Koronawirus pozostanie z nami

1 września 2021 r. – 366 zakażonych, 15 września – 768, 30 września – 1205, 6 października – 2086, 14 października – 3000, 16 października – 3236, 19 października – 3931, 30 października – 9798, 4 listopada – 15 515. To są twarde fakty. Czwarta fala ataku koronawirusa w Polsce przyspiesza i zatacza coraz szersze kręgi.

Artykuł Andrzeja Piechockiego z Wielkopolskiej Izby Lekarskiej:
– W mediach spotkać można określenie „epidemia niezaszczepionych”. Wskazują na to statystyki pochodzące z różnych szpitali. Mówią one nawet o 98 proc. hospitalizowanych z rozpoznaniem COVID-19, którzy nie zdecydowali się zaszczepić. Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że jedynie 0,1 proc. osób w pełni zaszczepionych przeciw COVID-19 zostało zakażonych koronawirusem, a wśród wszystkich zgonów z powodu COVID-19 osoby zaszczepione stanowiły 1,9 proc.

Ta statystyka niestety nie wpływa na opinie i zachowania generowane przez antyszczepionkowców. Pozostają aktywni w mediach społecznościowych, organizują marsze i zgromadzenia. Co więcej, kolejni lekarze lękają się o bezpieczeństwo własne i swoich najbliższych, mówią o doświadczaniu niepokojącej agresji, hejtu, wręcz śmiertelnych gróźb. Niektórzy chronieni są przez policję, ograniczają również obecność w przestrzeni publicznej. Nad bezpieczeństwem ministra zdrowia czuwa Służba Ochrony Państwa.

Z paszportem covidowym na obiad?
Tymczasem z tygodnia na tydzień, gdy chodzi o liczbę nowych przypadków zakażenia SARS-CoV-2, jest coraz gorzej. Najcięższa sytuacja jest na Lubelszczyźnie oraz na Podlasiu, gdzie już zaczyna brakować łóżek dla chorych na COVID-19. W tej sytuacji niektórzy eksperci zaczynają mówić o powrocie obostrzeń kierowanych głównie ku niezaszczepionym. W rozmowie z reporterem RMF FM prof. Andrzej Horban, szefujący Radzie Medycznej, stwierdził m.in.: „Niestety, jesteśmy coraz bliżej rekomendacji, by wprowadzić w wybranych powiatach obostrzenia dla osób niezaszczepionych”. Nie wykluczył także sprawdzania paszportów covidowych w lokalach gastronomicznych, odwołując się do modelu francuskiego. Jego zdaniem ograniczeniom powinny podlegać przede wszystkim osoby, które nie chcą skorzystać ze szczepień.

Lekarze, wirusolodzy, eksperci używają wszelkich rzeczowych, opartych na naukowych doniesieniach i doświadczeniach argumentów za przyjęciem preparatu przeciw COVID-19. Z jakim skutkiem? Na 19 października 2021 r. łączna liczba szczepień wyniosła 38 322 505, w ciągu doby średnio wykonano ich zaledwie 32 412. Pierwszą dawką zaszczepionych jest 20 038 129 osób, a w pełni zaszczepione są 19 741 503 osoby. To za mało, aby mówić o odporności zbiorowej. Utrzymuje się zatem działalność ponad 700 punktów stacjonarnych, organizuje kolejne mobilne. W niektórych miastach można się zaszczepić, nie wychodząc z samochodu. Rosnąca liczba chorych na COVID-19, którzy wymagają hospitalizacji, stanowi o konieczności ponownego uruchamiania szpitali tymczasowych. W połowie października z takim wnioskiem występuje wojewoda wielkopolski. Otwarcie placówki, usytuowanej na terenach MTP, zaplanowano na początek listopada. Będzie ona działać modułowo – najpierw dwa moduły liczące w sumie 56 łóżek, a w razie potrzeby w krótkim czasie uruchomione zostaną kolejne.

Apogeum czwartej fali koronawirusa
Kiedy nastąpi? Według prognoz, które przedstawia resort zdrowia, w listopadzie lub przesunie się na grudzień. Zdaniem ministra Adama Niedzielskiego „w szczycie równie dobrze może być 10 tys., jak i nawet 40 tys. zakażeń”. Nie brakuje również prognoz wskazujących na jeszcze większe liczby, na ewentualność 40 tys. zgonów z powodu COVID-19 (na 19 października 2021 r. ta tragiczna statystyka ujmuje 76 179 osób). Kulminacja czwartej fali będzie między 10 a 15 grudnia i przeciągnie się do stycznia – mówi portalowi Interia.pl ekspert z Uniwersytetu Warszawskiego, dr Franciszek Rakowski, który zajmuje się prognozowaniem rozwoju pandemii. Obecna fala będzie najdłuższą ze wszystkich. Aktualnie bierzemy pod uwagę dwa graniczne scenariusze. One zakładają w szczycie od 9 tys. do 19 tys. nowych przypadków SARS-CoV-2 dziennie. To dość szeroki przedział.

