Vinpocetine in the general practitioner’s office

Wstęp

Lekarz rodzinny w swojej codziennej praktyce zawodowej spotyka się z dolegliwościami i schorzeniami z pogranicza większości dziedzin medycyny. Wśród pacjentów po 65. roku życia często pojawiają się skargi na zawroty głowy, które stanowią trzecią co do częstości przyczynę zgłaszania się do lekarza w tej grupie wiekowej [1]. Do innych częstych skarg należą zaburzenia funkcji poznawczych, zaburzenia widzenia i słuchu. Jednym z narzędzi, które mogą okazać się pomocne w leczeniu tych dolegliwości, jest winpocetyna.

Działanie

Winpocetyna jest syntetyczną pochodną winkaminy – alkaloidu roślinnego pochodzącego z liści barwinka mniejszego (Vinca minor). Jest to lek nootropowy (poprawiający funkcje poznawcze) i psychostymulujący o złożonym mechanizmie działania, wpływający na poprawę krążenia móz­gowego, poprawę metabolizmu zachodzącego w tkankach mózgu oraz zmniejszenie lepkości krwi. Winpocetyna poprzez blokadę kanałów sodowych, wapniowych oraz receptorów NMDA i AMPA działa neuroprotekcyjnie, ponadto poprawia metabolizm glukozy, serotoniny i noradrenaliny w mózgu, jak również działa przeciwutleniająco, co także wpływa ochronnie na ośrodkowy układ nerwowy (OUN). Dzięki hamowaniu fosfodiesteraz (zwłaszcza fosfodiesterazy zależnej od kalmoduliny) zwiększają się stężenia adenozynotrifosforanu (ATP) oraz adenozynomonofosforanu (AMP), co pobudza tlenowy metabolizm glukozy i tym samym poprawia metabolizm mózgu. Także ułatwianie transportu glukozy przez barierę krew–mózg zwiększa metabolizm w OUN. Lek ten dodatkowo zmniejsza agregację płytek krwi, poprawia elastyczność erytrocytów oraz ułatwia transport tlenu z erytrocytów do tkanki mózgowej, co wspomaga perfuzję mózgową. Winpocetyna rozszerza naczynia mózgowe poprzez zmniejszenie ich napięcia (bez wpływu na naczynia obwodowe), a efekt wazorelaksacyjny jest tym silniejszy, im większe było wyjściowe napięcie ściany naczynia, co potencjalnie może przynosić korzyści także w warunkach niedokrwienia. Pojedyncze badania wykazywały wpływ winpocetyny na receptory benzodiazepinowe, hamowanie czynnika martwicy nowotworów α (tumor necrosis factor α – TNF-α), działanie na receptory TLR4 (Toll-like receptor 4) oraz hamowanie wydzielania cytokin prozapalnych [2–5].

Winpocetyna po raz pierwszy została zsyntetyzowana na Węgrzech w 1975 r., na Wydziale Chemii Organicznej Politechniki w Budapeszcie, przez profesora Csaba Szántay. W 1978 r. pod nazwą Cavinton została wprowadzona na rynek przez...


View full text...