Haemophilus influenzae typu b – epidemiologia, klinika, profilaktyka

Haemophilus influenzae jest Gram-minus warunkowo beztlenową bakterią (czasami potrzebuje środowiska wzbogaconego w CO₂), która w warunkach in vitro mnoży się jedynie na podłożu wzbogaconym w krew. Ten fakt zdecydował o pierwszej części nazwy bakterii Haemophilus, co znaczy kochający krew. Drugą część nazwy: influenzae, nadano bakterii po masowej epidemii grypy w latach 1889–1892, kiedy to zidentyfikowano ją w zwłokach i uznano mylnie za mikroorganizm wywołujący grypę, a w rzeczywistości powodował on śmiertelne powikłania bakteryjne (wirus grypy zidentyfikowano w 1933 r.) [1].






Wyróżnia się 2 formy bakterii: otoczkowe i bezotoczkowe (ryc. 1.).Bakterie bezotoczkowe (57 typów) i odpowiedzialne są za procesy zapalne, toczące się jedynie w śluzówkach dróg oddechowych powodując zapalenie zatok, zapalenie gardła, oskrzeli, uszu. Jednak wyjątkowo zdarzają się pacjenci, u których formy bezotoczkowe wywołują zapalenie płuc: z wrodzonym i nabytym zespołem niedoborów odporności, z dysplazją oskrzelowo-płucną [2].

Formy otoczkowe to 6 typów bakterii (a, b, c, d, e, f), posiadających otoczkę zbudowaną z polimeru olisacharydu: fosforanu polirybozylo-rybitolu (PRP) – ryc. 2. PRP decyduje o zjadliwości bakterii, manifestującej się pokonywaniem naturalnej bariery odporności w procesie porażenia fagocytozy. Poprzez inne czynniki bakteria poraża ruch rzęsek i rozkłada naturalne immunoglobuliny IgA w drzewie oskrzelowym oraz stymuluje procesy zapalne [3], ryc. 3.
Spośród wszystkich typów Haemophilus influenzae, typ b (Hib) odpowiedzialny jest za 95 proc. zakażeń u dzieci do 5. roku życia, a 90 proc. wszystkich zakażeń Hib dotyczy niemowląt i dzieci do 5. roku życia [4]. Noworodki sporadycznie chorują na choroby wywołane Hib, dzięki przeciwciałom uzyskanym przez łożysko od matki. Blisko 90 proc. dzieci w pierwszym miesiącu życia ma wystarczający poziom chroniących przed Hib przeciwciał (poziom ochronny ł0,15 mg/ml), który w następnych miesiącach życia dziecka obniża się tak szybko, że często już u 4-miesięcznego niemowlęcia są to jedynie wartości śladowe, które nie chronią przed zachorowaniem. Taki stan utrzymuje się do 6. roku życia [5]. Wobec przedstawionych danych epidemiologicznych i wyników badań immunologicznych, idealny schemat szczepienia w profilaktyce chorób Hib obejmuje niemowlęta w pierwszych miesiącach życia:...


View full text...