eISSN: 1897-4295
ISSN: 1734-9338
Advances in Interventional Cardiology/Postępy w Kardiologii Interwencyjnej
Current issue Archive Manuscripts accepted About the journal Editorial board Abstracting and indexing Subscription Contact Instructions for authors Publication charge Ethical standards and procedures
Editorial System
Submit your Manuscript
SCImago Journal & Country Rank
2/2007
vol. 3
 
Share:
Share:

Working Group on Interventional Cardiology of the Polish Cardiac Society
Interventional cardiology: How did we treat patients in 2006? What are the perspectives for upcoming years?

Adam Witkowski

Postępy w Kardiologii Interwencyjnej 2007; 3, 2 (8): 76-79
Online publish date: 2007/05/30
Article file
- kardiologia inter.pdf  [0.05 MB]
Get citation
 
 
W ostatnich 10 latach postęp kardiologii interwencyjnej w Polsce był niezwykle dynamiczny. Obserwowaliśmy stały i znaczący przyrost liczby zabiegów wieńcowych, zarówno diagnostycznych (koronarografie), jaki i terapeutycznych (przezskórna angioplastyka wieńcowa – PCI). W roku 2006 przyrost ten był także widoczny, jednak mniejszy niż w latach poprzedzających. Przyjrzyjmy się zatem liczbom. W grudniu 2006 roku w kraju było 86 pracowni hemodynamicznych (plus 5 pediatrycznych, nieujętych w tym sprawozdaniu), co oznacza zwiększenie ich liczby o 11 w porównaniu z rokiem poprzednim. Dane przedstawione w niniejszej publikacji pochodzą z Krajowej Bazy Danych Sekcji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (SISN PTK) oraz z corocznych sprawozdań, będących potwierdzeniem danych wprowadzonych do Bazy. W 2006 roku uzyskano pełne dane z 80 pracowni (na 86 działających) wyposażonych w 109 kardioangiografów. Sześć nowo powstałych w 2006 roku pracowni nie przysłało sprawozdań rocznych (Sandomierz, Sosnowiec, Kędzierzyn-Koźle, Mielec, Nałęczów, Centrum Anin-Warszawa). Ponieważ ośrodki te rozpoczęły działalność w połowie lub pod koniec 2006 roku, należy przyjąć, że liczba wykonanych w nich zabiegów była niewielka. Według danych z ankiet (SISN PTK) liczba lekarzy wykonujących samodzielnie zabiegi diagnostyczne wyniosła 602 (532 w roku 2005), natomiast lekarzy – samodzielnych operatorów było 441 (355 w roku 2005). Pracowni dyżurujących w trybie 24-godzinnym i leczących interwencyjnie chorych z ostrymi zespołami wieńcowymi (OZW) było 60, w stosunku do roku poprzedniego przybyła tylko 1 pracownia. Akredytacje PTK w 2006 roku miało 59 pracowni, co oznacza 8 nowych akredytacji w porównaniu z rokiem poprzednim. Dziesięć pracowni miało klasę akredytacji A (3 nowe akredytacje), 32 – klasę B (5 nowych akredytacji) i 17 – klasę najwyższą – C (1 nowa akredytacja). Dwóm pracowniom przyznano nową, wyższą klasę akredytacji. Z tego jednak wynika, że nadal w kraju działała 27 pracowni bez żadnej akredytacji SISN PTK. Część pracowni, jak np. nowo powstałe, z pewnością nie spełnia jeszcze wymogów potrzebnych do uzyskania akredytacji, jednak nie powinno to zwalniać od starania się o akredytację PTK jednostek działających już od kilku lat. Zarząd SISN PTK podejmuje starania, żeby system akredytacyjny był brany pod uwagę przez Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) przy zawieraniu kontraktów ze szpitalami posiadającymi w swej strukturze ośrodki kardiologii interwencyjnej. Dzięki ścisłej współpracy z krajowym konsultantem w dziedzinie kardiologii, prof. Grzegorzem Opolskim, zostało wydane zarządzenie, które nakłada na konsultantów wojewódzkich ds. kardiologii obowiązek uzyskania opinii Zarządu SISN PTK przed zawarciem kontraktu