Zasady postępowania z materiałem operacyjnym u chorych na raka jelita grubego – przygotowanie materiału tkankowego do badania histologicznego

1. Wstęp

Preparat operacyjny okrężnicy lub odbytnicy z naciekiem nowotworowym wymaga od lekarza patomorfologa lub chirurga (kiedy przesyła specimen do badania do odległego zakładu patomorfologii) specjalnego przygotowania i utrwalenia w 10-procentowej zbuforowanej formalinie.

2. Opracowanie wstępne materiału operacyjnego; zabezpieczenie preparatu i utrwalenie

W przypadku okrężnicy z guzem należy przeciąć preparat wzdłuż długiej osi i rozpiąć go na płytce drewnianej, korkowej lub parafinowej, a następnie umieścić w naczyniu z formaliną. W przypadku odbytnicy z naciekiem nowotworu materiał należy opracować według metody Quirkego.

2.1. Opracowanie materiału operacyjnego odbytnicy z guzem według metody Quirkego

Odbytnicę należy przeciąć w linii podłużnej od strony marginesów proksymalnego i dystalnego w kierunku guza. Guz powinien pozostać nieprzecięty, tak aby można było zbadać obwodowy margines chirurgiczny, który stanowią tkanki mesorectum. Do światła nieprzekrojonego fragmentu jelita wskazane jest włożenie gazy w celu lepszego utrwalenia preparatu. W przypadku małych lub niewidocznych makroskopowo guzków można przekroić jelito na całej długości. Tuszem oznacza się obwodowy margines. Preparat należy utrwalić w formalinie przez 48 godzin, a najlepiej przez 72 godziny. Dłuższe i lepsze utrwalenie materiału pozwala na pobranie cieńszych wycinków, dzięki którym lepiej można zbadać rozległość nacieku. Na rycinach 1. i 2. przedstawiono materiał operacyjny raka odbytnicy opracowany metodą Quirkego.

3. Badanie makroskopowe materiału operacyjnego

Na etapie badania makroskopowego należy określić:
• umiejscowienie nowotworu: kątnica, zastawka krętniczo-kątnicza, prawostronna okrężnica, zagięcie wątrobowe, poprzecznica, zagięcie śledzionowe, lewostronna okrężnica, esica, połączenie esiczo-odbytnicze, odbytnica, odbyt,
• wymiary guza w centymetrach,
• marginesy chirurgiczne: proksymalny i dystalny określić w centymetrach, obwodowy (radialny) oznaczyć tuszem, ocenić jakość całkowitego wycięcia tkanek mesorectum wg klasyfikacji podanej w tabeli I (dla odbytnicy i odcinków okrężnicy niepokrytych surowicówką; total mesorectal excision – TME),
• obecność lub brak perforacji,
• w przypadku raka odbytnicy po terapii neoadiuwantowej należy stwierdzić obecność lub brak makroskopowo widocznego guza oraz pobrać wycinki według zasad opisanych poniżej.
W tabeli I podano kryteria makroskopowej oceny...


View full text...