Jak leczyć optymalnie pacjentów z łagodnym i umiarkowanym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego w gabinecie lekarza POZ – stanowisko grupy ekspertów

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) to jedna z nieswoistych chorób zapalnych jelit o podłożu autoimmunologicznym. Jest to choroba przewlekła, przebiegająca z naprzemiennymi okresami remisji i zaostrzeń. U większości pacjentów obserwuje się postać łagodną do umiarkowanej, której skuteczne leczenie stanowi istotne wyzwanie kliniczne, szczególnie w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ). Stanowisko ekspertów ma na celu usystematyzowanie wiedzy dotyczącej diagnostyki, monitorowania terapii oraz roli lekarzy POZ w procesie terapeutycznym pacjentów z WZJG. W szczególności autorzy podają aktualne strategie leczenia oraz dane na temat skuteczności i bezpieczeństwa stosowania różnych postaci mesalazyny i budezonidu MMX w tej grupie chorych. Szczególną uwagę zwrócono na znaczenie przestrzegania zaleceń terapeutycznych, co wpływa na skuteczność terapii, optymalizację dawkowania mesalazyny i właściwy wybór postaci leku w szczególnych grupach pacjentów, a także na korzyści płynące z leczenia skojarzonego. Omówiono również zastosowanie nieinwazyjnych markerów zapalenia, takich jak kalprotektyna, oraz potrzebę indywidualizacji terapii, zwłaszcza u kobiet w ciąży oraz u osób starszych. Podkreślono działanie chemoprewencyjne mesalazyny i znaczenie nadzoru endoskopowego w prewencji raka jelita grubego. Wnioski zawarte w dokumencie mają na celu ujednolicenie praktyki klinicznej i poprawę jakości opieki nad pacjentami z WZJG.

Ulcerative colitis (UC) is one of the inflammatory bowel diseases of autoimmune origin. It is a chronic condition characterised by alternating periods of remission and exacerbation. In most patients, a mild to moderate form is observed, the effective management of which remains a significant clinical challenge, particularly in primary care settings. The aim of this expert consensus is to systematise knowledge regarding the diagnosis, therapy monitoring, and the role of primary care physicians in the therapeutic process of patients with UC. In particular, the authors present up-to-date treatment strategies and data on the efficacy and safety of various mesalazine formulations and budesonide MMX in this patient group. Special attention is given to the importance of adherence to therapeutic recommendations, which influences treatment efficacy, the optimisation of mesalazine dosing, the appropriate choice of drug formulation in specific patient populations, and the benefits of combination therapy. The document also discusses the use of non-invasive inflammatory markers, such as calprotectin, and the need for individualised therapy, especially during pregnancy and in elderly patients. Furthermore, the chemopreventive effect of mesalazine and the importance of endoscopic surveillance in colorectal cancer prevention are highlighted. The conclusions aim to standardise clinical practice and improve the quality of care for patients with UC.