eISSN: 2299-0038
ISSN: 1643-8876
Menopause Review/Przegląd Menopauzalny
Current issue Archive Manuscripts accepted About the journal Special Issues Editorial board Abstracting and indexing Subscription Contact Instructions for authors Publication charge Ethical standards and procedures
Editorial System
Submit your Manuscript
SCImago Journal & Country Rank


6/2005
vol. 4
 
Share:
Share:

Estimation of immunoglobulin concentration IgM, IgG, IgA in blood serum after operatinons in different areas of the abdominal cavity in perimenopausal women

Grzegorz Szczęśniak
,
Jan Kotarski
,
Dobrosława Sikora-Szczęśniak
,
Robert J. Rojewski

Prz Menopauz 2005; 6: 33-37
Online publish date: 2005/12/28
Article file
- Ocena stężenia.pdf  [0.10 MB]
Get citation
 
 
Zabieg operacyjny jest dla organizmu urazem i może mieć różny wpływ na układ immunologiczny. Równocześnie odmienne unerwienie czuciowe oraz autonomiczne narządów jamy brzusznej oraz otrzewnej trzewnej, a w konsekwencji różne przewodzenie i odczuwanie bólu sprawia, że odpowiedź organizmu na stres operacyjny może być różna w zależności od operowanej okolicy jamy brzusznej. Dodatkowo istota schorzenia, będąca powodem interwencji chirurgicznej, stosowane środki farmakologiczne, krew i preparaty krwiopochodne mogą wpływać na reakcje odpornościowe oraz na przebieg okresu okołooperacyjnego [1, 2]. Mimo prowadzonych intensywnych badań, mechanizmy obronne w okresie pooperacyjnym oraz ich wpływ na proces gojenia się tkanek i przywracania ich funkcji nie są w pełni zdefiniowane [1, 3–5].
Rozległość i czas trwania zabiegu operacyjnego mają wpływ na reakcję immunologiczną w okresie pooperacyjnym [4]. Autorzy nie spotkali w dostępnym piśmiennictwie doniesień, czy duże operacje wykonywane w nadbrzuszu oraz w podbrzuszu mają odmienny wpływ na układ immunologiczny i co za tym idzie – na przebieg okresu okołooperacyjnego.
Celem pracy była ocena oraz porównanie stężeń immunoglobulin IgG, IgM oraz IgA przed leczeniem,
w 1. oraz w 10. dobie po operacji w dwóch grupach pacjentek w wieku okołomenopauzalnym: poddanych wycięciu pęcherzyka żółciowego oraz wycięciu macicy.
Materiał i metody
Badaniami objęto 77 pacjentek w wieku od 24 do 76 lat. Wydzielono II grupy:
w Grupa I – 30 pacjentek, średnia wieku 47 lat, leczonych operacyjnie od 10. 2002 r. do 6. 2003 r. w Oddziale Chirurgii Ogólnej RSzS w Radomiu, u których wykonano wycięcie pęcherzyka żółciowego z dostępu przez laparotomię.
w Grupa II – 47 pacjentek, średnia wieku 49,5 lat, leczonych operacyjnie w latach 1999–2001 w Oddziale Ginekologiczno-Położniczym SPZOZ w Lipsku, u których wykonano śródpowięziowe wycięcie macicy z przydatkami lub bez drogą brzuszną.
Do badań kwalifikowane były pacjentki, które w okresie okołooperacyjnym nie otrzymywały krwi homologicznej i jej preparatów, steroidów kory nadnerczy oraz te, u których przebieg pooperacyjny był niepowikłany. Cholecystektomię wykonywano z powodu niepowikłanej objawowej kamicy żółciowej, natomiast powodem zakwalifikowania pacjentki do wycięcia macicy były mięśniaki macicy lub endometrioza wewnętrzna.
U pacjentek poddanych wycięciu macicy stosowano profilaktykę antybiotykową oraz powikłań zakrzepowo-zatorowych, których nie prowadzono u pacjentek poddanych wycięciu pęcherzyka żółciowego.
Wstępne postępowanie anestezjologiczne oraz prowadzenie znieczulenia były jednakowe u wszystkich pacjentów.
Badania biochemiczne dotyczyły oceny stężenia:
w immunoglobuliny IgG,
w immunoglobuliny IgA,
w immunoglobuliny IgM.
Oznaczeń dokonano metodą immunoturbidymetryczną przy użyciu analizatora Hitachi 902.
W badanych grupach krew do badań pobierano przed leczeniem, w 1. oraz w 10. dobie po operacji. Do chwili oznaczenia stężeń immunoglobulin surowica przechowywana była w temp. -20oC.
Analizę statystyczną uzyskanych wyników przeprowadzono przy użyciu programu STATISTICA wersja 5.0 firmy StatSoftInc. USA. Obliczano: średnią arytmetyczną i odchylenie standardowe (SD). Ocenę istotności różnic w uzyskanych wynikach stwierdzono testami Wilcoxona oraz Manna-Withneya. Za graniczny poziom istotności przyjęto p<0,05.
Wyniki
Wyniki badań przedstawiają tab. I–III oraz
ryc. 1.–3.
Omówienie
W oddziałach ginekologicznych najczęściej wykonywanym dużym zabiegiem operacyjnym jest wycięcie macicy, głównie z powodu mięśniaków oraz endometriozy wewnętrznej [6]. Cholecystektomia jest natomiast jedną z najczęściej wykonywanych dużych operacji w oddziałach chirurgicznych [7]. Wskazania do tych rozległych zabiegów operacyjnych są krańcowe różne. W przypadku kamicy pęcherzyka żółciowego głównie epizody kolki żółciowej skłaniają chorego do poddania się operacji. Mięśniaki jako nowotwory łagodne lub endometrioza wewnętrzna mogą przebiegać bezobjawowo, często jednak dolegliwości bólowe, przewlekłe krwawienia z macicy wikłają przebieg choroby. Nie wiemy, czy dolegliwości bólowe oraz przewlekła utrata krwi mogą wpływać na składowe ramienia humoralnego odpowiedzi immunologicznej w surowicy krwi chorego. Z drugiej strony wielu autorów donosi, że u kobiet z endometriozą wewnętrzną obserwuje się wyższe stężenia IgG oraz IgM w surowicy krwi [8, 9].
