Otępienie w opiece paliatywnej

Otępienie to zespół objawów wywołany postępującymi chorobami neurodegeneracyjnymi mózgu, które prowadzą do znacznego pogorszenia funkcji poznawczych, a w końcowym etapie do całkowitej zależności pacjenta od otoczenia. Wraz ze starzeniem się społeczeństw rośnie liczba pacjentów z zaawansowanym otępieniem. W pracy omówiono kluczowe aspekty opieki nad tą grupą pacjentów ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia wczesnego planowania opieki (ang. advance care planning) i problemu braku dostępności tego typu rozwiązań w Polsce. W tekście przedstawiono metody diagnostyczne i leczenie najczęściej występujących w schyłkowym stadium choroby objawów, takich jak majaczenie, ból, duszność, zaburzenia odżywiania, zachowania i nastroju. Podkreślono ograniczoną skuteczność niektórych interwencji, w tym sztucznego żywienia dojelitowego, oraz znaczenie indywidualizacji leczenia i stosowania metod niefarmakologicznych. W pracy wskazano na potrzebę zapewnienia lepszej dostępności opieki dla pacjentów z otępieniem oraz edukacji personelu w zakresie specyfiki tej grupy chorych.

Dementia is a progressive neurodegenerative disease that leads to a significant cognitive decline and, in the final stage, to the patient’s complete dependence. As societies age, the number of patients with advanced dementia continues to rise. This paper discusses the key aspects of care for these patients, with particular emphasis on the importance of Advance Care Planning and the limited implementation of these essential strategies in Poland. It presents methods for diagnosing and managing the most common end-stage symptoms such as delirium, pain, dyspnea, mood and behavioral disturbances, infections, and nutritional disorders. The limited effectiveness of certain interventions, including enteral tube feeding, is highlighted, along with the importance of individualized treatment and non-pharmacological approaches. The findings underscore the need for greater availability of care for patients with dementia and emphasize the importance of educating medical personnel about the specific needs of this patient group.