Recommendations of the Polish Society of Ophthalmology regarding 
perioperative modifications of anticoagulant therapy in ophthalmic 
surgery

Joanna Przybek-Skrzypecka; Alina Bakunowicz-Łazarczyk; Dariusz Dobrowolski; Iwona Grabska-Liberek; Jakub Kałużny; Jerzy Mackiewicz; Marta Misiuk-Hojło; Ewa Mrukwa-Kominek; Agnieszka Nowak; Weronika Pociej-Marciak; Bożena Romanowska-Dixon; Marcin Stopa; Jacek Szaflik

doi:10.5114/ko.2023.131902

POLSKI

eISSN: 2719-3209
ISSN: 0023-2157

Klinika Oczna / Acta Ophthalmologica Polonica

Current issue Archive Videos Articles in press About the journal Supplements Editorial board Reviewers Abstracting and indexing Subscription Contact Instructions for authors Ethical standards and procedures

Editorial System

Submit your Manuscript

Editorial Policies

Sarajevo Declaration on Integrity and Visibility of Scholarly Publications

3/2023
vol. 125

Send email

Copy url:

abstract:

Guidelines/recommendations

Recommendations of the Polish Society of Ophthalmology regarding perioperative modifications of anticoagulant therapy in ophthalmic surgery

Joanna Przybek-Skrzypecka

^{1, 2}

,

Alina Bakunowicz-Łazarczyk

³

,

Dariusz Dobrowolski

^{4, 5, 6}

,

Iwona Grabska-Liberek

^{7, 8}

,

Jakub Kałużny

^{9, 10}

,

Jerzy Mackiewicz

¹¹

,

Marta Misiuk-Hojło

¹²

,

Ewa Mrukwa-Kominek

¹³

,

Agnieszka Nowak

^{14, 15}

,

Weronika Pociej-Marciak

^{14, 15}

,

Bożena Romanowska-Dixon

^{14, 15}

,

Marcin Stopa

^{16, 17}

,

Jacek Szaflik

^{1, 2}

Katedra i Klinika Okulistyki, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Samodzielny Publiczny Kliniczny Szpital Okulistyczny w Warszawie
Klinika Okulistyki Dziecięcej z Ośrodkiem Leczenia Zeza UDSK w Białymstoku
Katedra i Oddział Kliniczny Okulistyki, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Oddział Okulistyki, SP ZOZ Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach
WSS nr 5 im. św. Barbary, Centrum Urazowe-Sosnowiec
Klinika Okulistyka CMKP, Warszawa
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Prof. W. Orłowskiego w Warszawie
Katedra Badania Narządów Zmysłów, Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Klinika Okulistyczna „Oftalmika”
Klinika Chirurgii Siatkówki i Ciała Szklistego Katedry Okulistyki Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Katedra i Klinika Okulistyki Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Katedra i Klinika Okulistyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Oddział Kliniczny Okulistyki i Onkologii Okulistycznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie
Katedra Okulistyki, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Klinika Chorób Oczu Katedry Chorób Oczu i Optometrii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu

KLINIKA OCZNA 2023, 125, 3:127-130

DOI: https://doi.org/10.5114/ko.2023.131902

Online publish date: 2023/10/13

View full text Get citation

EndNote

Papers, Reference Manager, RefWorks, Zotero

AMA

Przybek-Skrzypecka J, Bakunowicz-Łazarczyk A, Dobrowolski D, et al. Recommendations of the Polish Society of Ophthalmology regarding 
perioperative modifications of anticoagulant therapy in ophthalmic 
surgery. Klinika Oczna / Acta Ophthalmologica Polonica. 2023;125(3):127-130. doi:10.5114/ko.2023.131902.

APA

Przybek-Skrzypecka, J., Bakunowicz-Łazarczyk, A., Dobrowolski, D., Grabska-Liberek, I., Kałużny, J.,  & Mackiewicz, J. et al. (2023). Recommendations of the Polish Society of Ophthalmology regarding 
perioperative modifications of anticoagulant therapy in ophthalmic 
surgery. Klinika Oczna / Acta Ophthalmologica Polonica, 125(3), 127-130. https://doi.org/10.5114/ko.2023.131902

Chicago

Przybek-Skrzypecka, Joanna, Alina Bakunowicz-Łazarczyk, Dariusz Dobrowolski, Iwona Grabska-Liberek, Jakub Kałużny, Jerzy Mackiewicz,  and Marta Misiuk-Hojło et al. 2023. "Recommendations of the Polish Society of Ophthalmology regarding 
perioperative modifications of anticoagulant therapy in ophthalmic 
surgery". Klinika Oczna / Acta Ophthalmologica Polonica 125 (3): 127-130. doi:10.5114/ko.2023.131902.

