Rozległe zmiany bujające jako powikłanie leczenia izotretynoiną doustną w przebiegu ciężkiego trądziku*

Wprowadzenie. Trądzik zwykły jest częstym schorzeniem wieku młodzieńczego. Jego ciężkie postacie mają znaczący negatywny wpływ na stan fizyczny i psychiczny chorego i wymagają intensywnego leczenia. Lekiem o dużej skuteczności w terapii ciężkich postaci trądziku jest izotretynoina doustna, jednak jej stosowanie łączy się z występowaniem wielu działań niepożądanych.

Cel pracy. Przedstawienie nietypowych zmian skórnych występujących jako powikłanie leczenia izotretynoiną doustną.

Opis przypadku . Pacjent 21-letni zgłosił się do Kliniki Dermatologii z rozległymi, bujającymi zmianami pokrytymi nawarstwionymi strupami, zlokalizowanymi w okolicy kątów żuchwy, na ramionach, klatce piersiowej i w górnej części pleców. Pacjent przez 9 miesięcy leczył się izotretynoiną doustnie. Był to jedyny lek, jaki stosował w ciągu ostatniego roku. Pierwsze zmiany rozwinęły się po około 2 miesiącach stosowania leku, jednak pacjent kontynuował terapię. Izotretynoinę odstawił tydzień przed hospitalizacją w Klinice. Po wykluczeniu innych schorzeń dermatologicznych i internistycznych u chorego rozpoznano powikłanie leczenia izotretynoiną i włączono erytromycynę doustnie według antybiogramu oraz 2% sól srebrową sulfatiazolu w kremie, uzyskując stopniowe ustępowanie zmian.

Wnioski. Zmiany skórne są najczęstszym objawem ubocznym leczenia izotretynoiną. W piśmiennictwie światowym nie opisywano dotąd przypadku rozległych wykwitów bujających jako powikłania leczenia doustnego tym preparatem. Obserwowane zmiany rozwinęły się prawdopodobnie na tle nadmiernej urażalności skóry i przedłużonego, niekontrolowanego leczenia izotretynoiną, którą pacjent przyjmował mimo pojawienia się niepożądanych objawów skórnych, a zakażenie gronkowcem złocistym mogło dodatkowo stymulować stan zapalny w obrębie skóry.

Introduction . Acne vulgaris is a common disorder affecting adolescents and young adults. Severe acne has a strong negative impact on physical and psychological quality of life and requires intensive treatment. Systemic isotretinoin is an efficient agent in the therapy of severe acne, but it is associated with a wide spectrum of side-effects.

Objective . Presentation of atypical skin lesions resulting of the treatment with oral isotretinoin.

Case report . The patient, a 21-year-old man, was admitted to the Department of Dermatology with extensive, vegetative lesions covered by thick crusts localized in the submandibular areas, on the upper arms, on the chest and the upper part of the back. The patient has been on systemic isotretinoin for 9 months. The first lesions appeared two months after the initiation of therapy; however, the patient continued the treatment till a week before hospitalization. On the ward, after exclusion of other dermatological and general disorders, oral erythromycin and topical treatment was introduced and the lesions started to recede.

Conclusions . Skin lesions are the most common side-effect of systemic isotretinoin therapy. In the world-wide literature no similar vegetative and extensive lesions have been reported. The presented lesions developed most likely due to fragility of the skin and prolonged, uncontrolled treatment. Additional infection with S. aureus could have stimulated massive inflammation.