Quiz dermatologiczny

Pacjentkę 39-letnią hospitalizowaną na oddziale internistycznym z powodu podejrzenia układowej choroby tkanki łącznej konsultowano dermatologicznie w celu poszukiwania skórnych manifestacji schorzeń reumatologicznych. W badaniu przedmiotowym stwierdzono zmiany w postaci podskórnych, miękkich guzków okolicy pięt obu stóp, obserwowanych wyłącznie w pozycji stojącej. Zmiany nie powodowały dolegliwości subiektywnych. Na rycinach 1 i 2 przedstawiono obraz kliniczny.
Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie to:
A. Nerwiakowłókniaki
B. Tłuszczaki
C. Grudki piezogeniczne stóp
D. Włókniaki
Prawidłowa odpowiedź na stronie 79.
Quiz dermatologiczny 1/2023
Poniżej prawidłowa odpowiedź.
C. Grudki piezogeniczne stóp
Grudki (guzki) piezogeniczne (piezogenic pedal papules – PPP) stóp stanowią wpuklenia tkanki tłuszczowej między włókna kolagenowe w skórze właściwej. Klinicznie manifestują się zwykle jako miękkie, odprowadzalne grudki lub guzki koloru skóry występujące w okolicy pięt i bocznych części stóp, które uwidaczniają się podczas obciążania kończyny.
W piśmiennictwie schorzenie opisywano typowo u osób trenujących wyczynowo (np. maratończycy, łyżwiarze figurowi), wykonujących pracę w pozycji stojącej, otyłych, w przebiegu nieprawidłowości anatomicznych stóp (płaskostopie), chorób tkanki łącznej o różnym podłożu (m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów, zespołu Ehlersa-Danlosa, zespołu Pradera-Williego) oraz chorób serca (choroby reumatycznej serca, wypadania płatków zastawki mitralnej, nadciśnienia płucnego) [1–5]. Ostatnie badania wskazują jednak, że guzki mogą dotyczyć nawet 20–80% populacji [4].
Rozpoznanie jest ustalane najczęściej na podstawie obrazu klinicznego, podobnie jak w prezentowanym przypadku. W przypadkach wątpliwych pomocne jest badanie ultrasonograficzne i/lub histopatologiczne.
W większości przypadków guzki piezogeniczne są asymptomatyczne i nie wymagają leczenia. W przypadku dolegliwości bólowych zaleca się utratę masy ciała, unikanie długiego przebywania w pozycji stojącej oraz prewencję urazów stóp. Oprócz leczenia przeciwbólowego, możliwe jest stosowanie: kompresjoterapii (np. pończoch uciskowych), podpiętek lub wkładek ortopedycznych, glikokortykosteroidów doogniskowo, elektroakupunktury oraz leczenia chirurgicznego [2, 3, 5]. Efekty leczenia bywają jednak często niesatysfakcjonujące [2]. U opisywanej pacjentki ze względu na brak objawów subiektywnych odstąpiono od leczenia.

Piśmiennictwo