Dylematy bioetyczne na gruncie medycyny – perspektywa psychologiczna

Intensywny rozwój medycyny w ciągu ostatnich lat stawia przed personelem medycznym nowe wyzwania dotyczące nie tylko zabiegów ratujących życie, lecz także zagadnień moralnych, prawnych i deontologicznych, które można ująć jako dylematy bioetyczne. Dyskusja o udziale pacjenta w planowaniu jego leczenia powoduje, że nie można pozostać obojętnym na oczekiwania pacjenta co do zgody na proces leczniczy i oświadczenia woli, nie respektując jego podstawowych przywilejów, zagwarantowanych przepisami prawa, a także wynikających z kodeksów etycznych. Człowiek jest jednością biopsychofizyczną i konieczne jest postrzeganie go w perspektywie holistycznej. Artykuł ukazuje różne dylematy dotyczące leczenia osób w terminalnym stadium choroby, w tym niepełnoletnich. Wskazuje na perspektywę śmierci – z pozycji dziecka i dorosłego. Ujmuje prawa pacjenta, jego autonomię, godność, podmiotowość, a także powinności służby zdrowia, uwzględniając poszanowanie i autonomię pacjenta, proporcjonalność działań i odniesienie do zasady podwójnego skutku.

The rapid development of medicine that has taken place in the last 10 years confronts personnel with new challenges that extend beyond life-saving treatments; they include moral, legal, and deontological dilemmas, which can be recognised as bioethical ones. The new discourse of patient’s participation in planning their treatment makes it impossible to remain indifferent to their expectations and will, the patient’s approval, and declaration of intent on the healing process, and at the same time not to respect their basic privileges guaranteed by law and those arising from the codes of ethics. Humans are a bio-psychophysical unity, and therefore should be perceived from a holistic perspective. This article presents the different dilemmas concerning the treatment of patients in the terminal stage of disease, including minors. It indicates the assessment and the prospect of death, from the child and adult perspective. It recognises patient’s rights, his/her autonomy, dignity, subjectivity, but also the responsibilities and duties of health care personnel, taking into account respect for the patient, his/her independence, the adequacy of activities, and reference to the principle of double effect.