22 września 2021 r. prof. Andrzej Pławski, kierownik Innowacyjnego Centrum Medycznego przy Instytucie Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu, powiedział dziennikarzowi portalu epoznan.pl: „Niska wyszczepialność przeciw SARS-CoV-2, która dziś wynosi mniej niż połowa populacji, powoduje, że poziom odporności zbiorowej jest rażąco niski, nie dając szans na spokojne przejście przez czwartą falę COVID-19, w której już jesteśmy. Jedynie szybkie zwiększenie odsetka osób zaszczepionych może uchronić nas przed kolejnym przeciążeniem i tak niewydolnego systemu publicznej opieki zdrowotnej. Sprawa bezpieczeństwa zdrowotnego Polaków nie powinna zostać pozostawiona wyłącznie osobistemu wyborowi poszczególnych osób, gdyż stawką jest zdrowie całego społeczeństwa, i to nie tylko pod względem zapadalności na COVID-19”.

Dla kogo booster?
Nie wykluczałbym, że SARS-CoV-2 pozostanie z nami na dłużej, nie tylko w Polsce. Być może z czasem wywoływany przezeń COVID-19 zaliczony zostanie do grupy chorób zakaźnych i podlegać będzie systematycznej procedurze szczepień, jak każdej jesieni w przypadku grypy. Nie jest zapewne przypadkiem, że kolejne kraje, wśród nich także Polska, decydują się na trzeci etap szczepień. Premier Mateusz Morawiecki informuje o przyjęciu przez rząd rekomendacji Rady Medycznej, w myśl której po sześciu miesiącach od pełnego zaszczepienia przeciw COVID-19 będzie można aplikować trzecią dawkę przypominającą, tzw. booster. W pierwszej kolejności dotyczy to osób powyżej 50. roku życia, pacjentów ze schorzeniami obniżającymi odporność, pracowników ochrony zdrowia mających stały kontakt z pacjentami.

Amerykanie podali do wiadomości dane z ośrodków kontroli i prewencji chorób dotyczące skuteczności szczepionek mRNA koncernów Pfizer/BioNTech i Moderna oraz jednodawkowej wektorowej (Johnson&Johnson). Zostały one uzyskane w grupie prawie 3700 osób dorosłych od marca do sierpnia 2021 r. Okazuje się, że najwyższy poziom ochrony przed hospitalizacją z powodu COVID-19 zapewnia preparat Moderny (93 proc.). W przypadku preparatu Pfizera jest 88 proc., a J&J – 71 proc.

Koncern Pfizer rozpoczął zaawansowany etap testów nad działaniem leku doustnego, który ma przeciwdziałać rozwojowi COVID-19 u osób, które zakaziły się koronawirusem. Lek będzie sprawdzany na grupie prawie 2700 osób. Oznaczony jest symbolem PF-07321332 i wiadomo, że zawiera niską dawkę rytonawiru stosowanego wraz z innymi środkami w przypadkach zakażenia HIV. Nad lekiem doustnym pracują też Merck & Co., Inc. i Roche Holding AG. Z kolei prezes firmy biotechnologicznej BioNTech zapowiedział, że w przyszłym roku „konieczna będzie nowa formuła preparatu”, gdyż „nowe warianty będą w stanie obejść system immunologiczny”.

Kilkanaście dni później świat obiegła oficjalna informacja amerykańskiej Agencji Żywności i Leków, że szczepionka przeciw COVID-19 firmy Moderna nie spełnia wszystkich kryteriów, które uzasadniałyby dopuszczenie do użytku jej trzeciej dawki. A to dlatego, że już dwie wcześniejsze zapewniają silną ochronę. I choć booster zwiększa poziom przeciwciał, to zwłaszcza w przypadku osób, u których jest on wysoki, wzrost nie będzie bardzo wyraźny. Nie ukrywam, że ta informacja skłoniła mnie do wykonania badania poziomu przeciwciał. I był to bardzo dobry pomysł. Ponad sześć miesięcy od podania drugiej dawki Moderny mogę cieszyć się ze świetnego wyniku. Badanie powtórzę za kwartał.

Minister zdrowia Adam Niedzielski podczas konferencji prasowej, której temat został w ostatniej chwili zmieniony, skomentował liczbę nowych zakażeń koronawirusem z 20 października. Było ich 5559, czyli o ponad 100 proc. więcej niż tydzień wcześniej – 2722.

– Mamy do czynienia ze swoistą eksplozją pandemii. Z tygodnia na tydzień następuje podwojenie wyniku. Jeżeli ta sytuacja się nie zmieni, to zaburzy wszelkie nasze prognozy. Jeżeli trendy się utrzymają, będziemy musieli podjąć drastyczne kroki – stwierdził.

Artykuł opublikowano w Biuletynie Wielkopolskiej Izby Lekarskiej 11/2021.

Przeczytaj także: „Zakażenia, wyzdrowienia i zgony na wykresie”