en POLSKI
eISSN: 2084-9834
ISSN: 0034-6233
Reumatologia/Rheumatology
Current issue Archive Manuscripts accepted About the journal Supplements Editorial board Reviewers Abstracting and indexing Subscription Contact Ethical standards and procedures
Editorial System
Submit your Manuscript
SCImago Journal & Country Rank


3/2009
vol. 47
 
Share:
Share:
Letter to the Editor

Opinie lekarzy specjalizujących się w reumatologii o naszej specjalizacji

Eugeniusz J. Kucharz

Reumatologia 2009; 47, 3: 171–172
Online publish date: 2009/08/11
Article file
- List do redakcji.pdf  [0.04 MB]
Get citation
 
 

Włączając się do dyskusji o problemach współczesnej reumatologii polskiej, poprosiłem uczestników kursu dla lekarzy specjalizujących się w reumatologii o wypełnienie dobrowolnej i anonimowej ankiety. Odbyło się to w Katowicach 9 maja 2009 r. Rozprowadziłem 60 ankiet, a otrzymałem 42 odpowiedzi.
Ankieta zawierała sześć pytań. Trzy z nich dotyczyły pozycji, jaką zajmuje reumatologia. Na pytanie Jak społeczeństwo zdaniem Pani/Pana plasuje reumatologię wśród innych specjalności lekarskich? Proszę ocenić w skali 1–10 – średnia ocena wyniosła 4. Zdecydowana większość respondentów uważa, że społeczeństwo nie stawia wysoko reumatologii jako specjalności lekarskiej. Jedna osoba (2%) wskazała najniższą pozycję, 5 osób (12%) oceniło pozycję w odbiorze społecznym jako „2”, najwięcej, bo 14 osób (33%) uznało, iż społeczeństwo widzi reumatologię na pozycji „3” w skali 1–10, 7 odpowiedzi (17%) na pozycji „4”, 11 osób (26%) uważa, że społeczny odbiór reumatologii to „5”, czyli połowa skali, tylko 1 osoba (2%) oceniła pozycję na „6”, 2 osoby (5%) na „8” i 1 (2%) na „10”. Widać więc, że ponad połowa ankietowanych uważa, że reumatologia w odbiorze społecznym mieści się w dolnej połowie skali ocen.
Nieco lepiej pozycję reumatologii oceniają sami ankietowani. Według nich umiejscowienie reumatologii wśród innych specjalności lekarskich wynosi średnio 4,8, ale uzyskane odpowiedzi były bardzo różne. I tak, najwięcej respondentów umiejscawia reumatologię na pozycji „3” (10 respondentów, czyli 24% odpowiadających), 7 osób (17%) wskazało pozycję „5”, a 8 osób (19%) pozycję „7”, 4 (10%) odpowiedzi wskazywały na pozycję „2”.
Podobny charakter miało pytanie: Jak zdaniem Pani/ Pana plasuje się polska reumatologia na tle reumatologii światowej? Przyjmując oceny: 1 – najniższa, 10 – najwyższa, średnia ocena ankietowanych wyniosła 5,4. Odpowiedziało tylko 36 osób, 3 pozostawiły pytanie bez odpowiedzi, a 3 napisały nie wiem. Najwięcej odpowiedzi wskazywało na pozycję „5” (10 osób, czyli 28%), po 5 głosów otrzymały pozycje „3”, „6” i „7”, a pozycja „8” otrzymała 6 głosów (17%). Nikt nie ocenił pozycji polskiej reumatologii na „9” lub „10”, z wyjątkiem 1 wypowiedzi o treści praktyka – 3, wiedza – 10.
W świetle raczej niskiej oceny pozycji reumatologii wśród innych specjalizacji lekarskich i niezbyt dobrego zdania lekarzy specjalizujących się o polskiej reumatologii, ciekawe wydają się odpowiedzi na kolejne pytania.
Dotyczyły one motywów wyboru reumatologii jako specjalizacji. Pierwsze brzmiało: Czy Pani/Pan posiada już jakąś specjalizację? (z pominięciem chorób wewnętrznych lub pediatrii jako wymogu prawnego ubiegania się o specjalizację z reumatologii). Dla zdecydowanej większości respondentów (34 osób, czyli 81%) reumatologia jest pierwszą specjalnością szczegółową o jaką się ubiegają. Kolejne pytanie brzmiało: Co zadecydowało o wyborze reumatologii? Wśród zaproponowanych odpowiedzi celowo pominąłem stwierdzenie, iż reumatologia jest ciekawa i może stanowić pasję zawodową specjalizującego, ale dałem możliwość dopisania własnej odpowiedzi. Na to pytanie można było udzielić kilku odpowiedzi, ale poprosiłem odpowiadających o ponumerowanie odpowiedzi w zależności od ich ważności. Przeważały dwie odpowiedzi: wykonywanie specjalizacji nie będzie kolidować z moimi obowiązkami domowymi oraz pracuję w ośrodku zajmującym się reumatologią i w nim odbywam specjalizację. Pierwsza