przez nowo powstałe oddziały kardiologii inwazyjnej z NFZ, a także przed uruchomieniem w ośrodkach 24-godzinnego dyżuru dla pacjentów z OZW. W 2006 roku wykonano w kraju 135 828 koronarografii (w tym 121 338 z powodu choroby niedokrwiennej serca jako pierwszoplanowego rozpoznania) i 73 225 zabiegów terapeutycznych – w tym 69 820 zabiegów PCI. Z ogólnej liczby zabiegów PCI 1132 wykonano u pacjentów po chirurgicznym leczeniu choroby niedokrwiennej serca, z powodu zwężenia pomostów żylnych (850) lub tętniczych (282). Przyrost liczby koronarografii i zabiegów PCI w latach 1996–2006 pokazują ryc. 1. i 2. Średnia liczba koronarografii na milion mieszkańców wyniosła w Polsce w 2006 roku 3537, a zabiegów PCI – 1818. W porównaniu z rokiem poprzednim (2005) średnia liczba koronarografii na milion mieszkańców zwiększyła się tylko o 43, a zabiegów PCI o 75. Dla porównania – między rokiem 2004 a 2005 przyrosty te wyniosły odpowiednio 319 i 214. Świadczy to o spadku obserwowanej od 1996 roku dynamiki wzrostu liczby zabiegów inwazyjnych, co prawdopodobnie wynika ze zbyt niskich w 2006 roku kontraktów z NFZ. To z kolei spowodowało, że pracownie nie mogły w pełni wykorzystać swoich możliwości diagnostyczno-terapeutycznych, nie mówiąc już o zwiększaniu liczby procedur. Zabiegi diagnostyczne inne niż koronarografia wykonano łącznie u zaledwie 1874 pacjentów (IVUS – 1666, FFR – 186, CFR – 22), co najlepiej odzwierciedla brak finansowania tych procedur przez NFZ – mimo licznych postulatów środowiska. Z drugiej strony, ww. zabiegów (głównie IVUS) w porównaniu z rokiem poprzednim wykonano o 829 więcej. Zabiegi implantacji stentów stanowiły w 2006 roku, podobnie jak w roku poprzedzającym, 86% wszystkich zabiegów PCI. Stenty uwalniające leki (DES) zostały użyte w prawie 10% zabiegów (przyrost o 3% w porównaniu z rokiem 2005; ryc. 3.). Dane dotyczące leczenia OZW pokazują nadal, w przeciwieństwie do ogólnego przyrostu zabiegów PCI, wysoką dynamikę. Łącznie w 2006 roku leczono w ośrodkach kardiologii interwencyjnej w całym kraju 44 304 pacjentów z OZW, a w roku 2005 – 40 506. Wykonano 24 890 zabiegów pierwotnej angioplastyki u chorych z zawałem serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI), 10 502 u pacjentów z zawałem serca bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI) i 8912 u pacjentów z niestabilną chorobą wieńcową. Przyrost liczby pacjentów z OZW leczonych między 2005 (40 506) a 2006 rokiem (44 304) wyniósł 9%. To zdecydowanie mniej niż 19% między rokiem 2004 a 2005, ale 2-krotnie więcej w porównaniu z przyrostem ogólnej liczby zabiegów PCI w latach 2005–2006. Ponadto należy zauważyć, że w Polsce w 2006 roku wykonano 648 zabiegów pierwotnej angioplastyki w STEMI na milion mieszkańców, co może oznaczać, że powoli zbliżamy się do plateau. Chorzy z zawałem serca (łącznie STEMI i NSTEMI) stanowili 50,7% wszystkich chorych poddanych zabiegom PCI w 2006 roku. Odsetek ten systematycznie rośnie od roku 2000 (np. między rokiem 2005 a 2006 przyrost wyniósł 4%; ryc. 4.). Z jednej strony jest to właściwe, ponieważ oznacza, że w Polsce zabiegi PCI są szeroko dostępne dla chorych z OZW, odnoszących z przezskórnych interwencji wieńcowych największe korzyści. Z drugiej strony, prawdopodobnie oznacza też wydłużanie się kolejek dla pacjentów oczekujących na elektywne (planowe) zabiegi PCI i koronarografii. Problem był już kilkakrotnie podnoszony przez Zarząd SISN PTK i konsultanta krajowego w dziedzinie kardiologii (także na początku 2007 roku) w listach do ministra zdrowia i