Artykuł oryginalny
Rola endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej w diagnostyce i leczeniu nowotworów dróg żółciowych

Wstęp: Rak dróg żółciowych jest rzadkim nowotworem wywodzącym się z nabłonka przewodów żółciowych, który ze względu na skryty przebieg i trudności diagnostyczne nadal stanowi istotny problem kliniczny. Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW) pozwala ustalić lokalizację przeszkody w drogach żółciowych oraz umożliwia pobranie – drogą wymazu szczoteczkowego – materiału cytologicznego. Odgrywa również istotną rolę w leczeniu paliatywnym nowotworów dróg żółciowych przez wprowadzenie protezy do dróg żółciowych. Cel pracy: Celem niniejszej pracy była analiza skuteczności diagnostycznej i terapeutycznej ECPW u chorych z podejrzeniem raka dróg żółciowych. Materiał i metody: Dokonano analizy retrospektywnej 929 badań ECPW wykonanych w Klinice Chorób Przewodu Pokarmowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi od stycznia 2003 r. do kwietnia 2007 r. Oceniono wiek, płeć, objawy kliniczne, wyniki badań laboratoryjnych, obrazowych i cytologicznych oraz przebieg choroby u 55 chorych, u których na podstawie ECPW wysunięto podejrzenie nowotworu dróg żółciowych. Ostateczne rozpoznanie raka dróg żółciowych oparto na wynikach badań obrazowych – ultrasonografii i tomografii komputerowej jamy brzusznej, ECPW oraz badań cytologicznych i laparotomii zwiadowczej. Wyniki: U 23 pacjentów spośród 55 podejrzanych po wykonanym ECPW rozpoznano raka dróg żółciowych. Podczas badania ECPW 36 chorym pobrano z miejsca zwężenia materiał cytologiczny drogą wymazu szczoteczkowego. Jedynie u 8 (22,2%) z nich wykryto komórki atypowe. U 50 (91%) pacjentów wykonano protezowanie dróg żółciowych i/lub drenaż wewnętrzny dróg żółciowych. U większości (91,5%) chorych nie obserwowano żadnych powikłań po protezowaniu dróg żółciowych. U 2 (4,2%) osób doszło do perforacji dróg żółciowych, u 1 (2,1%) krwawienia z przewodu pokarmowego oraz u 1 (2,1%) zapalenia dróg żółciowych. Wnioski: Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna jest bezpiecznym i skutecznym badaniem stosowanym w rozpoznawaniu i leczeniu paliatywnym chorych na raka dróg żółciowych.

Introduction: Cholangiocarcinoma, a rare cancer arising from the biliary epithelium, is a significant clinical problem due to its insidious progress and diagnostic difficulties. Endoscopic retrograde cholangiopancreatography (ERCP) allows the localization of obstructions within the bile ducts and permits brush cytology for cytological assessment. It also enables insertion of biliary stents for palliative jaundice treatment. Aim: The aim of this study was to evaluate the clinical efficacy of ERCP in patients with biliary tract carcinoma. Material and methods: We made a retrospective analysis of 929 ERCP performed in the Department of Digestive Tract Diseases, Medical University of Lodz from January 2003 to April 2007. We analysed age, sex, clinical symptoms, laboratory findings, imaging methods and cytological results and disease progress of 55 patients, in whom on the basis of sERCP cholangiocarcinoma was suspected. Final diagnosis of cholangiocarcinoma was based on imaging methods: ultrasonography, computer tomography, ERCP, cytological results and exploratory laparotomy. Results: Finally cholangiocarcinoma was diagnosed in 23 patients from among 55 patients suspected after ERCP. In 36 patients during ERCP brush cytology was performed and in 8 (22.2%) patients atypical cells were detected. In 50 (91%) patients biliary stenting and/or percutaneous drainage was performed. No complications after endoscopic stenting were noticed in the majority of patients (91.5%). In two patients (4.2%) perforation of the bile duct, in one patient (2.1%) cholangitis, and in one patient (2.1%) haemorrhage to the digestive tract (2.1%) occurred. Conclusions: Endoscopic retrograde cholangiopancre-atography is a safe and effective method in diagnostics and palliative treatment of cholangiocarcinoma.