jest zakamuflowaną odpowiedzią mówiącą po prostu, iż jest to łatwa do wykonywania specjalizacja. Mniej osób wskazało, że jako reumatolodzy bez trudu znajdą pracę w regionie. Z uznaniem należy wskazać, że 17 odpowiadających dopisało, że reumatologia to ciekawa dyscyplina. Podawano takie aspekty, jak nie zawęża horyzontów, ma przyszłość, inni koledzy jej nie rozumieją, szybko się rozwija, nawet od egzaminu z interny wiele się zmieniło w reumatologii. Nikt nie wskazał wyboru reumatologii jako specjalizacji, o którą się ubiega, ponieważ zamierza wyjechać za granicę. Były też inne dopiski: namówił mnie kolega, ale trafił w dziesiątkę; tylko na taką specjalizację zgodził się dyrektor.
Ostatnie pytanie miało też opisowy charakter. Brzmiało: Jakie czynniki zdaniem Pani/Pana mogą zwiększyć pozycję reumatologii w Polsce?, a odpowiadającym zaproponowano kilka wariantów oraz umożliwiono wpisywanie własnych odpowiedzi. Najczęściej zaznaczano odpowiedź: Pokazanie społeczeństwu, że chorują młodzi ludzie i można na te choroby umrzeć. Kilka osób dodało własne komentarze. Za warte zacytowania uważam: W Danii wszyscy reumatolodzy mają opłacony udział w kształceniu podyplomowym on-line organizowanym przez EULAR, w Polsce mało kto wie o istnieniu tego kursu, Poziom reumatologii jest zbliżony do innych specjalności, co wynika z niedoceniania przez lekarzy ze specjalizacją konieczności kształcenia podyplomowego, podobny charakter miała wypowiedź: Część kolegów wyjeżdża na konferencje krajowe w celach towarzyskich, a nie kształceniowych.
Analizując wyniki ankiety, należy wskazać na kilka aspektów. Odpowiadała wyselekcjonowana grupa respondentów – koledzy specjalizujący się. Z faktu, iż większość respondentów dopisywała obszerne odwiedzi, a nie ograniczała się do zakreślenia zaproponowanych wersji wnioskuję, iż ankietę potraktowali oni poważnie. Dominuje odczucie, iż społeczeństwo polskie nie rozumie roli i rangi reumatologii wśród innych specjalności lekarskich. Nie cenią jej też wysoko osoby specjalizujące się i nie mają zbyt dobrego zdania o pozycji polskiej reumatologii w świecie. Mimo to wybrali specjalizację nie zawsze z przekonania, a często z konieczności życiowej (miejsce pracy). Nie brakowało też tradycyjnego podejścia do reumatologii, wyrażającego się stwierdzeniem, że reumatologię łatwo pogodzić z obowiązkami domowymi, czyli jest to „łatwa do wykonywania” specjalność lekarska. W trakcie specjalizacji, jak można przypuszczać, niektórzy „odkryli” nieuświadamiane wcześniej aspekty reumatologii, jej interdyscyplinarność, złożoność i przydatność. Nie zmieniło to jednak, jak należy uważać, ich odczucia o pozycji specjalności. Wśród sugestii, w jaki sposób zwiększyć rangę reumatologii, zaznaczano prawie wyłącznie dwie odpowiedzi: pokazać, że chorują młodzi ludzie oraz na te choroby można umrzeć, ale choroby te można skutecznie leczyć.
Podsumowując, należy sobie zadać pytanie, co wynika z tej ankiety. Oczywiście, jej wartość jest ograniczona, bo odpowiadała tylko mała i wybrana grupa respondentów. Widać jednak wyraźnie, że nie tylko społeczeństwo, ale nawet ci lekarze, którzy wybrali reumatologię nie są przekonani o jej randze zawodowej. Myślę, że jest to dobre pole do kampanii informacyjnych tak w całym społeczeństwie, jak i w kręgach lekarskich, a może wśród studentów medycyny. Niewiele też wiadomo kolegom, którzy niedługo już będą specjalistami w zakresie reumatologii, o osiągnięciach i stanie polskiej reumatologii. Stwarza to również pole do działalności informacyjnej. Nie ulega wątpliwości, że podobne sondaże należy przeprowadzać częściej, mogą one być źródłem ciekawych danych, nie zawsze zgodnych z tym, co sami myślimy o naszej specjalizacji. Uważam, że mogą być one jednym z elementów do dyskusji o perspektywicznej strategii zwiększania rangi społecznej reumatologii w Polsce.

Eugeniusz J. Kucharz
Copyright: © 2009 Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.



Quick links
© 2024 Termedia Sp. z o.o.
Developed by Bentus.