Obciążenie chorobami i przyczyny śmiertelności w Etiopii w latach 2000–2016: wyniki badania Global Burden of Disease Study i globalnej statystyki zdrowotnej WHO

Wstęp
Ocena obciążenia chorobami i identyfikacja przyczyn śmiertelności mają bardzo istotne znaczenie dla poprawy działania systemu opieki zdrowotnej, zrozumienia kluczowych wyzwań związanych ze zdrowiem populacyjnym oraz monitorowania postępów osiągniętych dzięki programom interwencyjnym. Cel pracy: Analiza dostępnych dowodów pod kątem wypracowania rozwiązań.

Materiał i metody
W pracy wykorzystano dane z badania Global Burden of Disease (GBD 2016) i globalnej statystyki zdrowotnej WHO (Global Health Estimates – GHE 2016) gromadzone na podstawie obowiązkowego zgłaszania, autopsji słownej, ankiet, raportów, opublikowanych artykułów naukowych i modelowania.

Wyniki
W 2016 roku w Etiopii odnotowano 700 108,8 (95% CI: 588 955,7–831 398,4) zgonów. Surowy współczynnik umieralności (crude death rate – CDR) wyniósł 683,7/100 000, a standaryzowany według wieku (ASDR) osiągnął poziom 1 048,3/100 000. Wartości obu współczynników były niższe o odpowiednio 53,7% i 42,3% w stosunku do danych z 2000 roku. Przyczyny zaliczane do grupy I (schorzenia zakaźne, choroby matek i noworodków oraz przyczyny żywieniowe – CMNN), grupy II (choroby niezakaźne – NCD) i grupy III (urazy) stanowiły odpowiednio 37%, 53% i 11,7% ASDR. Wartość ASDR ze względu na przyczyny zmniejszyła się o odpowiednio 61,8%, 12,5% i 36%. Do pięciu głównych przyczyn ASDR należą: choroba niedokrwienna serca, zakażenia dolnych dróg oddechowych, choroby przebiegające z biegunką, udar i gruźlica. Wskaźnik lat życia skorygowanych niesprawnością (disability-adjusted life year – DALY) ze wszystkich przyczyn we wszystkich grupach wiekowych w latach 2000–2016 zmniejszył o 34,8%. Przyczyny sklasyfikowane w grupie I, II i III stanowiły odpowiednio 54%, 34%, i 11,7% zarejestrowanych w kraju 46 507 400 DALY. Wskaźnik DALY z przyczyn zaliczanych do grupy I obniżył się o ponad 52%, a z przyczyn z grupy II wzrósł o 31,5%.

Wnioski
Chociaż zachorowalność i śmiertelność związane z chorobami zakaźnymi znacznie się zmniejszyły, obciążenie chorobami niezakaźnymi jest nadal wysokie, a niektóre z chorób zakaźnych występujących w objętej badaniem populacji wiążą się z wyższymi wartościami wskaźnika śmiertelności i DALY.



Introduction
Measuring the burden of disease and identifying the cause of mortality are very important to improve the health care system and to understand the key challenges of population health and monitoring progress achieved by the intervention programs.  Aim of the research: To systematically analyze the existing evidence to bring a solution.

Material and methods
 The research used data from the Global Burden of Disease study (GBD 2016) and Global Health Estimates (GHE) 2016, which originally collected the information through vital registration, verbal autopsy, surveys, reports, published scientific articles, and modelling.

Results
 In 2016, an estimated 700108.8 (95% CI: 588955.7–831398.4) deaths were recorded in Ethiopia, with an overall crude death rate (CDR) of 683.7/100,000 and an age-standardized death rate (ASDR) of 1048.3/100,000 population. Both declined, by 53.7% and 42.3% respectively, from the 2000 estimate. Group I causes (communicable, maternal, neonatal, and nutritional – CMNN), group II causes (non-communicable diseases – NCD), and group III causes (injuries) contributed to 37%, 53%, and 11.7% of ASDR, respectively. The ASDR due to group I, group II, and group III causes declined by 61.8%, 12.5%, and 36%, respectively. Ischemic heart disease, lower respiratory infections, diarrheal diseases, stroke, and tuberculosis were the top five causes of ASDR. Disability-adjusted life years lost (DALYs) due to all causes among all ages declined by 34.8% between 2000 and 2016. Of the 46,507,400 DALYs in 2016, group I, group II, and group III causes accounted for 54%, 34%, and 11.7% of national DALYs, respectively. DALYs due to group I causes declined by more than 52%, while DALYs due to group 2 causes increased by 31.5%. 

Conclusions
Even though morbidity and mortality ascribed to communicable diseases declined remarkably, the burden of NCD is still higher and some of the existing communicable diseases caused higher mortality and DALYs.