Harvard

Przybek-Skrzypecka, J., Bakunowicz-Łazarczyk, A., Dobrowolski, D., Grabska-Liberek, I., Kałużny, J., Mackiewicz, J., Misiuk-Hojło, M., Mrukwa-Kominek, E., Nowak, A., Pociej-Marciak, W., Romanowska-Dixon, B., Stopa, M.,  and Szaflik, J. (2023). Recommendations of the Polish Society of Ophthalmology regarding 
perioperative modifications of anticoagulant therapy in ophthalmic 
surgery. Klinika Oczna / Acta Ophthalmologica Polonica, 125(3), pp.127-130. https://doi.org/10.5114/ko.2023.131902

MLA

Przybek-Skrzypecka, Joanna et al. "Recommendations of the Polish Society of Ophthalmology regarding 
perioperative modifications of anticoagulant therapy in ophthalmic 
surgery." Klinika Oczna / Acta Ophthalmologica Polonica, vol. 125, no. 3, 2023, pp. 127-130. doi:10.5114/ko.2023.131902.

Vancouver

Przybek-Skrzypecka J, Bakunowicz-Łazarczyk A, Dobrowolski D, Grabska-Liberek I, Kałużny J, Mackiewicz J et al. Recommendations of the Polish Society of Ophthalmology regarding 
perioperative modifications of anticoagulant therapy in ophthalmic 
surgery. Klinika Oczna / Acta Ophthalmologica Polonica. 2023;125(3):127-130. doi:10.5114/ko.2023.131902.

PlumX metrics:

WPROWADZENIE

Na przestrzeni ostatnich lat istotnie wzrósł odsetek osób przyjmujących przewlekle leczenie przeciwkrzepliwe. Szacuje się, że około 20% populacji świata stosuje kwas acetylosalicylowy, około 4% populacji inne antykoaugulanty, do których zalicza się leki przeciwpłytkowe (inhibitory receptora P2Y12: klopidogrel, prasugrel, tikagrelol) i leki przeciwkrzepliwe (warfaryna, acenokumarol, dabigatran, riwaroksaban, apiksaban, edoksaban, betriksaban) [1]. Decyzja dotycząca zmiany lub utrzymania dotychczasowego leczenia przeciwkrzepliwego przed operacją okulistyczną za-leży od wielu czynników, przede wszystkim: typu zabiegu, rodzaju znieczulenia, poziomu ryzyka incydentu zatoro-wo-zakrzepowego oraz rzędowości profilaktyki. W niniejszej pracy przedstawiono konsensus obejmujący dostępną literaturę, w tym wytyczne światowych towarzystw okulistycznych i stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, dotyczący modyfikacji terapii przeciwkrzepliwej w okresie okołooperacyjnym w okulistyce. Uśrednione ryzyko krwawienia w operacjach okulistycznych dla całej populacji jest szacowane na 0,4%. Zawiera ono ryzy-ko powstania: krwotoku śródsiatkówkowego, nadnaczyniówkowego, krwotoku do ciała szklistego, nawracającego krwistka komory przedniej, krwiaka oczodołu. Kwas acetylosalicylowy – najszerzej stosowana substancja przeciwpłytkowa – to nie-steroidowy lek przeciwzapalny hamujący agregację płytek krwi. Znajduje zastosowanie zarówno w profilaktyce pierwotnej (zapobieganiu), jak i wtórnej (po przebytym epizodzie) incydentów zatorowo-zakrzepowych (m.in. ostry zespół wieńcowy, udar mózgu). Dawka 75–150 mg skutecznie hamuje agregację płytek na 7–10 dni od rozpoczęcia terapii. Należy pamiętać, że dwuskładnikowa terapia prze-ciwkrzepliwa (DAPT = kwas acetylosalicylowy + inhibitor P2Y12) znacząco zwiększa ryzyko krwawienia okołooperacyjnego w stosunku do monoterapii kwasem acetylosalicylowym (15% vs 4%) [2]. W tabelach I i II podsumowano dostępne formy terapii przeciwkrzepliwej i przeciwpłytkowej w Polsce (stan wiedzy na grudzień 2022 r.). Ryzyko incydentu zakrzepowo-zatorowego determinuje postępowanie. Pacjenci wysokiego ryzyka to oso-by: z migotaniem przedsionków i przebytym udarem mózgu, po przebytym epizodzie zakrzepicy żylnej w ciągu ostatnich 3 miesięcy, ze sztuczną, mechaniczną zastawką serca, chorujące na nowotwór, z frakcją wyrzutową serca < 30%. Zalecane mo-dyfikacje leczenia przeciwkrzepliwego przedstawiono w tabeli III [2]. Należy...

View full text...