Diagnostyka cytologiczna raka płuca

Pomimo szybkiego rozwoju nowoczesnych metod badawczych podstawą diagnostyki raka płuca pozostaje ocena materiału tkankowego lub komórkowego w mikroskopie świetlnym. Specyfika anatomiczna płuc, jak również zaawansowanie nowotworu w chwili rozpoznania powodują, że w większości przypadków pierwszą morfologiczną weryfikacją raka płuca jest ocena mikroskopowa materiału cytologicznego. W znacznym odsetku przypadków jest to jedyne morfologiczne rozpoznanie przed podjęciem leczenia. Rozpoznanie to stanowi podstawę wyboru i prowadzenia leczenia, szczególnie radioterapii i chemioterapii. Badanie cytologiczne materiału komórkowego z płuc jako metoda skriningowa u osób o zwiększonym ryzyku wystąpienia raka nie znalazło praktycznego zastosowania.

Materiałem cytologicznym, który stanowi podstawę oceny mikroskopowej, może być: plwocina, popłuczyny oskrzelowe, wymaz oskrzelowy, biopsja aspiracyjna cienkoigłowa transtorakalna lub transbronchialna. W przypadkach zaawansowanych raków płuca dodatkowo materiałem takim może być płyn z jamy opłucnej oraz aspirat z węzłów chłonnych nadobojczykowych.

Wybór rodzaju materiału cytologicznego z płuc do oceny mikroskopowej zależy od lokalizacji zmiany (tab. I) i ogólnego stanu pacjenta, w tym zaawansowania nowotworu. Badanie cytologiczne plwociny zalecane jest u pacjentów z guzem zlokalizowanym centralnie, u których zachodzi potrzeba weryfikacji mikroskopowej – ustalenia rozpoznania patomorfologicznego, a pacjent z uwagi na stan ogólny lub zaawansowanie nowotworu (np. obraz radiologiczny) nie jest kandydatem do bronchoskopii i ewentualnego zabiegu chirurgicznego. U pacjentów, u których planuje się wykonanie bronchoskopii, bardziej uzasadniona jest ocena wymazu z materiału pobranego w czasie wziernikowania oskrzeli.

Materiał uzyskany drogą wymazu jest obfitszy, lepiej zachowany niż plwocina (mniej komórek martwiczych) i pobrany z odpowiednio wybranego miejsca błony śluzowej oskrzeli. W przypadkach guzów zlokalizowanych obwodowo podstawowym materiałem cytologicznym w diagnostyce raka płuca jest aspirat cienkoigłowy. Materiał taki może być pobrany pod kontrolą konwencjonalnego aparatu rentgenowskiego, ultrasonografii, a przede wszystkim tomografii komputerowej. W przypadkach guzów zlokalizowanych obwodowo oraz powiększenia węzłów chłonnych wnęki zaleca się biopsję aspiracyjną transbronchialną w celu oceny stopnia zaawansowania nowotworu.

Do diagnostyki raka płuca mogą być...


View full text...