en POLSKI
eISSN: 2084-9834
ISSN: 0034-6233
Reumatologia/Rheumatology
Current issue Archive Manuscripts accepted About the journal Supplements Editorial board Reviewers Abstracting and indexing Subscription Contact Ethical standards and procedures
Editorial System
Submit your Manuscript
SCImago Journal & Country Rank


5/2008
vol. 46
 
Share:
Share:

Review paper
Rheumatic diseases in the first 6 months of life

Piotr Gietka
,
Lidia Rutkowska-Sak
,
Anna Wieteska-Klimczak

Reumatologia 2008; 46, 5: 278-283
Online publish date: 2008/12/01
Article file
- choroby.pdf  [0.08 MB]
Get citation
 
 
Toczeń noworodkowy (TN) jest rzadkim zespołem objawów klinicznych, spowodowanym biernym przechodzeniem przez łożysko swoistych matczynych przeciwciał anty-SSA/Ro i SSB/La. Autoprzeciwciała te należą do podklasy immunoglobulin IgG-1 i IgG-3 i mogą być obecne u matek z toczniem rumieniowatym układowym, zespołem Sjögrena, mieszaną chorobą tkanki łącznej, niezróżnicowaną kolagenozą, rzadziej u kobiet z leukocytoklastycznym zapaleniem naczyń krwionoś- nych, a wyjątkowo u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Sporadycznie u matki dziecka z toczniem noworodkowym stwierdza się obecność przeciwciał anty-U1RNP, przy braku przeciwciał anty-SSA/SSB [1–4]. Niemniej jednak TN może wystąpić u noworodków urodzonych przez matki, u których nigdy nie obserwowano objawów choroby autoimmunologicznej, a choroba dziecka może być u nich pierwszym przejawem kolagenozy. Najważniejszą rolę w patogenezie tocznia noworodkowego odgrywają przeciwciała skierowane przeciwko antygenowi SSA/Ro, obecne u ok. 82% noworodków. Te autoprzeciwciała matczyne reagują z serotoninowym receptorem 5-HT4 białka 52 serca noworodka, hamują serotoninową aktywację kanału wapniowego typu L, co prowadzi do zmian zapalnych i włóknienia w obrębie węzła przedsionkowo-komorowego serca, zaburzeń rytmu serca z nieefektywną pracą mięśnia sercowego i w konsekwencji do rozwoju zastoinowej niewydolności krążenia. Uszkodzenie serca noworodka związane jest nie tylko z obecnością przeciwciał anty-SSA/SSB, ale również z przeciwciałami skierowanymi przeciwko adrenolitycznym i muskarynowym receptorom serca [5, 6]. Toczeń noworodkowy występuje u 2–5% dzieci matek z obecnością ww. przeciwciał, jeśli zespół ten wystąpił u już urodzonego dziecka, ryzyko zachorowania w przypadku następnej ciąży zwiększa się do 16–25%. Toczeń noworodkowy częściej dotyczy płci żeńskiej. Obecność antygenów HLA-B8 i DR3 stanowi predyspozycję genetyczną tej choroby. W krążeniu płodowym przeciwciała anty-SSA/SSB pojawiają się, począwszy od 12. tyg. ciąży, ze swoim maksimum w 22. tyg., a stany patologiczne związane z obecnością tych przeciwciał to poronienia, obumarcie płodu, obrzęk płodu, bloki serca i niewydolność krążenia [7, 8]. Wyróżnia się trzy postacie kliniczne tocznia noworodkowego – sercową, skórną i hematologiczną. Mogą one występować oddzielnie lub w dowolnych kombinacjach, przy czym postać skórna i hematologiczna mają charakter przejściowy i są związane z utrzymywaniem się w organizmie dziecka autoprzeciwciał. Najważniejszą ze względu na prognozę jest postać sercowa, występująca u ok. 50% chorych noworodków, a najgroźniejszym i najczęstszym jej objawem klinicznym jest całkowity blok serca, stwierdzany u 70% chorych, będący często przyczyną zgonu w pierwszych dniach po urodzeniu. Innymi typami zaburzeń rytmu serca dziecka są bloki przedsionkowo-komorowe niższych stopni i bloki zatokowo-przedsionkowe [9, 10]. Wśród innych zaburzeń kardiologicznych u dzieci z TN należy wymienić zapalenie mięśnia