prezesa NFZ, jednak nie otrzymaliśmy żadnej oficjalnej odpowiedzi. Postulowano, żeby pacjentów ze STEMI, których nie tylko zdrowie, ale i życie jest zagrożone, w ogóle wyłączyć z systemu kontraktacji NFZ i wykonywać procedury pierwotnej angioplastyki wieńcowej poza kwotą przyznaną przez regionalny oddział funduszu dla konkretnego szpitala. To uwolniłoby środki finansowe na inwazyjną diagnostykę i leczenie chorych elektywnych oraz mogłoby spowodować przesunięcie większej puli punktów na rosnącą z roku na rok liczbę procedur pozawieńcowych. Z pewnością należy wrócić do tej koncepcji w rozmowach na temat kontraktacji zabiegów interwencyjnych w 2008 roku. Blokery receptora IIb/IIIa były użyte w 8313 zabiegach PCI. Z pewnością użycie abciksimabu u chorych poddawanych zabiegom pierwotnej angioplastyki w STEMI jest zbyt małe (30,4% przypadków). Powikłania zabiegów PCI w 2006 roku wystąpiły w 1577 przypadkach, co stanowi 2,3% wszystkich zabiegów PCI. Z tego powikłania miejscowe, takie jak krwiak, tętniak rzekomy czy przetoka tętniczo-żylna, wystąpiły u 1097 pacjentów, a ogólne – u 480 (0,69% zabiegów PCI). Zgony stwierdzono w 315 przypadkach (0,45%), z czego zdecydowana większość (221) była powikłaniem zabiegów angioplastyki wieńcowej u chorych z ostrym zawałem serca (STEMI i NSTEMI). Pilna operacja CABG była konieczna u 31 pacjentów (0,044% zabiegów PCI). Odsetek powikłań jest w ostatnich kilku latach mniej więcej taki sam i nie odbiega od danych europejskich. Zabiegi pozawieńcowe wykonano u 3405 pacjentów (dla porównania: 2977 w roku poprzednim) – dokładny ich rozkład przedstawiono na ryc. 5. Podsumowując, w roku 2006 powstało w kraju 11 nowych pracowni kardioangiograficznych, co prawdopodobnie oznacza, że w roku 2007 możemy się spodziewać istotnego zwiększenia liczby ośrodków dyżurujących w trybie 24-godzinnym. Zanotowaliśmy znaczący przyrost zabiegów PCI u chorych z OZW. Zobaczymy, czy ten pozytywny trend utrzyma się także w latach następnych, szczególnie jeżeli Ministerstwo Zdrowia i NFZ przychylą się do propozycji uwolnienia zabiegów pierwotnej angioplastyki w STEMI z systemu punktowego. Wykonano więcej zabiegów angioplastyki tętnic obwodowych, w tym tętnic szyjnych. Niestety, w 2007 roku zabiegi te w pracowniach kardioangiograficznych mogą być wykonywane tylko u pacjentów z OZW, co jest niezrozumiałe i absurdalne! Zarząd SISN PTK z pewnością dołoży wszelkich starań, żeby tę dziwną sytuację wyjaśnić i zmienić. W ramach kolejnej edycji programu POLKARD (2006–2008) jest prowadzone szkolenie adeptów kardiologii interwencyjnej w zakresie koronarografii i angioplastyki wieńcowej, merytorycznie przygotowane przez Zarząd SISN PTK. Dołączono także szkolenie z zakresu kardiologii interwencyjnej pediatrycznej. Jako sprawy do rozwiązania w roku 2007 i latach następnych należy (nadal!) wymienić: 1) pozakontraktowe wykonywanie zabiegów u pacjentów z OZW, a w szczególności ze STEMI; 2) refundację przez NFZ badań diagnostycznych, takich jak IVUS czy FFR; 3) zabiegi angioplastyki tętnic obwodowych – o czym była mowa wyżej; 4) rozmowy z Ministerstwem Zdrowia i NFZ na temat wypracowania drogi dla finansowania nowych technologii diagnostycznych i terapeutycznych w kardiologii interwencyjnej. Być może wprowadzenie koszyka świadczeń gwarantowanych z urealnieniem wyceny zabiegów kardiologii interwencyjnej pozwoli rozwiązać ww. problemy.
Copyright: © 2007 Termedia Sp. z o. o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Quick links
© 2024 Termedia Sp. z o.o.
Developed by Bentus.