Zapalenie błony naczyniowej oka a terapia lekami modyfikującymi przebieg choroby

Zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej oka (uveitis, głównie tęczówki i ciała rzęskowego), często bezobjawowe, stanowi istotny problem wśród chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS).

Według danych epidemiologicznych powikłanie to dotyka nawet 20% chorych. Wśród czynników ryzyka wymieniane są wczesny wiek w chwili zachorowania, nielicznostawowy początek choroby, obecność przeciwciał ANA. Lekiem pierwszego wyboru w terapii zapalenia błony naczyniowej oka jest obok miejscowo stosowanych glikokortykosteroidów, metotrexat (MTX). Na łamach Arthritis Care and Research opublikowano wyniki badania opartego na analizie danych z niemieckiego rejestru BIKER (German Biologics in Pediatric Rheumatology) leczenia biologicznego stosowanego w pediatrii – dotyczące częstości incydentów zapalenia błony naczyniowej oka wśród chorych leczonych adalimumabem, etanerceptem, MTX lub skojarzeniem tych leków. Dane z obserwacji potwierdziły predyspozycję do wystąpienia zapalenia błony naczyniowej oka w populacji pacjentów młodszych, ANA(+), z nielicznostawowym początkiem choroby. Pacjenci z przebytym zapaleniem błony naczyniowej mieli większe ryzyko ponownego incydentu w trakcie leczenia adalimumabem i etanerceptem. MTX natomiast okazał się mieć działanie protekcyjne pod względem ryzyka ponownego wystąpienia epizodu zapalenia błony naczyniowej, zarówno stosowany w monoterapii, jak i w leczeniu skojarzonym z adalimumabem i etanerceptem. Analizując ryzyko wystąpienia pierwszego epizodu zapalenia błony naczyniowej w trakcie leczenia, wykazano, że było ono największe w grupie stosującej metotrexat w monoterapii (3,2 przypadki na 1000 pacjento-lat), mniejsze natomiast u chorych stosujących etanercept w monoterapii (1,9 przypadki na 1000 pacjento-lat) lub leczenie skojarzone MTX i etanerceptem (0,9 przypadki na 1000 pacjento-lat). Stąd wniosek autorów pracy, iż nie należy traktować etanerceptu jako leku mogącego indukować zapalenie błony naczyniowej, a raczej jako leku nie działającego protekcyjnie pod względem wystąpienia nowego epizodu. Ryzyko to największe było we wczesnym okresie choroby. Nie wykazano we wcześniejszych badaniach skuteczności etanerceptu w leczeniu zapalenia błony naczyniowej w przebiegu MIZS. Przeciwnie do adalimumabu, który okazał się skuteczny w leczeniu tego powikłania.