sercowego, włóknikowe zapalenie osierdzia, sprężyste zwłóknienie wsierdzia, kardiomiopatię rozstrzeniową i zastoinową niewydolność krążenia. Niektórzy autorzy uważają, iż przetrwały przewód tętniczy również może być związany patogenetycznie z obecnością swoistych przeciwciał matczynych [11–13]. W leczeniu zaburzeń rytmu w okresie płodowym, stwierdzanych na podstawie badań echokardiograficznych i dopplerowskich, stosowane są glikokortykosteroidy niemetabolizowane w łożysku, np. deksametazon, i pochodne fluorowane, np. betametazon [14, 15]. Całkowity blok serca jest nieodwracalny i wymaga stosowania rozrusznika serca. Przyjmuje się, iż do ukończenia 18. roku życia wszczepienia rozrusznika wymaga 87% tych dzieci. Śmiertelność w przypadku całkowitego bloku serca sięga 20–30%, rozwój kardiomiopatii rozstrzeniowej obserwuje się w 5–11% przypadków, a niewydolności krążenia u 1/5 chorych [16, 17]. Zmiany skórne u ponad 90% chorych noworodków ujawniają się zwykle w pierwszych dniach życia i ustępują ok. 6. mies. Najczęściej są to wysypki wielopostaciowe o typie rumienia obrączkowatego i grudek rumieniowych. Rzadziej obserwowane są owrzodzenia, teleangiektazje, łysienie czy uogólniona hipopigmentacja skóry. Istnieje duża predyspozycja do lokalizacji tych zmian wokół oczodołów, owłosionej skóry głowy, kończyn. Bardzo często zmiany skórne ujawniają się bądź nasilają po ekspozycji na promienie ultrafioletowe, co związane jest ze wzmożoną ekspresją na powierzchni keratocytów przeciwciał anty-SSA/Ro. Zmiany skórne rzadko wymagają leczenia, należy pamiętać o konieczności unikania promieni UV, w cięższych postaciach stosowane są maści steroidowe [18–20]. Objawy hematologiczne najczęściej pojawiają się między 1. a 2. tyg. życia i ustępują ok. 2. mies. Charakteryzują się obecnością anemii hemolitycznej, leukopenii i małopłytkowości. Najczęstsza jest trombocytopenia występująca u 10% dzieci. Zwykle zaburzenia hematologiczne nie wymagają postępowania terapeutycznego, w przypadkach o ciężkim przebiegu stosowane są preparaty immunoglobulin (IVIG) oraz glikokortykosteroidy (GKS) [21, 22]. Do innych objawów klinicznych TN należą zaburzenia czynności wątroby, które dotyczą ok. 15% chorych dzieci. Najczęściej przebiegają one w postaci hepatomegalii z cholestatycznym zapaleniem wątroby oraz zwiększeniem aktywności aminotransferaz i gamma-glutamylotranspeptydazy i bardzo rzadko prowadzą do niewydolności tego narządu. Znacznie rzadziej obserwuje się splenomegalię, uogólnioną limfadenopatię oraz zmiany zapalne w nerkach, płucach czy ośrodkowym układzie nerwowym [23–27]. Noworodkowy zespół antyfosfolipidowy Noworodkowy zespół antyfosfolipidowy jest rzadkim schorzeniem charakteryzującym się zakrzepicą naczyniową. Związany jest z biernym przechodzeniem przez łożysko matczynych przeciwciał antyfosfolipidowych. Przeciwciała te należą głównie do podklasy IgG-2 i są nimi przeciwciała antykardiolipinowe, antykoagulant toczniowy i przeciwciała skierowane przeciwko b2-glikoproteinie 1 [28–31]. Czynnikami predysponującymi do pojawienia się tego zespołu są wcześniactwo, posocznica, kateteryzacja dużych naczyń, wrodzone zaburzenia w układzie krzepnięcia dotyczące syntezy czynników krzepnięcia białka P i S, antytrombiny III, V czynnika Leidena [32, 33]. Objawy kliniczne występujące w tym zespole przedstawiono w tabeli I. Związane są one przede wszystkim z zakrzepicą naczyniową w obrębie ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i jamy brzusznej. W leczeniu noworodkowego zespołu antyfosfolipidowego stosuje się heparynę, IVIG i glikokortykosteroidy.
