en POLSKI
eISSN: 2084-9834
ISSN: 0034-6233
Reumatologia/Rheumatology
Current issue Archive Manuscripts accepted About the journal Supplements Editorial board Reviewers Abstracting and indexing Subscription Contact Ethical standards and procedures
Editorial System
Submit your Manuscript
SCImago Journal & Country Rank


2/2006
vol. 44
 
Share:
Share:

Standards of treatment - modernization
The gout

Irena Zimmermann-Górska

Ru 2006; 44, 2: 61-62
Online publish date: 2006/04/28
Article file
- Dna moczanowa.pdf  [0.04 MB]
Get citation
 
 
Definicja
Dna moczanowa to zapalenie stawów spowodowane krystalizacją i fagocytozą kryształów moczanu sodu w płynie stawowym oraz powstawaniem złogów kryształów w tkankach.
Kryteria diagnostyczne

• Nawracające ostre zapalenie stawów z okresami remisji, występujące u mężczyzn po 40. roku życia lub u kobiet w okresie menopauzy, często rodzinnie, z towarzyszącą hiperurykemią.
• Rozpoznanie dny jest pewne wtedy, gdy u chorego z zapaleniem stawu(ów) stwierdza się w płynie stawowym obecność sfagocytowanych kryształów moczanu sodu lub złogów tych kryształów w tkankach.
• Jeżeli nie można uzyskać materiału do badania kryształów, rozpoznanie ustala się na podstawie spełnienia przynajmniej 2 spośród następujących kryteriów:
1) co najmniej 2 przebyte typowe napady bólu i obrzęku stawu w obrębie kończyny (typowy napad dny: nagły początek we wczesnych godzinach porannych, silny ból, obrzęk, zaczerwienienie okolicy stawu – najczęściej pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego (podagra), rzadziej jednocześnie wielu stawów, często ogólne złe samopoczucie, gorączka,
2) napady umiejscowione w pierwszych stawach śródstopno-paliczkowych,
3) obecność guzków dnawych (małżowiny uszne, okolice stawów),
4) ustępowanie objawów napadu po podaniu kolchicyny doustnie w dawce 1 mg co 6 godz. w 1. dobie napadu, 1 mg co 8 godz. w 2. dobie – wyraźna poprawa powinna nastąpić w ciągu 48 godz.

Okresy choroby

• Okres bezobjawowej hiperurykemii.
• Okres napadów zapalenia stawów.
• Okresy międzynapadowe.
• Przewlekłe zapalenie stawów.
Zmiany narządowe

• Zapalenie nerek, kamica nerkowa.
• Choroby i zaburzenia towarzyszące dnie: otyłość (do 80%), hiperlipoproteinemia (do 80%), cukrzyca (do 50%), nadciśnienie tętnicze, skłonność do wczesnej miażdżycy naczyń, szczególnie wieńcowych.
Rozpoznanie różnicowe

• Napad dny należy różnicować z dną rzekomą (w przebiegu chondrokalcynozy lub apatytowego zapalenia stawów), bakteryjnym i reaktywnym zapaleniem stawów, stanem po urazie, wylewem dostawowym, chorobą posurowiczą, zapaleniem związanym z hiperlipoproteinemią, reumatoidalnym zapaleniem stawów, zapaleniem stawów w przebiegu spondyloartropatii seronegatywnych, szczególnie zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa, ostrym odczynem zapalnym w obrębie pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego, które może towarzyszyć zmianom zwyrodnieniowym.
• Dnę przewlekłą należy różnicować z reumatoidalnym zapaleniem stawów, chorobą zwyrodnieniową stawów.
• Guzki dnawe należy różnicować z guzkami reumatoidalnymi i złogami cholesterolu, podstawą różnicowania jest biopsja.
Badania specjalistyczne przydatne do ustalenia rozpoznania

• Badanie płynu stawowego w kierunku obecności kryształów moczanu sodu (światło spolaryzowane).
• Ewentualne badanie mikroskopowe guzków.
• Określenie stężenia kwasu moczowego w surowicy, górna granica wartości prawidłowych: mężczyźni – 310 µmol/l, kobiety przed menopauzą – 240 µmol/l, po menopauzie –280 µmol/l (stężenie u chorego z napadem dny może być prawidłowe).
• Określenie wydalania dobowego kwasu moczowego z moczem.
Badania przydatne do rozpoznania zmian narządowych

• Analiza moczu.
• Określenie stężenia kreatyniny, elektrolitów, lipidów i glukozy w surowicy krwi.
• Ocena czynności nerek.
• Ocena układu krążenia.
Leczenie

• Leczenie napadu dny:
kolchicyna doustnie:
1. doba 1 mg co 6 godz.,
2. doba 1 mg co 8 godz.,
3. doba 1 mg co 12 godz. W przypadkach często powtarzających się napadów można kontynuować podawanie kolchicyny w dawce 0,5–1,0 mg/dobę przez okres zależny od objawów i tolerancji leku. W razie nietolerancji kolchicyny (biegunka) w napadach stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (z wyjątkiem pochodnych salicylu) w dużych dawkach.
• Leczenie dny przewlekłej: dieta niskopurynowa, leki moczanopędne (benemid), inhibitor oksydazy ksantynowej (allopurynol), nie należy podawać allopurynolu podczas napadu i przez 4 tyg. po napadzie. U chorych leczonych ustabilizowaną dawką tych leków nie należy odstawiać ich podczas napadu. U chorych, u których napady dny występują po przeszczepieniu narządów (cyklosporyna!), nie należy stosować kolchicyny, niesteroidowych leków przeciwzapalnych ani allopurynolu. Leczeniem z wyboru są wówczas wstrzyknięcia dostawowe glikokortykosteroidów (konieczne kontrolne badanie płynu stawowego w kierunku zakażenia!).
Monitorowanie leczenia
Okres bezobjawowej hiperurykemii nie wymaga leczenia. W tym okresie należy unikać czynników ryzyka – niewłaściwej diety (zawierającej dużą ilość puryn i białka lub prowadzącej do nadwagi), spożywania alkoholu, dużego wysiłku fizycznego, stresu, a także stosowania leków podwyższających stężenie kwasu moczowego w ustroju (m.in. leków moczopędnych tiazydowych i pętlowych, antybiotyków, sulfonamidów). W okresach międzynapadowych można zapobiegawczo podawać kolchicynę w dawce 0,5–1,0 mg/dobę. Leczenie dny moczanowej powinien prowadzić reumatolog na zasadzie czynnej dyspanseryzacji.
• Stałej kontroli wymaga stan nerek, ciśnienie tętnicze krwi, stan naczyń wieńcowych, stężenie glukozy w surowicy.
• U chorych z nadciśnieniem tętniczym, dną i hiperurykemią można stosować losartan (antagonista receptora dla angiotensyny II). Obniża on ciśnienie, jednocześnie zmniejszając stężenie kwasu moczowego w surowicy.
Copyright: © 2006 Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.



Quick links
© 2024 Termedia Sp. z o.o.
Developed by Bentus.