Biorąc te spostrzeżenia pod uwagę oraz fakt, iż operacje te wykonywane są w różnych okolicach jamy brzusznej podjęto próbę porównania stężeń immunoglobulin w surowicy krwi u operowanych w okresie pooperacyjnym. Pierwszą grupę stanowiły pacjentki, u których wykonano wycięcie pęcherzyka żółciowego drogą brzuszną. Drugą grupę stanowiły chore poddane wycięciu macicy, u których profilaktycznie stosowano antybiotykoterapię, profilaktykę przeciwzakrzepową, oraz nie zszywano otrzewnej trzewnej i ściennej. Powodem włączenia tej grupy do analizy było pytanie, czy operowanie w różnych okolicach jamy brzusznej – nadbrzuszu oraz podbrzuszu – oraz różny sposób postępowania okołooperacyjnego może wpływać na reakcje immunologiczne we wczesnym okresie pooperacyjnym? Obie grupy nie różniły się istotnie w zakresie wieku operowanych pacjentek oraz masy ciała [10]. Według danych z piśmiennictwa, niezależnie od sposobu operacji, wieku operowanych pacjentów, po operacjach w obrębie jamy brzusznej obserwuje się obniżenie stężeń IgG, IgM oraz IgA w surowicy krwi oraz płynie otrzewnowym. Jednak rozmiary tych zmian zależą również od rozległości oraz czasu trwania zabiegu operacyjnego [3, 4, 9].
W 1. dobie po zabiegu w obu badanych grupach notowaliśmy istotnie niższe stężenia IgG, IgA oraz IgM w porównaniu do stężeń notowanych przed leczeniem, co potwierdziło doniesienia piśmiennictwa [3, 9]. W 10. dobie po operacji jedynie w grupie kobiet poddanych wycięciu macicy stężenie IgM oraz IgA były zbliżone do notowanych przed leczeniem, natomiast stężenie IgG pozostawało nadal niższe w obu badanych grupach. Obserwacje te różnią się od poczynionych przez Adamczyka, który już od 10. doby notował stężenia immunoglobulin zbliżone do notowanych przed leczeniem [3].
Immunoglobulina IgM jest głównym przeciwciałem opsonizującym bakterie, wspólnie z IgG i IgA neutralizuje biologicznie czynne metabolity bakterii oraz reprezentuje naturalne przeciwciała, ważne we wczesnej fazie reakcji obronnej. Dlatego też zarówno niższe, jak i podwyższone stężenia IgM mogą świadczyć o nieprawidłowym przebiegu okresu okołooperacyjnego [12]. U pacjentek, u których planowano wycięcie macicy, stężenie IgM przed leczeniem było istotnie wyższe w porównaniu do oznaczanych u chorych, u których planowano wycięcie pęcherzyka żółciowego. Wyższe stężenia IgM przed leczeniem u pacjentek poddanych histerektomii być może mają związek z istotą choroby, jaką jest endometrioza wewnętrzna. Spośród 47 pacjentek poddanych wycięciu macicy u 36 rozpoznano endometriozę wewnętrzną współistniejącą z mięśniakami. Jest szereg doniesień o wyższych stężeniach IgM w surowicy krwi u pacjentek z endometriozą wewnętrzną [8, 12, 13]. Niemniej jednak w 10. dobie po zabiegu notowaliśmy już stężenia zbliżone do oznaczanych przed leczeniem.
Niższe stężenia IgM w 1. dobie oraz w 10. dobie po operacji wycięcia pęcherzyka żółciowego w porównaniu do stężeń stwierdzanych u kobiet poddanych histerektomii są trudne do wytłumaczenia Być może przyczynę tych różnic należy upatrywać w przeprowadzaniu otrzewnowania w grupie chorych poddanych cholecystektomii sposobem klasycznym. Jednym z mechanizmów obronnych uczestniczących w procesie gojenia się i powrotu operowanych pacjentów do zdrowia są zdolności obronne organizmu przed skutkami stresu oksydacyjnego, który wywołany jest zabiegiem operacyjnym [11, 14]. Według danych z piśmiennictwa jest on znacząco mniejszy u pacjentów operowanych bez otrzewnowania [11, 14]. Inną przyczyną może być fakt stosowania u wszystkich kobiet, u których wykonano wycięcie macicy profilaktyki antybiotykowej oraz przeciwzakrzepowej, czego nie stosowano w grupach chorych poddanych cholecystektomii. Znane jest działanie przeciwzapalne heparyny [2], co wraz z działaniem antybiotyku może mieć kluczowe znaczenie w mechanizmach odpornościowych we wczesnym okresie pooperacyjnym.
Wnioski
1. Zabieg operacyjny wykonany w podbrzuszu cechuje podobna dynamika zmian stężeń immunoglobulin, jak w przypadku operacji wykonanych w nadbrzuszu.
2. Przebieg pooperacyjny pacjentek operowanych bez otrzewnowania, z okoołoperacyjną profilaktyką antybiotykową i przeciwzakrzepową manifestuje się wyższymi stężeniami IgM w surowicy krwi operowanych pacjentek.