Przewlekły niemowlęcy zespół neurologiczno-skórno-stawowy
Przewlekły niemowlęcy zespół neurologiczno-skórno-stawowy (chronic infantile neurological cutaneus and articular syndrome – CINCA) jest chorobą uwarunkowaną genetycznie i charakteryzuje się triadą objawów obejmującą zmiany skórne, przewlekłe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i artropatię. Defekt genetyczny stwierdzany u połowy chorych dotyczy mutacji genu CIAS1 zlokalizowanego w obrębie chromosomu 1. W sporadycznych przypadkach występowania rodzinnego mamy do czynienia z autosomalnym dominującym typem dziedziczenia. Wysoka ekspresja genu CIAS1 widoczna jest przede wszystkim na monocytach, granulocytach wielojądrowych i chondrocytach, a odpowiada on za kontrolę układu immunologicznego. Gen ten koduje syntezę kriopiryny, a zaburzenia w jego obrębie prowadzą do zwiększonej syntezy interleukiny 1b, odpowiedzialnej w głównej mierze za objawy kliniczne choroby. W patogenezie CINCA podnoszone są również nieprawidłowości w regulacji produkcji czynnika martwicy guzów TNF-α i interleukiny 10 [34–37]. Przebieg zespołu CINCA jest przewlekły, z nawracającymi stanami gorączkowymi, limfadenopatią, hepatosplenomegalią i charakterystycznymi zmianami skórnymi, stawowymi i neurologicznymi. Uderzającą cechą tej choroby jest początek w okresie noworodkowym. Zmiany skórne o typie pokrzywki obecne już przy urodzeniu mają charakter stały, wędrujący. Artropatia pojawia się zwykle w pierwszym roku życia i najczęściej dotyczy stawów kolanowych, łokciowych, nadgarstkowych. Objawy stawowe mogą ograniczać się do łagodnego zapalenia stawów, przypominającego zmiany w przebiegu młodzieńczego idiopatycznego zapalenie stawów, lub też prowadzą do dużych deformacji stawów z typowym obrazem radiologicznym [38–40]. Masywne zniekształcenia dotyczą najczęściej przynasad i nasad kości udowych, promieniowych oraz piszczelowych i przebiegają z przedwczesnym zamknięciem płytek wzrostowych. Bardzo charakterystyczny jest olbrzymi przerost rzepek, z ich kostnieniem, i skrócenie długości kończyn. Typowymi cechami morfologicznymi tej choroby są niskorosłość, powiększenie guzowatości czołowych z niedorozwojem innych struktur twarzy, pogrubienie paliczków palców rąk i stóp, siodełkowaty nos. W obrębie ośrodkowego układu nerwowego typowymi objawami klinicznymi są aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, bóle głowy, wodogłowie, padaczka, wymioty, porażenia, zwiększone napięcie mięśniowe, uszkodzenie funkcji poznawczych, np. czuciowa głuchota, niedosłuch, zaburzenia widzenia, charakterystyczna chrypka, a w dalszym etapie możliwość opóźnienia rozwoju umysłowego. Rzadko dochodzi do zmian patologicznych w obrębie narządu wzroku – zapalenia błony naczyniowej, retinopatii [41, 42]. Objawy choroby stwierdzone na podstawie wyników badań laboratoryjnych przedstawiono w tabeli II. W leczeniu CINCA nie dysponujemy terapią przyczynową. W ubiegłych latach stosowano GKS, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), leki immunosupresyjne, takie jak metotreksat (MTX), azatiopryna, cyklosporyna, jednakże bez zadowalającej poprawy. Wprowadzenie do terapii tej choroby tzw. leków biologicznych zdecydowanie poprawiło skuteczność i prognozę. Etanercept, antagonista TNF-α podawany najczęściej z MTX, powodował wyraźną poprawę w zakresie zmian kostno-stawowych, bez korzystnego wpływu na stany gorączkowe, zmiany skórne i objawy neurologiczne, natomiast skuteczność anakinry, swoistego blokera IL-1, w nielicznych jeszcze doniesieniach oceniana jest wręcz entuzjastycznie [43, 44]. Terapia ta powoduje wyraźną poprawę zarówno wszystkich objawów klinicznych, jak i laboratoryjnych. Wśród następstw CINCA należy wymienić możliwość rozwoju kalectwa na skutek nieodwracalnych zmian stawowych i/lub narządu wzroku, opóźnienie rozwoju umysłowego, rozwój uogólnionej amyloidozy. Dużym problemem związanym głównie z prowadzoną terapią są nawracające infekcje. Do chwili wprowadzenia terapii biologicznej śmiertelność w tej chorobie wynosiła ok. 20%.
