca straty w innych zakresach. Patrząc na to ogólniej, nie ma odpowiedzi na problem zadłużenia. Zwiększenie finansowania do 160 mld zł rocznie plus 2 mld z funduszu restrukturyzacji, czy nawet kolejne kilkanaście miliardów ze środków pomocowych UE nie stanowi rozwiązania.
Tu trzeba usunąć źródło problemu, którym jest wadliwa morfologia szpitalnej tkanki. Szpitale to nie tylko oddziały onkologiczne i kardiologiczne. Grozi nam, że wpompujemy potężne środki w szpitale nie uzyskując poprawy efektywności systemu jako całości.
Wiem, że rozwiązanie problemów szpitali, ich finansów, dostosowania do potrzeb pacjentów struktury i profilu świadczeń jest trudne i wymaga lat pracy. Zgadzam się z tym, że problem ten narastał od dwóch dekad. Ale od rządzącej partii oczekiwałbym, że rozwiązanie tego bodajże największego kłopotu restrukturyzacyjnego będzie chociaż kierunkowo zarysowane w jej programie politycznym. Cyfryzacja opieki, czy jej wielopoziomowa koordynacja, porządkowanie onkologii – to są oczywiście cenne działania. Ale miejmy świadomość z jakimi przeciwnikami się tu mierzymy. Inaczej – bez urazy, bo o zdrowie i życie pacjentów tu chodzi – będzie to jak porwanie się z motyką na słońce.
Przeczytaj także: "Oczekiwanie kontra zdrowotna rzeczywistość", "Program wyborczy PiS w sieci" i "Skąd KO weźmie pieniądze na finansowanie ochrony zdrowia? Kidawa-Błońska wyjaśniła".
Zachęcamy do polubienia profilu "Menedżera Zdrowia" na Facebooku: www.facebook.com/MenedzerZdrowia i obserwowania kont na Twitterze i LinkedInie: www.twitter.com/MenedzerZdrowia i www.linkedin.com/MenedzerZdrowia.
