Clinical guidelines in daily practice – how to manage patients with comorbidities?

Wprowadzenie

Choroby cywilizacyjne, takie jak choroby serca i naczyń, nowotwory, choroby układu oddechowego, nadal stanowią w Polsce główne przyczyny zarówno hospitalizacji, jak i zgonów. Często wymagają długotrwałej opieki medycznej i wpływają na wzrost kosztów opieki zdrowotnej. Wielu naszych pacjentów cechuje współchorobowość, co z jednej strony wymaga opieki lekarzy różnych specjalności, ale z drugiej bardzo często jest przyczyną polipragmazji (wielolekowości). Przyjmowanie pięciu lub więcej leków samo w sobie nie musi być niebezpieczne, jeśli farmakoterapia jest prowadzona pod ścisłą kontrolą specjalistów (w tym lekarza rodzinnego), co pozwala na wydłużenie życia oraz poprawę jego jakości.
Wszyscy pacjenci powini mieć aktualną listę wszystkich przyjmowanych leków, suplementów oraz preparatów dostępnych bez recepty i przedkładać ją lekarzowi przy każdej wizycie, m.in. w celu weryfikacji konieczności kontynowania, modyfikacji i oceny ryzyka interakcji. Należy koniecznie przypominać pacjentom o konieczności regularnego przyjmowania leków zgodnie z zaleceniami lekarza (lekarzy). Przy każdej wizycie dodatkowo należy chorego edukować, że samowolne odstawienie leków zwiększa ryzyko zaostrzenia chorób, a także zgonu. Skuteczne przeciwdziałanie powikłaniom wymaga wieloaspektowego podejścia.
Jednym z wyzwań na najbliższe miesiące jest inicjacja i optymalizacja farmakoterapii m.in. pacjentów z niewydolnością serca, cukrzycą typu 2 czy przewlekłą chorobą nerek.

Niewydolność serca

W Polsce na niewydolność serca chorują prawie 2 mln osób, a leczenie farmakologiczne stanowi fundament terapii. Nowoczesna farmakoterapia jest dostępna (lista leków refundowanych, lista 65+, dostępność przy pełnej odpłatności), wysoce skuteczna i bezpieczna. Aktualnie obowiązujące wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego z 2023 r. zalecają terapię „czterech fila­rów” w niewydolności serca z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (left ventricular ejection fraction – LVEF), która obejmuje inhibitory kotrans­portera sodowo-glukozowego 2 (sodium-glucose co-transporter-2 – SGLT2), -adrenolityki, inhibitory układu renina–angiotensyna (ACEI/ARNI) oraz antagonistów receptora mineralokortykosteroidowego (mineralocorticoid receptor antagonists – MRA) [1] (ryc. 1).
Czy wszyscy nasi pacjenci są leczeni zgodnie z wytycznymi? W tym miejscu warto przytoczyć wyniki badania TITRATE-HF przeprowadzonego w 48 szpitalach w Holandii...


View full text...