W roku 2003 mija 30 lat od utworzenia w Polsce specjalizacji i 20 lat
od utworzenia Krajowego Nadzoru w Dziedzinie Alergologii.
Dla uczczenia tych jubileuszy, 28.06.2003 r. w Warszawie odbyło się uroczyste spotkanie Krajowego Nadzoru w Dziedzinie Alergologii z naszymi kolegami szczególnie zasłużonymi dla utworzenia i późniejszego funkcjonowania naszej specjalności: prof. Edwardem Rudzkim, prof. Danutą Chmielewską-Szewczyk, prof. Edwardem Zawiszą oraz prof. Markiem Kowalskim. Na spotkanie przybyli przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia z ministrem Maciejem Tokarczykiem(obecnie – szef NFZ), przedstawiciele Naczelnej Rady Lekarskiej z prezesem Konstantym Radziwiłłem , zaprzyjaźnieni konsultanci krajowi w innych dziedzinach medycyny, władze Polskiego Towarzystwa Alergologicznego oraz przedstawiciele prasy medycznej (Gazeta Lekarska, Służba Zdrowia). Niestety, z powodu choroby nie była obecnaprof. Sabina Chyrek-Borowska , która na moje ręce nadesłała bardzo miły list.
W krótkim wystąpieniu konsultant krajowy przypomniał podstawowe fakty o historycznym już znaczeniu. Specjalizacja w dziedzinie alergologii w Polsce została powołana zarządzeniem Ministra ZiOS z 10.03.1973 r. w sprawie specjalizacji lekarzy, lekarzy dentystów i farmaceutów (DzU MZiOS nr 7 poz. 33). W części III załącznika nr 1 do tego zarządzenia, gdzie podano wykaz podspecjalności, w których mogą się specjalizować lekarze, lekarze dentyści i magistrowie farmacji, po raz pierwszy wystąpiła alergologia. Specjalizację tę można było wówczas rozpocząć po uzyskaniu tytułu specjalisty z chorób wewnętrznych, dermatologii i wenerologii, otolaryngologii lub pediatrii. Przed trzydziestoma laty alergologia była już wyraźnie wyodrębnioną dziedziną medycyny, obejmującą choroby powstające na bazie określonego patomechanizmu, a specjalizacja z alergologii istniała już wtedy w niektórych krajach. Również w Polsce, głównie od członków działającej Sekcji Alergologicznej Polskiego Towarzystwa Lekarskiego oraz Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, które wówczas integrowały lekarzy zainteresowanych problematyką alergologiczną, od dawna płynęły sygnały o potrzebie powołania specjalizacji, co stało się faktem dopiero w 1973 r. Utworzenie specjalizacji poprzedzone było indywidualnymi staraniami naszych kolegów, m.in. prof. Edwarda Rudzkiego i prof. Sabiny Chyrek-Borowskiej. W następnych latach minister ZiOS nadał tytuł specjalisty alergologa kilku wybitnym profesorom, na podstawie ich dorobku naukowego w tej dziedzinie. Osoby te opracowały program specjalizacji i tworzyły komisję, przyjmującą pierwsze egzaminy państwowe z alergologii. Jedną z 3 osób, które jako pierwsze przystąpiły i pomyślnie zdały egzamin z alergologii (1974 r). była właśnie prof. Danuta Chmielewska-Szewczyk (wówczas dr n. med.). Wymienione osoby, obecne na spotkaniu otrzymały pamiątkowe dyplomy wraz z upominkiem. W swych wypowiedziach, obok podziękowań za pamięć, wspominały tamte czasy, które również nie były łatwe dla specjalizujących się. Prof. Danuta Chmielewska-Szewczyk pamiętała, że o dacie egzaminu została powiadomiona telefonicznie na 3 dni przed terminem.
Krajowy Nadzór w Dziedzinie Alergologii został powołany w 1983 r. na podstawie §2 p. 2 instrukcji 7/82 ministra ZiOS z 30.09.1982 r. w sprawie nadzoru specjalistycznego. Decyzją ministra ZiOS pierwszym konsultantem krajowym został prof. dr hab. n. med. Bohdan Romański, który pełnił tę funkcję w latach 1983–1994. Zorganizował on od podstaw Krajowy Nadzór w Dziedzinie Alergologii na podstawie ówczesnych przepisów prawa. Profesora nie ma już wśród nas, zmarł bowiem w 2003 r. Kolejno funkcje konsultantów krajowych w dziedzinie alergologii pełnili: w latach 1994–2001 – prof. dr hab. n. med. Edward Zawisza, w latach 2001–2002 – prof. dr hab. n. med. Marek Kowalski, a od roku 2002 – prof. dr hab. n. med. Jerzy Kruszewski. Obaj byli konsultanci krajowi również otrzymali pamiątkowe dyplomy i upominki. Podziękowano również prof. Pawłowi Górskiemu, który zakończył właśnie swą kadencję prezydenta PTA, za dobrą współpracę towarzystwa z Krajowym Nadzorem.
Głos zabrali również nasi goście. Prezes NRL, Konstanty Radziwiłł uwypuklił pozytywne znaczenie obchodzenia podobnych rocznic dla środowiska lekarskiego. Podkreślił, że pamięć o przeszłości jest równie ważna, jak starania o naszą lepszą przyszłość. Przedstawił również swoje refleksje o naszej dziedzinie z pozycji lekarza innej specjalności. Minister Maciej Tokarczyk odniósł się do znaczenia naszej specjalności wobec narastania częstości chorób alergicznych w kraju. Przekazał wyrazy szacunku dla pracy alergologów, a w dalszej części przedstawił ogólną koncepcję i aktualny stan prac nad wypracowaniem polityki lekowej Ministerstwa Zdrowia.
Po wystąpieniach gości, uroczystość zakończyła się wspólnym obiadem, który był również okazją do wyrażania już bardziej osobistych wspomnień i refleksji nad minionymi latami polskiej alergologii.
konsultant krajowy w dziedzinie alergologii
prof. dr hab. med. Jerzy Kruszewski
