Problemy kliniczne i pielęgnacyjne w chorobie Leśniowskiego-Crohna

Wstęp: Choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) jest pełnościennym, przeważnie ziarniniakowym zapaleniem jelit i może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego, począwszy od jamy ustnej aż do odbytu. Złożoność przebiegu tego schorzenia oraz jego powikłania (przetoki, przedziurawienie, krwawienie do światła przewodu pokarmowego) wymagają od lekarzy i pielęgniarek specjalistycznej wiedzy dotyczącej jego leczenia.

Cel pracy: Przedstawienie obrazu klinicznego ChLC i problemów pielęgnacyjnych na podstawie analizy dokumentacji medycznej Klinicznego Oddziału Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Endokrynologicznej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.

Materiał i metody: Grupę badaną stanowiły 34 osoby z ChLC hospitalizowane w latach 2003–2011. Kryteriami włączenia do grupy badanej były: rozpoznanie ChLC, wiek 18–80 lat, płeć męska i żeńska, natomiast kryteriami wyłączenia – rozpoznanie innych chorób zapalnych jelit, wiek poniżej 18 lat, przyjęcie chorego z innego powodu, np. z kamicą pęcherzyka żółciowego do planowego zabiegu w okresie remisji ChLC.

Wyniki: Analiza dotyczyła dokumentacji medycznej 34 osób z ChLC. W grupie badanej było 15 kobiet (44,1%) i 19 (55,9%) mężczyzn, minimalny wiek wynosił 20 lat, maksymalny 77 lat, średnia 47,2 roku, a mediana 47 lat. Minimalny czas pobytu w szpitalu wynosił 1 dzień, maksymalny 32 dni, średnia 8,29 dnia, a mediana 6,5 dnia. Analiza danych wykazała, że wraz z wiekiem zwiększał się czas hospitalizacji. Nie istnieje statystyczna zależność pomiędzy czasem pobytu w szpitalu a charakterem pobytu (nagły, planowy). Najczęściej czas trwania choroby wynosił 2–5 lat – u 12 pacjentów (35,3%), u 7 (20,6%) od 5 do 10 lat, a u 1 osoby (2,9%) powyżej 10 lat. U 23,5% chorych przyczyną zgłoszenia się do szpitala były dolegliwości bólowe. Inne objawy, takie jak krwawienie, biegunka, wymioty, stanowiły oddzielnie rzadszą przyczynę hospitalizacji. W trakcie leczenia wystąpiły następujące powikłania: udar – 1 (2,9%), zapalenie wsierdzia – 1 (2,9%), zawał – 1 (2,9%), wstrząs – 1 (2,9%), głębokie zakażenie miejsca operowanego – 1 (2,9%), powierzchowne zakażenie miejsca operowanego – 2 (5,8%).

Wnioski: Najczęstszą przyczyną zgłaszania się do szpitala w przypadku pacjentów z ChLC jest ból, nudności, wymioty oraz krwawienie do światła przewodu pokarmowego. U badanych pacjentów z ChLC najczęstszymi miejscami lokalizacji zmian chorobowych były końcowy odcinek jelita cienkiego oraz początkowa część jelita grubego. Choroba spowodowała u znacznej części pacjentów wystąpienie takich powikłań, jak: przetoki, przedziurawienie, krwawienie do światła przewodu pokarmowego. Stany te należą do najtrudniejszych problemów klinicznych – lekarskich i pielęgniarskich. Leczenie osób z ChLC z powikłaniami wymaga od lekarzy i pielęgniarek specjalistycznej znajomości tej jednostki chorobowej oraz leczenia jej powikłań.

Introduction: Crohn’s disease (CD) is a transmural, typically granulomatous intestinal inflammation and may affect any part of the gastrointestinal tract, from the mouth to the anus. The complexity of the course of CD along with its complications (fistulas, perforation, and bleeding into the gastrointestinal tract) requires doctors and nurses to have specialised knowledge that conditions the treatment of this disease.

Aim of the research: To present the clinical image and nursing problems of CD patients, based on the analysis of medical documentation of the Clinical Department of General, Oncological and Endocrine Surgery.

Material and methods: The group under study was formed out of 34 patients with diagnosed CD, hospitalised within the years 2003–2011. The criteria for inclusion into the group were as follows: diagnosed CD, age of 18–80, male and female gender. The criteria for exclusion were connected with other inflammatory diseases of the intestines, the age being below 18, or admission due to another reason, e.g. a planned cholelithiasis surgery during a remission of CD.

Results: Analysis of medical documentation concerned 34 patients with CD. There were 15 women (44.1%) and 19 men (55.9%) in the group; the minimal age was 20 and the maximal 77; the average age was 47.2 and the median 47. The minimum length of stay was 1 day, the maximum 32 days, the average 8.29, and the median 6.5. Analysis of the data showed that the duration of hospitalisation increases with age. There is no statistical interrelation between the length of stay at the hospital and the nature of the stay (emergency, planned). The duration of the disease was most often from 2 to 5 years in 12 cases (35.3%), in 7 cases (20.6%) this was 5 to 10 years, and in one person (2.9%) it was above 10 years. In 23.5% of patients, it was aches and pains that were the cause of going to hospital; other symptoms such as bleeding, diarrhoea and vomiting were a separate rarer cause of hospitalisation. During treatment the following complications were encountered: stroke – 1 (2.9%), endocarditis – 1 (2.9%), myocardial infarction – 1 patient (2.9%), shock – 1 (2.9%), deep surgical site infection – 1 (2.9%), and superficial surgical site infection – 2 (5.8%).

Conclusions: In light of our own research, it may be stated that the most frequent causes of going to hospital in the case of CD patients are pain, nausea and vomiting as well as bleeding into the gastrointestinal tract. In the case of CD, for the examined patients, the most frequent locations were the final section of the small intestine and the initial part of the large intestine. The disease resulted, in a significant part of the patients, in the occurrence of complications such as fistulas, perforation and bleeding into the gastrointestinal tract. Such conditions are one of the most difficult clinical problems, for both doctors and nurses. Treatment of CD patients with complications requires doctors and nurses to have specialised knowledge of this disease and to treat its complications.