Piśmiennictwo
1. Cooper AJ, Irvine JM, Turnbull AR. Depression of immunological response due to surgery. Immunology 1997; 27: 339-40.
2. Andreasson JE, Bengtsson A, Bergren H, et al. Influence of two different perfusion systems on inflammatory response in pediatric heart surgery. Ann Thorac Surg 2003; 75: 919-25.
3. Adamczyk Z, Ciesielski L. Wpływ zabiegu operacyjnego na niektóre parametry odporności humoralnej i komórkowej ustroju. Pol Przegl Chirurg 1984; 56: 11, 1171-8.
4. Budzyński A, Bobrzyński A, Duda K i wsp. Pourazowy metabolizm wywołany cholecystektomią klasyczna i laparoskopową. Pol Przegl Chirurg 1997; 69: 489-95.
5. Gomuła J, Słotwiński R, Lech G i wsp. Wartość wybranych wskaźników immunologicznych w ocenie wielkości urazu operacyjnego. Pol Merk Lek 2000; 9: 693-6.
6. Rzempołuch J, Kniażewski B, Kubik K i wsp. Leczenie operacyjne mięśniaków macicy u kobiet. Cz. II – Powikłania i przebieg pooperacyjny. Gin Pol (suppl. 1), Sympozjum Powikłania okołooperacyjne w położnictwie i ginekologii, Cieszyn 1998, 196-202.
7. Zając A, Richter P. Kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych – sposób postępowania w dobie rozwoju techniki laparoskopowej. Acta Endosc Pol 2000; 11: 57-62.
8. Jędryka M, Miedzybrodzki R. Współczesne poglądy na etiopatogenezę endometriozy. Post Hig 1999; 53: 617-30.
9. Sikora-Szczęśniak D. Ocena stężenia immunoglobulin IgG, IgM i IgA w surowicy krwi kobiet z mięśniakami oraz endometriozą macicy operowanych w hemodilucji. Praca doktorska, AM Lublin 2002.
10. Skałba P. Endokrynologia ginekologiczna. PZWL, 2003;
11. Szymczyk G, Bełtowski J, Marciniak G i wsp. Ocena stężenia produktów peroksydacji lipidów oraz potencjału antyoksydacyjnego w surowicy krwi u pacjentek po histerektomii techniką bez szycia otrzewnej. Gin Pol 2003; 74: 1397-403.
12. Kozicki W. Zachowanie się wykładników odporności humoralnej u kobiet z nowotworami trzonu macicy. Praca doktorska, AM Lublin 1993.
13. Levgur M, Abadi MA, Tucker A. Adenomyosis: symptoms, histology and pregnancy terminations. Obstet Gynecol 2002; 95: 688-91.
14. Morris DM, Smith HO, Liu W, et al. Are antioxidant levels measured immediately postoperatively an indicator of magnitude of injury? Am J Surg 2000; 180: 212-6.
Adres do korespondencji
lek. Grzegorz Szczęśniak
Oddział Chirurgii Ogólnej
Radomski Szpital Specjalistyczny
ul. Tochtermana 1
26-600 Radom
e-mail: grzela71@wp.pl
Copyright: © 2005 Termedia Sp. z o. o. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Quick links
© 2024 Termedia Sp. z o.o.
Developed by Bentus.