Ocena metod zwalczania kiły w województwie podlaskim w latach 1999–2007

Wprowadzenie. Do podstawowych metod zwalczania kiły zalicza się profilaktyczne badania serologiczne w kierunku tego schorzenia, postępowanie epidemiologiczne mające na celu wykrywanie źródeł zakażenia i kontaktów, leczenie (w tym profilaktyczne kontaktów chorych) i promocję zachowań prozdrowotnych.
Cel pracy. Celem pracy była ocena metod wykrywania i zwalczania kiły na terenie województwa podlaskiego w latach 1999–2007.
Materiał i metodyka.
Analizą objęto 695 030 profilaktycznych badań serologicznych, 129 chorych na kiłę wczesną oraz 139 kontaktów zgłoszonych przez tych chorych (w tym 83 imiennych). W ocenie posługiwano się wskaźnikami ogólnie przyjętymi w epidemiologii chorób wenerycznych.
Wyniki. Wykazano systematyczne zmniejszanie się liczby wykonywanych profilaktycznych badań serologicznych w kierunku kiły (z 225 604 w 1998 roku, 130 339 w 1999 roku do 53 084 w 2007 roku), odsetka przebadanej ludności (odpowiednio z 18,4 do 10,7 i 4,4%) oraz odsetka wykrytych tą metodą nowych zachorowań z 47,8% w 1998 roku do 20% w 2007 roku; 75 z 129 chorych (58,1%) na kiłę wczesną podało 83 kontakty imienne (wskaźnik 0,64), z których przebadano 72 (wskaźnik 0,86). Wykryto wśród nich 23 nowe przypadki zachorowań (wskaźnik efektywności 0,18 i epidemiologiczny 0,31), a u 12 osób (16,7%) bez objawów klinicznych i ujemnych w pierwszym badaniu serologicznym zastosowano, za ich zgodą, leczenie profilaktyczne (wskaźnik 0,16). Z własnej inicjatywy do poradni wenerologicznej zgłosiło się 55 chorych (42,6%), u 51 (39,5%) zakażenie wykryto w profilaktycznych badaniach serologicznych w kierunku kiły, a u 23 (17,8%) w drodze postępowania epidemiologicznego. W porównaniu z latami poprzednimi wydłużył się czas od momentu podania przez chorego kontaktu do jego zbadania.
Wnioski. W badaniach wykazano systematycznie zmniejszającą się rolę profilaktycznych badań serologicznych w wykrywaniu i zapobieganiu szerzeniu się kiły. Notowano małe odsetki chorych zgłaszających kontakty, małe wskaźniki zgłoszonych i przebadanych kontaktów, efektywności badań i epidemiologiczny, a także leczenia profilaktycznego kontaktów bezobjawowych klinicznie i ujemnych serologicznie w pierwszym badaniu. Wskazuje to na konieczność usprawnienia postępowania epidemiologicznego, koordynacji i nadzoru pracy poradni wenerologicznych oraz szerokiej promocji zachowań prozdrowotnych. Osiągnąć można to m.in. przez reaktywowanie zlikwidowanych w wyniku reformy ochrony zdrowia ze stycznia 1999 roku działów metodyczno-organizacyjnych na szczeblu wojewódzkich przychodni skórno-wenerologicznych, działających w obecnych stolicach województw.

Introduction. The principal methods used to combat syphilis include prophylactic serological tests for syphilis, epidemiological investigations to detect the source of infection and contacts, treatment (including prophylactic treatment of the patients’ contacts) and promotion of proper health behaviours.
Objective. The aim of the study was to assess the methods used to detect and combat syphilis in Podlaskie Province in the years 1999-2007.
Material and methods. The analysis involved 695,030 prophylactic serological tests for syphilis (psts), 129 patients with early syphilis and 139 of their contacts (including 83 named). Indices commonly accepted in the epidemiology of venereal diseases were used for the assessment.
Results. A systematic drop in the number of prophylactic serological tests for syphilis performed (from 225,604 in 1998 and 130,339 in 1999 to 53,084 in 2007), in the percentage of the population examined (from 18.4 to 10.7 and 4.4%, respectively) and in the proportion of new cases detected with this method (from 47.8% in 1998 to 20% in 2007) was noted. 75/129 patients (58.1%) with early syphilis indicated 83 named contacts (index – 0.64), of whom 72 were examined (index – 0.86). In the tested group 23 new cases of syphilis were detected (efficacy index – 0.18 and epidemiological index – 0.31). Twelve asymptomatic patients (16.7%) negative at the first serological examination agreed to receive prophylactic treatment (index – 0.16). Fifty-five subjects (42.6%) reported to a venereal disease outpatient clinic on their own initiative, in 51 (39.5%) of them the infection was detected in psts whereas in 23 (17.8%) via epidemiological investigations. As compared to the previous years, the time from between notification of syphilis contacts to their examination was prolonged.
Conclusions. The study revealed a systematically decreasing role of prophylactic serological tests in detection and prevention of syphilis spread. The findings showed low percentages of patients who reported contacts as well as low indices of the reported and examined contacts. The efficacy and epidemiological indices were decreased and so were those referring to the prophylactic treatment of contacts who were asymptomatic and serologically negative at the first examination. Our findings indicate the necessity to improve epidemiological investigations, coordination and supervision of the work done in venereal outpatient clinics as well as the need for wide promotion of proper health behaviours. This can be accomplished by reactivating the methodical and organizational divisions which were closed by the health care reform of January 1999, at the level of provincial dermatovenereal outpatient clinics operating in the capitals of provinces.