Choroba Kawasaki
Choroba Kawasaki jest nekrotyzującym zapaleniem naczyń małego, czasem również średniego i dużego kalibru, współistniejącym z zapaleniem śluzówkowo-skórno-węzłowym i zmianami w obrębie naczyń wieńcowych. W okresie noworodkowym zespół ten występuje niezwykle rzadko, np. w Japonii na 106 tys. dzieci z tą chorobą tylko 6 przypadków dotyczyło tego okresu życia, a zachorowania poniżej 3. mies. życia stanowiły jedynie 1,7% wszystkich zachorowań [45–47]. Rzadkie występowanie tej choroby u najmłodszych dzieci jest spowodowane ochronnym wpływem przeciwciał matczynych i mniejszym ryzykiem rozwoju infekcji. Charakterystyczną cechą tego schorzenia w tym okresie życia jest jego nietypowy przebieg, z dominującymi objawami kardiologicznymi, z mniej nasilonymi zmianami skórnymi czy śluzówkowymi. Ocenia się, iż u dzieci poniżej 6. mies. życia rozwój tętniaków w obrębie naczyń wieńcowych dotyczy 85% chorych, natomiast u dzieci starszych zmiany patologiczne naczyń wieńcowych stwierdza się w 64% przypadków [48–50]. Leczenie choroby Kawasaki w tym okresie życia nie odbiega od ogólnie przyjętych standardów terapeutycznych.
Choroba Behçeta
Choroba Behçeta jest zapalną, nieziarniniakową chorobą naczyń krwionośnych występującą najczęściej u młodych mężczyzn z basenu Morza Śródziemnego. Charakteryzuje się zmianami w obrębie błon śluzowych i skóry, narządu wzroku, płuc, stawów, narządów płciowych i układu neurologicznego. Objawy choroby pojawiają się w 1. tyg. życia, a następnie ustępują ok. 2. mies., co sugeruje możliwość przechodzenia przez łożysko specyficznych przeciwciał matczynych, z tym, że do tej pory nie udało się zdefiniować żadnych zaburzeń immunologicznych [51–54]. We wszystkich opisywanych w literaturze przypadkach tej choroby w tym okresie życia u matek stwierdzano owrzodzenia błony śluzowej i narządów płciowych [55, 56]. Powszechnie obserwowane objawy kliniczne choroby Behçeta u noworodków przedstawiono w tabeli III. W przypadku małych owrzodzeń leczenie polega na stosowaniu maści steroidowych, natomiast w głębokich i masywnych zmianach skórnych, a tym bardziej narządowych, glikokortykosteroidy stosuje się ogólnie.
Twardzina
Twardzina jest przewlekłą chorobą o podłożu autoimmunologicznym, charakteryzującą się stwardnieniem skóry i tkanek w wyniku nadmiernego gromadzenia kolagenu. Zachorowania w okresie noworodkowym stanowią ok. 0,5% wszystkich zachorowań wśród dzieci i występują tylko w formie ograniczonej. Najczęściej są to zmiany twardzinowe typu morphea bądź linearis, zdecydowanie rzadziej o charakterze atrophodermia Pasin-Pierini [57–59].
