Zespół jelita drażliwego – nowe spojrzenie na etiopatogenezę

Chociaż pierwsza obserwacja dotycząca zaburzeń jelitowych połączonych ze zmianami morfologicznymi w jelitach została poczyniona przez sir Williama Oslera w 1892 r., to dopiero w ciągu ostatnich 10 lat przeprowadzono liczne prace wyjaś­niające przyczyny powstawania zespołu jelita drażliwego ( irritable bowel syndrome – IBS). Na szczególną uwagę zasługują infekcyjne przyczyny rozwoju IBS. Patogeny jelitowe, w tym szczególnie należące do rodziny Enterobacteriaceae , wywołują hiperplazję komórek enterochromafinowych, które odpowiadają za nadmierną sekrecję serotoniny, ta zaś odpowiada za powstawanie najczęściej obserwowanego objawu, czyli biegunek. Zjawisko to dotyczy szczególnie osób z genetycznie uwarunkowaną zmiennością w obrębie genów kodujących SERT (receptor dla zwrotnego wychwytu serotoniny). Rozpoznanie choroby wymaga często żmudnej i wnikliwej diagnostyki różnicowej, która powinna uwzględniać również choroby rozrostowe, szczególnie przewodu pokarmowego. W leczeniu poza dotychczas znanymi metodami terapeutycznymi (dieta, farmakoterapia) nie powinno się zapominać o profilaktyce infekcji jelitowych podczas podróży do miejsc o niskim standardzie sanitarnym.

Although the first observations of gastrointestinal symptoms associated with morphological lesions were made by Sir William Osler as early as 1892, the last decade was when the research on aetiology of irritable bowel syndrome (IBS) emerged. Especially the infective background deserves attention. Intestinal pathogens such as Enterobacteriaceae are known to provoke enterochromaffin cells' hyperplasia, leading to production of excess amounts of serotonin, and diarrhoea, the most common symptom of IBS, then follows. Especially people with SERT gene mutations are at risk. Patients with IBS undergo laborious diagnostic workup in order to exclude cancer, especially of the gastrointestinal tract. Treatment consists of well established modalities (diet, pharmacotherapy), and one should not forget antimicrobial prophylaxis during travels to areas with poor hygiene levels.