Depresja w opiece paliatywnej

Depresja stanowi częste i poważne obciążenie dla pacjentów w opiece paliatywnej, znacząco

pogarszając ich jakość życia. Celem niniejszej publikacji jest kompleksowe scharakteryzowanie

problemu depresji wśród pacjentów objętych opieką paliatywną, włączając analizę demografii,

czynników ryzyka, trudności diagnostycznych, narzędzi przesiewowych oraz dostępnych metod

leczenia farmakologicznego i psychoterapeutycznego. Depresja wśród pacjentów objętych opieką

paliatywną występuje relatywnie często i negatywnie rzutuje na zdolność pacjenta do interakcji

z bliskimi oraz uporządkowania spraw życiowych. Kluczowe czynniki ryzyka obejmują nasilony

ból, historię zaburzeń depresyjnych, zaawansowanie choroby oraz niski poziom wsparcia spo

łecznego. Diagnostyka jest utrudniona przez konieczność różnicowania z żałobą, a najbardziej

użyteczną w tej grupie pacjentów jest skala HADS-D. Klasyczne leki przeciwdepresyjne odnoszą

umiarkowane rezultaty w tej grupie pacjentów, zamiast nich szczególnie użyteczne są substancje

o szybszym początku działania, takie jak mirtazapina, ketamina, a potencjalnie również metylo

fenidat. Psychoterapia jest skuteczna, bardziej niż terapia poznawczo-behawioralna sprawdza się

praktyka mindfulness oraz terapie dedykowane do pracy z pacjentami w stanie terminalnym, takie

jak terapia wzmacniająca godność i terapeutyczny przegląd życia.

Depression represents a frequent and serious burden for patients in palliative care, significantly

impairing their quality of life. The aim of this paper is to provide a comprehensive characterization

of depression among palliative care patients, including an analysis of demographics, risk factors,

diagnostic difficulties, screening tools and available pharmacological and psychotherapeutic treat

ments. Depression among palliative care patients is relatively common and has a negative impact

on the patient’s ability to interact with relatives and organize their life affairs. Key risk factors

include increased pain, history of depressive disorders, severity of illness and low levels of social

support. Diagnosis is complicated by the need to differentiate with bereavement, the HADS-D

scale is the most useful in this group of patients. Classical antidepressants have moderate results

in this group of patients, instead, substances with a faster onset of action such as mirtazapine,

ketamine, and potentially methylphenidate, are particularly useful. Psychotherapy is effective.

Mindfulness practice and types of therapy dedicated especially to working with patients in termi

nal state such as dignity therapy and therapeutic life review are more successful than cognitive-

behavioural therapy.