Guzkowe zapalenie tętnic
Guzkowe zapalenie tętnic jest układowym nekrotyzującym zapaleniem naczyń średniego i małego kalibru, z oszczędzaniem kłębuszków nerkowych, arterioli, kapilarów i żyłek, którego objawy kliniczne wynikają z niedokrwienia i zawałów tkanek oraz narządów objętych procesem zapalnym. Guzkowe zapalenie tętnic w okresie noworodkowym jest niezwykle rzadkie. Dotychczas w piśmiennictwie opisano jedynie kilka przypadków i zawsze była to postać skórna tej choroby [60–62]. W obrazie klinicznym dominowały stany gorączkowe, zmiany skórne o charakterze sinicy siateczkowatej, guzki podskórne, owrzodzenia paliczków rąk i stóp, rzadziej objawy polineuropatii. Z uwagi na ciężki toksyczny stan dzieci, w leczeniu stosowano glikokortykosteroidy, a sama choroba miała przebieg przewlekły.
Piśmiennictwo
1. Mott M, Tincani A, Lojacono A, et al. Neonatal outcome in patients with rheumatic disease. Lupus 2004; 13: 718-723. 2. Hassink SG, Goldsmith DP. Neonatal onset multisystem disease. Arthritis Rheum 1983; 26: 668-673. 3. Dugan EM, Tunnessen WW, Honig PJ, Watson RM. U1RNP antibody-positive neonatal lupus. A report of two cases with immunogenetic studies. Arch Dermatol 1992; 128: 1490-1494. 4. Borrego L, Rodríguez J, Soler E, et al. Neonatal lupus erythematosus related to maternal leukocytoclastic vasculitis. Pediatr Dermatol 1996; 14: 221-225. 5. Eftekhari P, Sallé L, Lezoualc'h F, et al. Anti-SSA/Ro52 autoantibodies blocking the cardiac 5-HT4 serotoninergic receptor could explain neonatal lupus congenital heart block. Eur J Immunol 2000; 30: 2782-2790. 6. Buyon JP, Clancy RM. Neonatal lupus: review of proposed pathogenesis and clinical data from the US-based Research Registry for Neonatal Lupus. Autoimmunity 2003; 36: 41-50. 7. Askanase AD, Friedmina DM, Copel S. Spectrum and profession of condition abnormalities in infant born to mother with anti-SSA/Ro, SSB/La antibodies. Lupus; 2002: 11: 145-151. 8. Lee LA. Neonatal lupus: clinical features and management. Pediatr Drugs 2004; 6: 71-78. 9. Martin V, Lee LA, Askanase AD, et al. Long-term followup of children with neonatal lupus and their unaffected siblings. Arthritis Rheum 2002; 46: 2377-2383. 10. Brucato A, Frassi M, Franceshini F, et al. Risk of congenital complete heart block in newborns of mothers with anti-Ro/SSA antibodies detected by counterimmu-noelectrophoresis: a prospective study of 100 women. Arthritis Rheum 2001; 44: 1832-1835. 11. Nield LE, Silverman ED, Taylor GP, et al. Maternal anti-Ro and anti-La antibody associated endocardial fibroelastosis. Circulation 2002; 105: 843-848. 12. McCue CM, Mantakas ME, Tingelstad JB, Ruddy S. Congenital heart block in newborn o mother with connective tissue disease. Circulation 1997; 56: 82-90. 13. Boros CA, Spence D, Blaser S, Silverman ED. Hydrocephalus and macrocephaly: new manifestations of neonatal lupus erythematosus. Arthritis Rheum 2007; 57: 261-266. 14. Jaeggi ET, Fouron JC, Silverman ED, et al. Transplacental fetal treatment improves the outcome of prenatally diagnosed complete atrioventricular block without structural heart disease. Circulation 2004; 110: 1542-1548. 15. Saleeb S, Macardle PJ, Friedman D, et al. Comparison of treatment with fluorinated glucocorticoids to the natural history of autoantibody-associated congenital heart block: retrospective review of the search registry for neonatal lupus. Arthritis Rheum 1999; 42: 2335-2345. 