Zachowania ryzykowne oraz prozdrowotne wśród pacjentów poddawanych hemodializie

Wstęp. Zachowania zdrowotne mają duży wpływ na stan zdrowia. Dotyczy to w szczególności pacjentów chorych przewlekle poddawanych zabiegom hemodializy, ponieważ przejawianie zachowań prozdrowotnych pozwoli im utrzymać jak najlepszą jakość życia. Dlatego konieczne jest poznanie oraz stosowanie się przez nich do zasad samoopieki, co oznacza pielęgnację dostępu naczyniowego do hemodializy, przestrzeganie właściwej diety, podejmowanie aktywności fizycznej, zapobieganie infekcjom, stosowanie profilaktyki chorób.

Cel. Celem pracy była ocena zachowań zdrowotnych oraz ryzykownych wśród chorych poddawanych hemodializie.

Materiał i metody. Badania przeprowadzono w sierpniu 2014 roku wśród 90 osób poddawanych hemodializie w jednej ze stacji dializ w Małopolsce z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza ankiety oraz Inwentarza Zachowań Zdrowotnych (IZZ) w adaptacji Z. Juszczyńskiego. Weryfikacji różnic między zmiennymi dokonano przy użyciu testu t dla prób niezależnych, testu Manna-Whitneya oraz Kruskala-Wallisa. Przyjęto poziom istotności p < 0,05.

Wyniki. Z badań wynika, że pacjenci wykazują braki we właściwej pielęgnacji jamy ustnej, co może stanowić czynnik ryzyka infekcji. Nawyki żywieniowe chorych są prawidłowe, ale poziom ich aktywności fizycznej jest niski. Chorzy niechętnie poszerzają wiedzę z zakresu choroby oraz zachowań prozdrowotnych. Więcej zachowań prozdrowotnych wykazywały kobiety.

Wnioski. Poziom samoopieki chorych hemodializowanych nad dostępem naczyniowym jest niewystarczający, co stwarza znaczące ryzyko infekcji.

Problemy Pielęgniarstwa 2015; 23 (4): 452–457

Introduction. Health behaviorshave a major impact on the health of humans. Patients under going chronic hemodialysis treatment should take the health behaviors that will allow them to maintain the best possible quality of life. For this reason, it is necessary to know and adherence by them to the principles of self-care. It meanscare forvascular access forhemodialysis, adherence to proper diet, physical activity, prevention of infections, prophylaxisof diseases.

Aim of the study. The aim of the study was to assess health behaviors and risk among patients undergoing hemodialysis.

Material and methods. The study has been conducted in August 2014, involved 90 person undergoing in one of the dialysis center in Malopolska.The study was conducted behind an author’s questionnaire and the Health Behavior Inventory in Z. Juczyński adaptation. Verification of the differences between variables was made using t-test for independent samples, Mann-Whitney and Kruskal-Wallis test. The level of significance was p < 0.05.

Results. The research shows that patients deficient in proper oral care, which may be a risk factor for infection. Dietary habits of patients are correct, and level of physical activity of respondents is low. Patients unwilling to expand knowledge of the disease and health behaviors. Definitely more healthy behaviors showed a woman.

Conclusions. The level of self-care hemodialysis patients of the vascular access is inadequate, and creates a significant risk of infection.

Nursing Topics 2015; 23 (4): 452–457