eISSN: 1897-4252
ISSN: 1731-5530
Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska/Polish Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery
Current issue Archive Manuscripts accepted About the journal Supplements Editorial board Reviewers Abstracting and indexing Contact Instructions for authors Publication charge Ethical standards and procedures
Editorial System
Submit your Manuscript
SCImago Journal & Country Rank
2/2007
vol. 4
 
Share:
Share:

Comment to article

Bolesław Rutkowski

Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska 2007; 4 (2): 197–198
Online publish date: 2007/06/22
Article file
- kitp_2_07_art12.pdf  [0.44 MB]
Get citation
 
 
Rozpoczynając ten komentarz, muszę przed wszystkim z ogromną radością powitać powstanie poważnego dzieła poświęconego obecności i częstości występowania upośledzonej funkcji nerek u pacjentów ze schorzeniami serca. Szczęście moje jest tym większe, iż głównym celem mojej działalności jako konsultanta krajowego w dziedzinie nefrologii stało się upowszechnianie w ciągu ostatnich 2 lat idei wczesnego wykrywania przewlekłej choroby nerek. Konieczność takiego postępowania starają się wszędzie na świecie przedstawiać lekarzom medycyny rodzinnej i internistom oraz kolegom kardiologom reprezentanci środowiska nefrologicznego. Dzieje się tak dlatego, że – jak wynika z badań epidemiologicznych, które po części są cytowane w omawianej pracy – wszędzie na świecie obserwuje się coraz częstsze występowanie przewlekłej choroby nerek. Jest to spowodowane w dużym stopniu czynnikami społeczno-demograficznymi związanymi z plagą otyłości, dużą częstością nadciśnienia tętniczego i cukrzycy, a także starzeniem się społeczeństwa [1]. Zgodnie ze wspomnianymi badaniami epidemiologicznymi szacuje się, że obecnie na świecie blisko 600 mln osób znajduje się w jednym ze stadiów przewlekłej choroby nerek. W Polsce zgodnie z podobnymi szacunkami sytuacja taka dotyczy około 4 mln osób. Wiarygodność takiej szacunkowej oceny częstości występowania przewlekłej choroby nerek w naszym kraju podnosi przeprowadzany przez nas pilotaż epidemiologiczny PolNef, którym objęto ogółem blisko 2500 osób z Pomorza Gdańskiego [2]. Po tych ogólnych rozważaniach należy powrócić do samego artykułu i współzależności kardiologiczno-nefrologicznych. Podstawową zaletą tej pracy jest zapewne ukazanie, że zrozumienie zależności pomiędzy schorzeniami nefrologicznymi i pochodzącymi z kręgu kardiologii staje się coraz bardziej konieczne. Wiadomo bowiem, co potwierdzają obserwacje przedstawione w pracy, że częstość występowania schorzeń układu sercowo-naczyniowego u pacjentów z chorobami nerek jest 3–5-krotnie większa niż w przeciętnej populacji. Jednocześnie ludzi z przewlekłymi chorobami serca zalicza się do grupy ryzyka rozwoju i progresji przewlekłej choroby nerek [3]. Mamy tu zatem do czynienia z typową sytuacją określoną w znanym przysłowiu „Złapał Kozak Tatarzyna, a Tatarzyn za łeb trzyma”. Zwraca uwagę, podkreślany przez autorów, fakt, że aż 30% osób spośród poddanych badaniu miało wielkość filtracji kłębuszkowej obniżoną <60 ml/min. Sądzę, że warto też zwrócić uwagę na jeszcze większą grupę (50%) osób, u których filtracja kłębuszkowa wynosiła pomiędzy 60–89 ml/min. Trudno uznać, że osoby te miały prawidłową wielkość funkcji wydalniczej nerek, zgodnie bowiem z modyfikacją klasyfikacji przewlekłej choroby nerek, przedstawioną między innymi w podręczniku „Kardionefrologia”, stan ten określamy jako okres utajonej niewydolności nerek. Autorzy pracy używali do określenia wielkości filtracji kłębuszkowej (eGFR – ang. estmated GFR) wzoru Cockrofta-Gaulta. Jest to jedna z czterdziestu formuł wykorzystywanych w tym celu, ale jednocześnie dosyć powszechnie używana, szczególnie w Europie. Należy jednak zwrócić uwagę, że obecnie powszechnie zalecany jest skrócony wzór MDRD (pochodzący z czasów badania Modification of Diet In Renal Diseases). Wzór ten został zarekomendowany przez międzynarodową grupę KDIGO (Kidney Disease Improving Global Outcome), powołaną do życia przez International Society of Nephrology [4] (mam przyjemność reprezentować Polskę i Europę Środkowo-Wschodnią w tej grupie). Uznano bowiem, że skrócona formuła MDRD daje wyniki porównywalne z tymi, które osiągane są przy użyciu metod bezpośredniego pomiaru GFR, a także z wyliczeniami ze wzoru Cockrofta-Gaulta [5]. Jednocześnie wzór MDRD jest najprostszą formułą, ponieważ do jej użycia potrzebna jest poza stężeniem kreatyniny w surowicy jedynie znajomość wieku i płci pacjenta. Umożliwia to automatyczne stosowanie tego wzoru przez laboratoria analityczne, które posiadają do wszystkich tych danych bezpośredni dostęp (wiek i płeć zawarte są w numerze PESEL). Automatyczny dostęp do eGFR to cel przyświecający środowisku nefrologicznemu na świecie i w Polsce. Stwarza to także możliwości posługiwania się wspólnym językiem przy prezentowaniu danych na ten temat z różnych ośrodków, a także z różnych krajów. Obecnie w Polsce w coraz większej liczbie laboratoriów analitycznych (szczególnie klinicznych) dostępny jest wynik eGFR automatycznie u każdego pacjenta, u którego określa się kreatyninę. Praktycznym następstwem wprowadzenia takiego postępowania w Szpitalu Akademickim w Gdańsku stało się dla przykładu zwielokrotnienie konieczności konsultacji nefrologicznych u chorych kardiologicznych. Powyższe rozważania w niczym nie podważają ogromnego ładunku poznawczego i praktycznego, jaki niesie za sobą omawiana praca. Natomiast proponuję, żeby szybko opublikować następną, wykorzystując obecne dane i ich porównanie z wyliczeniami osiągniętymi za pomocą wzoru MDRD. Nam, nefrologom, zdarza się żartobliwie stwierdzać, że wiele lat temu kardiolodzy „zawłaszczyli” sobie mikroalbuminurię jako miernik ryzyka sercowo-naczyniowego. Obecnie, jak widać na przykładzie omawianej pracy, podobnie pragną „zawłaszczyć” GFR. A przecież mikroalbuminuria to w końcu przede wszystkim wykazanie niesprawności śródbłonka naczyń kłębuszka nerkowego, a GFR to miara funkcji wydalniczej nerek. Jednakże już na poważnie – należy stwierdzić, że powodem do radości może fakt, iż nie tylko w ramach własnej specjalizacji mówimy coraz częściej „wspólnym językiem”, ale także używamy go w rozważaniach pomiędzy specjalnościami. Cieszy zatem kolejny etap zbliżenia pomiędzy kardiologią i nefrologią, bo w końcu mamy do czynienia z tym samym pacjentem posiadającym zarówno serce, jak i nerki, a na dodatek kilka innych narządów.