16. Callen JP. Neonatal lupus erythematosus. Pediatr Dermatol 2000; 17: 75-83. 17. Shinohara K, Miyagawa S, Fuijta T, et al. Neonatal lupus erythematosus: results of corticosteroid therapy. Obstet Gynecol 1999; 3: 517-522. 18. Boh EE. Neonatal Lupus erythemtosus. Clin Dermatol 2004; 22: 125-128. 19. Carracosa JM, Ribera M, Bielsa I, et al. Pediatr Dermatol 1996; 230-232. 20. Lee A, Norris DA, Weston WL, et al. Neonatal lupus end pathogenesis of cutaneous lupus. Pediatr Dermatol 1986; 3: 491-493. 21. Watson RM, Kang JE, May M, et al. Thrombocytopenia in the neonatal lupus syndrome. Arch Dermatol; 1988: 124: 560-563. 22. Provost TT, Watson RM, Gammon WR. The neonatal lupus syndrome associated with U1RNP (nRNP) antibodies. N Engl J Med 1987; 316: 143-146. 23. Laxer RM, Roberts EA, Gross KR, et al. Liver disease in neonatal lupus eythematosus. J Pediatr 1990; 116: 263-272. 24. Lee A, Sokol RJ, Buyon JP, et al. Hepatobiliary disease in neonatal lupus: prevalence and clinical characteristic in cases enrolled in national registry. Pediatrics 2002; 109: E11. 25. Lee A, Weston WL. New findings in neonatal lupus syndrome. Am J Dis Child 1984; 138: 233-236. 26. Erbey F, Çuhaci A, Incecik F, et al. Neonatal lupus erythematosus presenting with cholestatic hepatitis: a case report and review of the literature. Turk J Pediatr 2005; 47: 63-66. 27. Besson-Leaud L, Cimaz R, Kurien BT, et al. Neonatal lupus erythematosus and neurological involvement: an incidental association? Arch Pediatr 2002; 9: 503-505. 28. Soares Rolim AW, Castro M, Santiago MB. Neonatal antiphospholipid syndrome. Lupus 2006; 15: 301-303. 29. Avcin T, Cimaz PL. Recent advances in antiphospholipid antibodies and antiphospholipid syndromes in pediatric populations. Lupus 2002; 11: 4-10. 30. Navarro F, Doòa-Naranjo MA, Villanueva I. Neonatal antiphospholipid syndrome. J Rheumatol 1997; 24: 1240-1241. 31. Yackov Berkun MD, Gili Kenet MD. Pediatric antiphospholipid syndrome. IMAJ 2008; 10: 45-47. 32. Kenet G, Sadetzki S, Murand H, et al. Factor V Leiden and antibodies are significant risk factors for ischemic stroke in children. Stroke 2000; 31: 1283- 1288. 33. Nacinovich R, Galii J, Bomba E, et al. Neuropsychological development of children born to patients with antiphospholipid syndrome. Arthritis Rheum 2008; 59: 345-351. 34. Saito M, Fujisawa A, Nishikomori R, et al. Somatis mosaicism of CIAS1 in patient with chronic infantile neurologic, cutaneous, articular syndrome. Arthritis Rheum 2005; 52: 3579-3585. 35. Boshan C, Witt O, Lohse P, et al. Neonatal-onset multisystem inflammatory disease (NOMID) due to a novel S331R mutation of the CIAS1 gene and response to interleukin-1 receptor antagonist treatment. Am J Med Genet 2006; 140A: 883-886. 36. Seitz M, Kamgang RK, Simon HU, et al. Therapeutic interleukin (IL) 1 blockade normalizes increased IL 1b and decreased tumor necrosis factora and IL 10 production in blood mononuclear cells of a patient with CINCA syndrome. Ann Rheum Dis 2005; 64: 1802-1803. 37. Feldman J, Prieur AM, Quartier P, et al. Chronic infantile neurological cutaneous and articular syndrome is caused by mutations in CIAS1, a gene highly expressed in polymorphonuclear cells and chondrocytes. Am J Hum Genet 2002; 71: 198-203. 38. Hassik SG, Goldsmith DP. Neonatal onset multisystem inflammatory disease. Arthritis Rheum 1983; 26: 668-673. 39. Prieur AM. A recently recognized chronic inflammatory disease of early onset characterized by triad of rash, central nervous system involvement and arthropathy. Clin Exp Rheumatol 2001; 19: 103-106. 40. Kaufman RA, Lovell DJ. Infantile-onset multisystem inflammatory disease: radiologic findings. Radiology 1986; 160: 741-746. 41. Prieur AM, Griscelli C. Arthropathy with rash, chronic meningitis, eye lesions and maental retardation. J Pediatr 1981; 99: 79-83. 42. Reginate D, Amsuini V, Calderelli M, et al. Hydrocaphalus in CINCA syndrome treated with anakinra. Childs Nerv Syst 2006; 22: 334-337. 43. Federico G, Reginate D, Pugliese AL, et al. Etanercept induces improvement for arthropathy in chronic infantile neurological cutaneous articular (CINCA) syndrome. Scand J Rheumatol 2003; 32: 312-314. 44. Granel B, Serratrice J, Disdier P, et al. Dramatic improvement with anakinra in a case of chronic infantile neurological cutaneous and articular (CINCA) syndrome. Rheumatology 2005; 44: 689-690. 45. Tsuschida S, Yamanaka T, Tsuschida R, et al. Epidemiology of infant Kawasaki disease with a report the youngest neonatal case ever reported in Japan. Acta Pediatr 1996; 85: 995-997. 46. Stanley TV, Grimwood K. Classical Kawasaki disease. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2002; 86: F135-F136. 47. Bhatt M, Anil SR, Sivakumar K, et al. Neonatal Kawasaki disease. Indian J Pediatr 2004; 71: 353-355. 48. Limbach HG, Lindinger A. Kawasaki syndrome in the first 6 months of life. Clin Pediatr 1991; 203: 133-136. 49. Thapa R, Paramanik S, Dhar S, et al. Neonatal Kawasaki disease with multiple coronary aneurysmus and thrombo-cytopenia. Pediatr Dermatol 2007; 24: 662-663. 50. Bolz D, Arbenz U, Fanconi S, et al. Myocarditis and coronary dilatation in the 1st week of life: neonatal incomplete Kawasaki Disease? Eur J Pediatr 1998; 15: 589-591. 51. Fam AG, Simonovitch KA, Carrete S, et al. Neonatal Behçet syndrome in a infant of a mother with this disease. Ann Rheum Dis 1981; 40: 509-512. 52. Starka AC, Bhakta B, Chamberlain MA, et al. Life-threatening transient neonatal Behçet’s disease. Br J Rheumatol 1997; 36: 700-702. 53. Johr RH, Schachner LA. Neonatal dermatologic challenges. Pediatr Rev 1997; 18: 86-94. 54. Jog S, Patole S, Koh G, et al. Unsual presentation of neonatal Behçet’s disease. Am J Perinatol 2001; 18: 287-289. 55. Fain O, Mathieu E, Lachassinne E, et al. Neonatal Behçet’s disease. Am J Med 1995; 98: 310-311. 56. Borlu M, Uks,al MD, Farahbas, MD, et al. Clinical features of Behçet’s disease in children. Int J Dermatol 2006; 45: 713-716. 57. Lehman TJ. Systemic and localized scleroderma in children. Curr Opin Rheumatol 1996; 8: 576-579. 58. Zulian F, Vallongo C, Feitosa de Oliveira SK, et al. Congenital localized scleroderma. J Pediatr 2006; 149: 248-251. 59. Bendek TG, Rodnan GP. The early history and nomenclature of scleroderma and of its differentiation from sclerema neonatorum and scleroedema. Semin Arthritis Rheum 1982; 12: 52-67. 60. Miller JJ 3rd, Fries JF. Simultaneous vasculitis in mother and newborns infant. J Pediatr 1975; 87: 443-445. 61. Stone MS, Olson RR, Wiesmann DN, et al. Cutaneous vasculitis in the newborn of a mother with cutaneous polyarteritis nodosa. J Am Acad Dermatol 1993; 28: 101-105. 62. Savage TR, Smith JF. Polyarteritis nodosa and congenital pyloric hypertrophy in a 3-month-old infant. J Clin Pathol 1960; 13: 291-296.
Copyright: © 2008 Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.



Quick links
© 2024 Termedia Sp. z o.o.
Developed by Bentus.