Piśmiennictwo
1. Rutkowski B. Przewlekła choroba nerek (PChN) – wyzwanie XXI wieku. Przewodnik Lekarza 2007; 2: 80-88. 2. Rutkowski B. Epidemiologia chorób nerek. Nefrol Nadcisn Tetn 2006; 3: 13-17. 3. Sarnak MJ, Levey AS, Schoolwerth AC, Coresh J, Culleton B, Hamm LL, Mc-Cullough PA, Kasiske BL, Kelepouris E, Klag MJ, Parfrey P, Pfeffer M, Raij L,
Spinosa DJ, Wilson PW; American Heart Association Councils on Kidney in Cardiovascular Disease, High Blood Pressure Research, Clinical Cardiology, and Epidemiology and Prevention. Kidney disease as a risk factor for development of cardiovascular disease: a statement from the American Heart Association Councils on Kidney in Cardiovascular Disease, High Blood Pressure Research, Clinical Cardiology, and Epidemiology and Prevention. Circulation 2003; 108: 2154-2169. 4. Levey AS, Eckardt KU, Tsukamoto Y, Levin A, Coresh J, Rossert J, De Zeeuw D, Hostetter TH, Lameire N, Eknoyan G. Definition and classification of chronic kidney disease: a position statement from Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO). Kidney Int 2005; 67: 2089-2100. 5. Levey AS, Coresh J, Greene T, Stevens LA, Zhang YL, Hendriksen S, Kusek JW, Van Lente F; Chronic Kidney Disease Epidemiology Collaboration. Using standardized serum creatinine values in the modification of diet in renal disease study equation for estimating glomerular filtration rate. Ann Intern Med 2006; 145: 247-254.
Copyright: © 2007 Polish Society of Cardiothoracic Surgeons (Polskie Towarzystwo KardioTorakochirurgów) and the editors of the Polish Journal of Cardio-Thoracic Surgery (Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska). This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Quick links
© 2024 Termedia Sp. z o.o.
Developed by Bentus.